Tarixin yaddaşında iz buraxan insanlar vardır. Onların adları bəzən çəkilmədən qalır, lakin etdikləri fədakarlıq millətlərin taleyində silinməz izlər qoyur. Klavdiya İvanovna Kuvayeva Böyük Vətən Müharibəsində öz yoluyla döyüşmüş azərbaycanlı hərbi tibb bacısı məhz bu qəhrəmanlardan biridir. Onun həyatı, mərdliyi və sədaqəti bu gün bizə yalnız keçmişi deyil, həm də insanlığın və vətənpərvərliyin əbədi dəyərlərini xatırladır. 1923-cü ilin sentyabrında Bakı şəhərində dünyaya göz açan Klavdiya İvanovna, 1942-ci ildə tibb institutunu bitirərək Şamaxıya işləməyə göndərilir. Lakin 1944-cü ilin yanvarında Vətən onu mübarizəyə çağırır. O, tərəddüd etmədən Birinci Ukrayna Cəbhəsinə yola düşmüş və ondan sonra müharibənin qanlı səhnələrində əsgərlərlə çiyin-çiyinə mübarizə aparmağa başlamışdı. Klavdiya İvanovna sadəcə tibb bacısı deyildi. O, həm də döyüş meydanında həyatla ölüm arasındakı incə xətti qoruyan bir mələk idi. Yaralı əsgərlərin həyatını xilas etməklə yanaşı, onların ruhunu da yaşatmağa çalışırdı. Cəbhədə ponton körpülərdən keçərkən Oder və Elba çaylarının sahillərində, ağır döyüşlərin içində tibb batalyonlarında əsgərlərə şəfa verir, onlara güc verirdi. Qafqazın və Ukraynanın azad olunmasında iştirak etmiş, baş serjant kimi Drezdenə qədər irəliləmişdi. Qələbə xəbərini də məhz orada, sevincli insanların arasında qarşılamışdı. 1945-ci ildə müharibə başa çatdı. 27 milyondan çox insanın həyatına son qoyan Böyük Vətən Müharibəsi Sovet xalqlarının, o cümlədən Azərbaycan xalqının tarixində əbədi iz buraxdı. Azərbaycan müharibəyə 100 minlərlə oğul və qız göndərdi, onların yarısı geri qayıtmadı.  Ön cəbhədə vuruşanlarla yanaşı, arxa cəbhədə çalışan həkimlər, tibb bacıları, mühəndislər və fəhlələr də bu qələbəyə böyük töhfələr verdilər. Müharibədən sonra Klavdiya İvanovna doğma Bakıya qayıtdı və 24 il ərzində Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanında katib kimi çalışdı. O, “Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə təltif olundu. Lakin onun ən böyük mükafatı sağaltdığı əsgərlərin, xilas etdiyi həyatların minnətdarlığı idi. Bu gün Azərbaycan dövləti və onun Prezidenti cənab İlham Əliyev müharibə veteranlarının xidmətlərinə yüksək qiymət verir. Veteranlara sosial dəstək proqramları, müavinətlər, mənzillərlə təmin olunma və dövlət tədbirlərində onların xüsusi ehtiramla qarşılanması bu diqqətin bariz nümunəsidir. Prezidentin təşəbbüsü ilə hər il 9 May Qələbə Günü münasibətilə tədbirlər keçirilir, sağ qalan veteranlar təltif edilir, dünyasını dəyişənlərin xatirəsi isə dərin hörmətlə yad olunur. Bu siyasət bir millətin öz tarixinə sahib çıxmasının təzahürüdür. Klavdiya İvanovna Kuvayeva bir tibb bacısının timsalında minlərlə adsız qəhrəmanın təmsilçisidir. Onun həyatı sübut edir ki, bəzən qəhrəman olmaq üçün silah tutmaq yox, yaraları sarmaq, ümid vermək və insan canını qorumaq yetərlidir. O, yalnız döyüş meydanında deyil, insanlıq tarixində də qalib gəlmiş bir qadındır. Bugün bizlər üçün onun bircə arzusu qaldı: “İnsanların və sağ qalanların şücaətini mümkün qədər tez-tez xatırlayın.” Bu sözlər gələcək nəsillər üçün bir çağırış, bir vəzifədir.  Tarixi unutma, qəhrəmanı tanı, sülhə sahib çıx! Cəlil Xəlilov  Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

