Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı
Veteranların təcrübəsindən biz daim bəhrələnməliyik, istifadə etməliyik
Heydər Əliyev

Xəzərin hüquqi statusu haqqında Konvensiya Azərbaycan diplomatiyasının böyük nailiyyətidir

Avqustun 12-də Qazaxıstanın Aktau şəhərində Xəzəryanı ölkələrin inkişaf və əməkdaşlıq perspektivlərini müəyyənləşdirən tarixi hadisə baş verib. Xəzəryanı dövlətlərin dövlət başçılarının V Zirvə toplantısında Xəzərin özünəməxsus “Konstitusiyası” olan Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqqında Konvensiya 22 il sürən sistemli danışıqlardan sonra imzalanıb. Konvensiyanı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, İran Prezidenti Həsən Ruhani, Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov imzalayıblar. Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı sədrinin müavini, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, polkovnik Cəlil Xəlilov AZƏRTAC-a məxsusi müsahibəsində qeyd edib ki, Konvensiyanın yekun mətninə aparan yol çətin olub. 1996-cı ildə Xəzəryanı ölkələrin maraqlarının və istəklərinin razılaşdırılması üzrə beynəlxalq ekspert qrupu yaradılanda ilkin tələblər bir-biri ilə o qədər təzad təşkil edirdi ki, razılaşdırılmış mətnin işlənib hazırlanması reallıqdan uzaq məsələyə bənzəyirdi. Bir sıra prinsipial və qeyri-adi qərarlar əsaslandırılmalı və qəbul edilməli idi. İlk növbədə Xəzərin coğrafi baxımdan qiymətləndirilməsi qeyri-müəyyən xarakter daşıyırdı. Etiraf olunmalı idi ki, Xəzər nə dəniz, nə də adi göldür. Deməli, onun bölünməsini əsaslandırmaq üçün başqa meyarlar işlənib hazırlanmalıdır. Xəzər akvatoriyasında neft-qaz ehtiyatlarının qeyri-bərabər paylanması məsələni daha da mürəkkəbləşdirirdi. Qəbul edilmiş Konvensiyaya görə, Xəzərin bütün su səthi tərəflərin ümumi istifadəsində qalır, dibi və təki isə qonşu dövlətlərin razılaşmasına əsasən, beynəlxalq hüquq əsasında onlar arasında bölünür. Daha sonra tərəflər belə bir məsələdə razılıq əldə etməli idilər ki, Xəzərin hansı hissəsində baş verirsə-versin, neft-qaz hasilatı və onların daşınması açıq xarakter daşımalı, ekoloji təhlükəsizlik təmin edilməli, gəmiçilik, balıqçılıq, boru kəmərlərinin çəkilməsi qonşu ölkə ilə razılaşdırılmış qaydalara əsasən həyata keçirilməlidir. C.Xəlilov vurğulayıb ki, geosiyasi və hərbi məsələlərin nəzərə alınması da az əhəmiyyət daşımayıb. Xəzərdə üçüncü ölkələrin silahlı qüvvələrinin yerləşməsinin yolverilməzliyi haqqında müddəanı Konvensiyanın əsas bəndlərindən biri saymaq olar. Beləliklə, qarşılıqlı əlaqədar və mürəkkəb məsələləri güzəştlər yolu ilə razılaşdırmaq mümkün oldu. Azərbaycanın təşəbbüskar rolu danışıqlar prosesinin bütün mərhələlərində əhəmiyyətli idi. Xüsusi vurğulamaq lazımdır ki, Konvensiyanın zəruriliyi, Xəzərin təhlükəsiz, qarşılıqlı faydalı şəkildə və birgə mənimsənilməsində onun rolu hələ Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev tərəfindən əsaslandırılıb. Onun ideya və göstərişləri Konvensiyanın işlənib hazırlanmasında Azərbaycanın mövqeyinin əsasını təşkil edib. Şübhəsiz ki, bu Konvensiyaya riayət olunması Xəzəryanı ölkələrin xalqlarına sülh və firavanlıq bəxş edəcək.