10 aprel 2025-ci il tarixində Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında İkinci Dünya müharibəsində faşizm üzərində qələbənin 80 illik yubileyinə həsr olunmuş “Azərbaycanın İkinci Dünya Savaşında rolu” mövzusunda konfrans keçirilib. Konfransdan öncə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib, Ümummilli lider Heydər Əliyevin, 1941-1945-ci illər II Dünya Müharibəsində həlak olanların və respublikamızın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçən şəhidlərimizin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov “Azərbaycanın İkinci Dünya Savaşında rolu” mövzusuna həsr edilmiş konfransı açıq elan edərək xalqımızın faşizm üzərindəki qələbəyə verdiyi tarixi töhfədən danışıb. Polkovnik Cəlil Xəlilov qeyd edib ki, Azərbaycan faşizmə qarşı mübarizədə insan resursları ilə yanaşı, həm də zəngin enerji resursları ilə iştirak edib, qələbənin əldə edilməsində həlledici rol oynayıb: “İkinci Dünya müharibəsi öz miqyasına görə bəşər tarixinin ən böyük, ən dəhşətli müharibəsi olub. Bu müharibədə Azərbaycan yalnız vuruşan bir xalq olmadı o, həm də zəfərin əsas təminatçılarından biri oldu. Bakı Sovet İttifaqının neft mənbələrini təmin edərək müharibənin iqtisadi dayağını təşkil etdi. Müharibə dövründə Azərbaycanın neft yataqları Sovet İttifaqının silahlanmasını və hərbi əməliyyatlarını dəstəkləyərək döyüşlərin gedişatına böyük təsir göstərdi. Həmçinin Azərbaycandan olan minlərlə əsgər, tankçı, atıcı, pilot, həkim cəbhə xəttində öz adlarını tarixə qızıl hərflərlə yazdırdılar. Onların qəhrəmanlığı və cəsarəti döyüşlərdə verdikləri mübarizənin nəticəsi olaraq Zəfərin qazanılmasına böyük töhfə verdi. İkinci Dünya Müharibəsində Azərbaycan xalqı yalnız döyüş meydanlarında deyil, həm də cəmiyyətin bir çox sahəsində öz fədakarlıqlarını göstərdilər. Onlar yaşadığı torpağı, evini, millətini qorumaq uğrunda əzmlə mübarizə apardılar. Azərbaycanın hər bir şəhərindən, kəndindən, hər bir evindən bir müharibə qəhrəmanı yetişdi.  Onlara nümunə kimi general-mayor Həzi Aslanov,  Mixaylo” adı ilə tanınan əfsanəvi Mehdi Hüseynzadə, Ziya Bünyadov və başqalarını göstərə bilərik. Qəhrəmanlarımızın şücaətləri yalnız Sovet İttifaqının deyil, bütün dünyanın qəlbində özünə bir yer tapdı. Onların adı əbədiləşdirildi və şərəflərinə çoxsaylı abidələr ucaldıldı. Onların xatirəsi heç vaxt unudulmayacaqdır. Bu gün bu qəhrəmanların ruhu böyük mübarizənin hüzurunda Zəfər çaldığı torpaqlarda sükunət tapır. Çünki onların əzmi hər bir azərbaycanlının qəlbində ölümsüz bir atəş kimi yanır. Onların göstərdiyi fədakarlıq sayəsində biz bu gün burada - azad Azərbaycan torpağında müstəqil bir xalq olaraq başımız uca yaşayırıq. Bizə həyat, şücaət və məğlubedilməz bir ruh bəxş edən bu qəhrəmanları unutmaq mümkün deyildir”.  