2018-08-14 00:00:00
1007 baxış

Digər xəbərlər

ASCO sədrindən nümunəvi addım: Vətən müharibəsi qazisinin təhsil xərcini öz üzərinə götürdü

İvan Levşaya ASCO tərəfindən xüsusi təqaüd də veriləcək  Veteran.gov.az xəbər verir ki, “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-nin (ASCO) sədri Rauf Vəliyev yüksək bal toplayan tələblələrlə görüşüb. Görüş əsnasında Rauf Vəliyev bu il  Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyasının tələbələri sırasına qoşulan, akademiyanın “Dəniz naviqasiyası mühəndisliyi” ixtisası seçən 44 günlük Vətən müharibəsi qazisi, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə “Cəbrayılın azad olunmasına görə” və “Qubadlının azad olunmasına görə” medalları  ilə təltif olunan İvan Levşanın təhsil haqqının ASCO tərəfindən ödəniləcəyini bəyan edib. Həmçinin, bildirilib ki, Vətən mmüharibəsi qazisinə ASCO tərfindən xüsusi təqaüd də veriləcək. Məlumat üçün qeyd edək ki, bu, ASCO tərəfindən müharibə iştirakçılarına göstərilən diqqət və qayğı ilə bağlı yeganə fakt deyil. Belə ki, son iki ildə ASCO mütəmadi surətdə müharibə iştirakçıları ilə bağlı məsələlərə xüsusi diqqət sərgiləyib ki, bu da cəmiyyətdə mənunluqla qarşılanıb. Vətən müharibəsi qazisinin təhsil haqqının ASCO tərəfindən ödənilməsi ilə bağlı qərar da ictimaiyyət tərəfindən təqdirlə qarşılanıb. Seymur ƏLİYEV

Hamısını oxu
Qəhrəmanlar unudulmur! Bir azərbaycanlının qəhrəmanlığı, bir imperiyanın susqunluğu...