Konfransda çıxış edən Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri,  millət vəkili, tarix elmləri doktoru, professor Anar İsgəndərov, filologiya elmləri doktoru Şərəf Cəlili, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Səlahəddin Kazımovun qardaşı oğlu Araz Kazımov, uşaqları alman faşistlərinin əsirliyindən azad etmək üçün alman generalını əsir götürmüş Həmzə Sadıqovun oğlu Firdovsi Sadıqov Azərbaycan xalqının faşizm üzərindəki qələbəyə verdiyi töhfəyə diqqət çəkiblər. Natiqlər qeyd ediblər ki, Azərbaycan gəcnləri babalarının İkinci Dünya müharibəsindəki qəhrəmanlıq ənənələrini davam etdirərək 44 günlük Vətən müharibəsində tarixi zəfərə imza atmış, bununla da ərazi bütövlüyümüzü təmin etmişdir. Konfransda Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanovun nəvəsi polis polkovnik-leytenantı Emin Aslanov, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin bacısı oğlu Mehdi Əzizbəyov, Rəyasət Heyətinin üzvü professor İmran Əbilov, Müdafiə Nazirliyinin nümayəndəsi, Rəyasət Heyətinin üzvü polkovnik Elvin Əzizov, o cümlədən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin müəllim və tələbələri, Müdafiə Nazirliyinin nəzdində olan hərbi təhsil müəssisələrinin nümayəndələri, şəhər veteran təşkilatlarının sədrləri və üzvləri, mətbuat və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edib. Konfransın sonunda xatirə şəkli çəkilib.  

Son görüşümüzdən uzun müddət keçib, bu, ötən il olmuşdur. Bu vaxt ərzində bir çox hadisələr baş vermişdir. Birincisi, pandemiya bütün dünyada vəziyyəti tamamilə dəyişmişdir. Bununla yanaşı, Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli regionda vəziyyəti dəyişdirmişdir. Bu sözləri Prezident İlham Əliyev dekabrın 12-də ATƏT-in Minsk qrupunun Fransadan olan həmsədri Stefan Viskontini, ABŞ-dan olan həmsədri Endrü Şoferi, Rusiyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Mixail Boçarnikovu və ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi nümayəndəsi Anji Kaspşiki qəbul edərkən deyib. Ölkə başçısı bildirib ki, hazırda regionda tamamilə yeni vəziyyət mövcuddur:

Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva rəsmi “Instagram” səhifəsində paylaşım edib. AZƏRTAC xəbər verir ki, paylaşımda deyilir: “Əziz həmvətənlər! Rəşadətli Ordumuz əzəli Azərbaycan torpaqlarını erməni işğalından azad etmək üçün uğurlu əks-hücum əməliyyatı apardığı bir vaxtda düşmən öz məkrli niyyətlərini göstərməkdən əl çəkmir. Qızğın döyüşlərin davam etdiyi bütün həftə ərzində Ermənistan vicdansızcasına feyk xəbərlər tirajlayır. Bu şiddətli hücumda beynəlxalq birliyi fəal surətdə yanlış məlumatlandıran erməni diasporu xüsusi rol oynayır. Bu gün biz hamımız həqiqətən tarixi hadisələrin şahidləriyik! Lakin biz baş verənləri sadəcə kənardan müşahidə edə bilmərik. Bizim hər birimiz Böyük Qələbə anını yaxınlaşdırmaq üçün əlimizdən gələni etməyə borcluyuq. Deməli, biz hamımız erməni yalanını ifşa etmək üçün maksimum səy göstərməyə borclu olan əsgərlərik. Mən sizin hər birinizi erməni təbliğatının feyklərini ifşa etməyə və erməni təcavüzü haqqında həqiqətləri bütün mümkün platformalarda beynəlxalq birliyə çatdırmağa çağırıram! Azərbaycanı özünün Vətəni hesab edən hər kəs səsini ucaltmalı və ermənilərin yalanını təkzib etməlidir! Uca Tanrı bizim Ordumuzu, xalqımızı və Vətənimizi qorusun!".