Tarix bəzən susar. Bəzən isə qışqırar sükutla. Elə Həmzə Sadıqovun həyat hekayəsi kimi: bir qəhrəmanın tarixin tozlu səhifələri arasına sıxışdırılmış, amma yenə də işıq saçan ömrü kimi. Hələ 1942-ci ildə Stalinqradın qan içində boğulduğu, insanlıqla vəhşiliyin bir-birinə qarışdığı vaxtda bir azərbaycanlı zabit Həmzə Sadıqov SSRİ-nin ən təhlükəli tapşırığını nasist generalı, yəhudi soyqırımının əsas icraçılarından biri olan İohan Rodenburqu əsir alma əməliyyatını həyata keçirdi. Bəs Həmzə Sadıqov kim idi? O, 1915-ci il oktyabrın 7-də Şuşada anadan olmuşdur. 1938-ci ildə Kiyev Artilleriya Məktəbində təhsil almışdır. Təhsilini tamamladıqda sonra İkinci Dünya müharibəsində ön cəbhədə kəşfiyyatçı kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Stalinqrad döyüşləri zamanı baş leytenant rütbəsində batareya komandiri vəzifəsində xidmət etmiş, eyni zamanda Baş Kəşfiyyat İdarəsinin 4-cü şöbəsinin əməkdaşı olmuşdur. Müharibənin gedişatını dəyişən Stalinqrad döyüşlərində Həmzə Sadıqov da misilsiz igidlik göstərmişdir. 1941-ci ildə Stalinqradda müsəlman məscidinin, yəhudi sinaqoqunun, iki xristian kilsəsinin faşistlərdən təmizlənməsində yaxından iştirak etmişdir. 1942-ci ilin sonlarında bu şəhərdə yerləşən hərbi əsir düşərgəsindəki yəhudi ailələrini ölümün pəncəsindən qurtarmışdır. 1943-cü il yanvarın 31-də Stalinqradda alman ordusunun qərargahlarından birinin mühasirəyə alınması Həmzə Sadıqovun komandirlik etdiyi qrupa həvalə olunmuşdu. İyirmi beşdən çox faşisti təkbaşına məhv edən Həmzə Sadıqov binanın zirzəmisində saxlanılan onlarla yəhudi uşağını əsirlikdən azad etmiş, qərargahdakı alman general-leytenantı İohann Fon Rodenburqu əsir götürmüşdür. Bu əməliyyatın uğurla başa çatması təkcə bir generalın əsir alınması deyildi. Bu nasizmin qəlbinə endirilmiş simvolik bir zərbə idi. Rodenburq Adolf Hitlerin etibar etdiyi generallardan biri idi. O, faşist ideologiyasının təkcə döyüş meydanında deyil, həm də insanlıq əleyhinə cinayətlərindəki bariz təmsilçilərindən biri idi. Onun rəhbərlik etdiyi qoşunlar Stalinqradda yalnız hərbi əməliyyatlarla məşğul deyildi. Onlar həm də şəhərin zirzəmilərində yəhudi ailələrini məhv edirdilər. Bu vəhşiliyin qarşısında isə bir azərbaycanlı zabit Həmzə Sadıqov dayanmışdı. “Sadıqaşvili”, “Ded Qamza” kod adları ilə SSRİ-nin Baş Kəşfiyyat İdarəsində (QRU) fəaliyyət göstərən Həmzə Sadıqov Rodenburqun qərargahını mühasirəyə alır. Alman dilini mükəmməl bilən bu igid Rodenburqu təslim olmağa razı salır. Lakin alman generalı son anda silahından istifadə edərək Sadıqovu yaralayır. Amma o, yaralı halda belə öz tapşırığını yerinə yetirir və Rodenburqu əsir götürərək tarixi dəyişdirir. Bu əməliyyat bir xalqın qüruru, faşizmə nifrətin təntənəsi, bəşəriyyətə isə bir töhfə idi. Rodenburqun əsir düşməsi Hitlerə böyük zərbə idi. Qeyri-rəsmi “general Sadıqov” titulunu daşıyan Həmzə Sadıqov təcili olaraq hospitala yerləşdirilir. Onun növbəti “döyüşü” isə məhz burada başlamış olur. Həmzə Sadıqov hər gün saatlarla sorğuya çəkilir. Məqsəd ondan ibarət olur ki, alman generalının əsir götürülməsi milliyətcə azərbaycanlı olan bir qəhrəmanın adına yazılmasın. Həmin ərəfədə Anastas Mikoyanın Stalinqrad cəbhəsi ilə sıx əlaqələri olmuşdur.  O, bu cəbhənin təminat və təchizatı ilə məşğul olmaqda idi. Rodenburq əsir götürüləndə Mikoyan Stalinə generalın Ermənistan könüllüləri tərəfindən əsir götürüldüyünü bildirib. Mübahisəyə həkim ekspertlər son qoyur. Həmzə Sadıqovun bədənindən çıxarılan qəlpə Rodenburqun şəxsi silahının gülləsindən olduğu sübuta yetirilir. Əsl həqiqətin üzə çıxarılmasında Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Mircəfər Bağırovun da böyük rolu olub. O, Həmzə Sadıqovun müalicə aldığı hospitalda onu ziyarət etmiş və öz xətti ilə məsələni tam araşdırdıqdan sonra Stalinə və Beriyaya müraciət etmişdir. Stalin Siyasi Büronun iclasında məsələyə son qoyaraq fikrini belə bildirib: “Həmzə Sadıqov əsl qafqazlılara məxsus qəhrəmanlıq, qorxmazlıq, mərdlik nümayiş etdirib...”Mircəfər Bağrov Bakıya qayıtdıqdan sonra Həmzə Sadıqova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adının verilməsi ilə bağlı Moskvaya - Kremlə müraciət edir. Bu məsələdə də Anastas Mikoyan bütün mümkün variantlardan istifadə edərək təltif məsələsinin qarşısını almağa çalışmışdı. Bununla da imperiyanın içində başqa bir savaş başlayır: haqsızlıq savaşı. Sovet rəhbərlərindən Anastas Mikoyan bu tarixi uğuru erməni könüllülərinin adına yazdırmağa çalışır. Həmzə Sadıqovun adı silinməyə çalışılır. O, NKVD tərəfindən sorğuya çəkilir, daha sonra işgəncəyə məruz qalır. Məqsəd sadə idi: həqiqət susdurulsun, qəhrəman erməni elan edilsin. Sadıqov isə hətta əvəzində həyatının axarını dəyişəcək zülmə məruz qalacağını bilə-bilə bu yalanı imzalamağa razı olmur. Tarixin yaddaşını bəzi siyasətçilər pozmaq istəsə də Həmzə Sadıqovun qəhrəmanlığını Mircəfər Bağırov, Lavrenti Beriya, Heydər Əliyev kimi şəxsiyyətlər unutmur. Onlar bu haqsızlığın aradan qaldırılması üçün mübarizə aparır, onun adını tarixə qaytarmağa çalışmışdır. SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsində işləyərkən Ulu öndər Heydər Əliyev Volqoqradda sənaye işçiləri ilə görüşündə Həmzə Sadıqovun faşist generalını təkbaşına əsir götürdüyünü xatırlatmış, qələbənin əldə olunmasında azərbaycanlıların da şücaətini qeyd etmişdi. Qəhrəman Həmzə Sadıqov haqqında həqiqətlərin dünya mətbuatında işıqlandırılmasında Bakı Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının sədri Melih Yevdayevin beynəlxalq münasibətlər sahəsində tanınmış ekspert, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin İsrail nümayəndəliyinin rəhbəri Arye Qutun, Rusiya Yəhudi Konqresinin vitse-prezidenti dağ yəhudilərinin STMEQİ Beynəlxalq xeyriyyə fondunun prezidenti German Zaxaryayevin böyük rolu olmuşdur. Həmzə Sadıqov müharibədən sonra doğma yurduna - Ağdama qayıdır. Amma aldığı yaralar onu vaxtsız şəkildə həyata əlvida deməyə vadar edir. O, 1964-cü ildə, 49 yaşında vəfat etmişdir. Ağdam qəbiristanlığındakı məzarı da erməni vandalları tərəfindən dağıdılır. Ancaq tarixi silmək olmur. Həmzə Sadıqov, bu ad təkcə bir zabitin yox, bütöv bir xalqın şərəfinin, ədalət uğrunda mübarizəsinin adıdır. O, təkcə Rodenburqu əsir almadı, o, faşizmə və imperiya daxilindəki məkirə qarşı ruhun, vicdanın, insanlığın qalibiyyətini simvollaşdırdı. Azərbaycan xalqı bu gün Həmzə Sadıqovu sadəcə bir hərbçi kimi yox, haqqı qoruyan rəmzi, bəşəriyyətin yaddaşında qalan bir xilaskar kimi tanımalıdır.   Cəlil Xəlilov    Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Hamısını oxu
Как генерал армии Моисеев армянам на слово поверил

Проармянская предвзятость и ответ Caliber.Az   На днях на сайте Российского союза ветеранов было опубликовано заявление его председателя - генерального инспектора Министерства обороны Российской Федерации, генерала армии Михаила Моисеева в ответ на обращение Координационного совета российско-армянских организаций «в связи с уничтожением в Нагорном Карабахе памятника советскому маршалу Сергею Худякову».   Уже в первой строчке ответа Михаила Моисеева проглядывает антиазербайджанская позиция: «В ордена Отечественной войны I степени Российский союз ветеранов пришла тревожная и волнующая информация об уничтожении азербайджанскими вандалами в Нагорном Карабахе памятника советскому маршалу Сергею Худякову (Арменаку Артемовичу Ханферянцу)».   Дальше – больше. «Ветераны выражают протест против действий экстремистов на территории Нагорного Карабаха, уничтожающих и оскверняющих память о Великой Победе всего советского народа. Кто бы не скрывался за их личинами, эти, с позволения сказать, «люди» заслужили самого решительного осуждения и презрения, как потерявшие не только совесть, но порочащие всех тех, кто спас страну от фашистского порабощения. Мы надеемся, что руководство и общественные организации Азербайджана дадут соответствующую оценку подобным неединичным, отвратительным и варварским проявлениям и тем, кто поднимет руку на самое святое, что дорого каждому гражданину, патриоту», - говорится в ответе генерала армии Моисеева.   О каких «азербайджанских вандалах» идет речь? Почему генералом сходу был выбран провокационный и оскорбительный тон? Не разобравшись в происшедшем, не учитывая тот факт, что речь идет о территории, где шли активные боевые действия, российский генерал на словах поверил армянским инсинуациям и позволил себе менторский и осуждающий стиль ответа.   Генерал Моисеев, пространно рассуждая о «действиях экстремистов» и подразумевая под ними азербайджанцев, забывает, что именно армяне стали первыми экстремистами на территории позднего СССР, и что именно они уничтожили и разграбили все на оккупированных территориях Азербайджана. В том числе памятники советским воинам, как это, например, произошло, в Загилане и Джебраиле . И что значит «неединичные, отвратительные и варварские проявления»? У вас есть факты, товарищ генерал армии? Их, конечно, нет. Но генерал Моисеев из непредвзятого арбитра, коим он и должен был стать после обращения одной из сторон конфликта в Карабахе, нацепил на себя и форму прокурора, и мантию судьи. Естественно, мы не могли пройти мимо несправедливого укора и необоснованных обвинений со стороны Михаила Моисеева и обратились за комментариями в Российский союз ветеранов. В беседе с нами заместитель председателя Российского союза ветеранов генерал-майор Владимир Романенко отметил, что к ним 30 августа 2021 года поступило обращение в связи с «уничтожением азербайджанцами в Нагорном Карабахе памятника советскому маршалу Сергею Худякову».   - Нами был дан официальный ответ с указанием в первом абзаце обращения характеристики, которая была использована авторами этого обращения и которую мы не могли произвольно изменять. Нами также была четко отмечена позиция Российского союза ветеранов, которая была отражена в официальном ответе на обращение Caliber.Az: «Мы осуждаем всех, кто совершает безобразные, неконтролируемые факты глумления над священной памятью о героях Великой Отечественной войны вне зависимости от национальности и того места, где это происходит», - сказал В.Романенко. Оно, конечно, все понятно. Но зачем присылать нам свое осуждение «неконтролируемых фактов глумления вне зависимости от национальности», когда подобное определение следовало использовать в своем ответе Координационному совету российско-армянских организаций, опубликованном на сайте Российского союза ветеранов? Ведь там черным по белому указана лишь одна национальность - азербайджанцы, в то время как игнорируются не поддающиеся подсчету акты вандализма со стороны армян. Да и в целом, у союза есть свой пресс-секретарь, который вполне мог опубликовать ответ на обращение армян без нелепых и необоснованных ярлыков. Например, в ответе отметить так: «В ордена Отечественной войны I степени Российский Союз ветеранов пришла тревожная и волнующая информация об уничтожении в Нагорном Карабахе памятника советскому маршалу Сергею Худякову». Зачем же туда опять вписывать выдуманную армянами оскорбительную формулировку в отношении азербайджанцев? Но, по всей видимости, в Российском союзе ветеранов уже вынесли свой вердикт и менять его не собирались.     В свою очередь заместитель председателя Организации ветеранов войны, труда и вооруженных сил Азербайджанской Республики полковник Джалил Халилов отметил, что все, что изложено в обращении армянской стороны в Российский союз ветеранов, является наглой ложью и провокацией. Он отметил, что многочисленные международные организации, военные атташе зарубежных стран и иностранные журналисты посетили освобожденные территории, которые тридцать лет были под оккупацией Армении. И то, что они увидели воочию, повергло их в шок.   «Везде, где бы ни присутствовали армяне, все полностью окутано провокациями и фальсификациями. Они на протяжении стольких лет уничтожали тюркскую культуру в Карабахе. Вспомним хотя бы, что они нашу святыню - мечеть превратили в хлев. А сколько памятников культуры, архитектуры было ими безжалостно разрушено - просто не счесть. И кто за это ответил? Что сказало мировое сообщество? Та же история с обращением в Российский союз ветеранов. Почему господин Моисеев не обратился напрямую к нам, в Организацию ветеранов войны, труда и вооруженных сил Азербайджанской Республики, в связи данным обращением, чтобы прояснить ситуацию с так называемым «азербайджанским вандализмом»? Почему никого, в том числе Моисеева, не интересовал тот факт, что армянские оккупанты и вандалы уничтожили все на азербайджанской земле в Карабахе?», - сказал Дж.Халилов.   В заключение хотелось бы напомнить эпизод из знаменитой комедии Гайдая «Кавказская пленница, или Новые приключения Шурика», когда главный герой оказался в милиции из-за дебоша. Ну, тот самый диалог:  «Милиционер: И сорвал торжественное открытие Дворца бракосочетания. Затем на развалинах часовни… Шурик: Простите, часовню тоже я развалил? Милиционер: Нет, это было до вас, в четырнадцатом веке. Затем на развалинах часовни…». Так и в нашем случае – армяне разрушили все азербайджанские памятники в Карабахе, но, не найдя на сотворенных ими развалинах памятника Худякову, который, вполне возможно, они сами и снесли, хаотично драпая от азербайджанской армии, они не нашли ничего лучшего, как обвинить азербайджанцев. И самое смешное, что им-таки поверили…  

Hamısını oxu
"Beynəlmiləlçi Döyüşçülər» Cəlil Xəlilovu təbrik edib

Biz də bir müharibə veteranları təşkilat olaraq Azərbaycan Respublikası «Beynəlmiləlçi Döyüşçülər» Fondunun Himayəçilik Şurasının adından və şəxsən öz adımdan, Azərbaycan dövlətinə, xalqna ömrünü həsr edərək Azərbaycanın azadlığı, müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda fədakarcasına müstəsna xidmətləri olmuş, şəhid aillərinin, müharibə əlillərinin, veteranlarının dostiu, Azərbaycan Silahlı Qüvələrinin, Əfqanıstan və Qarabağ müharibələrinin veteranı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dosenti, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dəyərli vətənpərvər polkovnik dostumuz CƏLİL MALİK OĞLU XƏLİLOVU Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri seçilməyi münasibəti ilə səmimi qəlbdən təbrik edərək, hörmətli alim polkovnikə həyatda möhkəm cansağlığı, uzun ömür və gələcək fəaliyyətində Respublika veteranlarının sosial rifahlarının yaxşılaşdırılması sahəsində uğurlar arzu edirik.Sərraf OrucovAzərbaycan Respublikası «Beynəlmiləlçi Döyüşçülər» Fondunun Prezidenti, Əfqanıstan və Qarabağ müharibələrinin veteranı

Hamısını oxu