Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının İkinci Dünya müharibəsində həlak olan və itkin düşən azərbaycanlılarla bağlı beynəlxalq miqyasda həyata keçirdiyi axtarışlar növbəti dəfə öz müsbət nəticəsini verib. Belə ki, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı müharibədə iştirak edən və itkin düşən daha 30 azərbaycanlı haqqında məlumatlar əldə edib. Həmin məlumatları oxucuların diqqətinə çatdırırıq. Qeyd edək ki, itkin düşən azərbaycanlıların tapılması, onların aqibətinə aydınlıq gətirilməsi istiqamətində Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının səyləri davam edir. Polkovnik Cəlil Xəlilovun moderatorluğu altında həyata keçirilən tədbirlərin növbəti nəticələri haqqında ictimaiyyətə mütəmadi məlumat veriləcək.   1. Ирзаев Ирза Кузенохеевич, рядовой. Родился в 1908 году. Проживал в д.Кадебе, Азербайджан. Гражданская профессия – кучер. Проходил службу в 816 стрелковом полку. Попал в плен 08.05.1942 в р-не Керчи. Находился в шталаге 333 в р-не города Острув-Мазовецки. Лагерный номер – 10545. Умер 29.12.1942 от анемии. Похоронен на лагерном кладбище в могиле №263. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300509789 2. Гасанов Иман Алишевич, рядовой. Родился 25.07.1920 в д.Ашвердели. Проживал на Острове Сары в р-не г.Ленкорань, Азербайджан. Проходил службу в 140 гаубичном полку. Попал в плен 29.06.1941 в р-не г.Рига. Находился в шталаге I-B (Хохенштейн). Лагерный номер – 19926. Умер 03.01.1943. Похоронен на лагерном кладбище. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300506680 3. Маврусов (Маврузов) Милет Мисолович (Мизолович), младший лейтенант. Родился в 1922 г. в д. Гуляпли Агдамского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Службу проходил в стрелковом полку. Попал в плен 6 декабря 1942 г. попал в плен под Моздоком. Содержался в шталаге 346, где работал на ткацкой фабрике. Лагерный номер 18273. Расстрелян при попытке побега 11.03.1944. Похоронен на общественном кладбище Фюстенберга, Германия. Блок D, могила 11 https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen272080690 4. Атаев Абдул Хамидович, рядовой. Родился в 1902 г. в с. Даначи Закатальского р-на, Азербайджан, проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена – Атаева Марьям. Попал в плен в Крыму 8 мая 1942 г. Содержался в шталаге 304 - IV B в Цайтхайне, Германия. Лагерный номер 158659. Умер в плену 16.10.1942. Похоронен на лагерном кладбище Цайтхайн II, участок 409, блок I, ряд 11.  https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300439456 5. Сафаров Алимуса Иса-оглы, младший сержант пехоты. Родился в 1922 г. в д. Кучакенд Уджарского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия – учитель. Мать — Сафарова Сакина. Попал в плен под Моздоком 5 апреля 1942 г. Содержался в шталаге 346 - II А – Нойбранденбург, Германия. Лагерный номер 18150. Умер в лагере от туберкулеза 24.09.1943. Похоронен в общей могиле на территории лагеря.  https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300471587 6. Алиев Махмед Айкерович, рядовой. Родился в 1908 г. в Азербайджане. Точные место и дата рождения неизвестны. Рабочий по профессии, проживал в г. Гальяны Азербайджанской ССР, супруга – Алина Алиева. 18 мая 1942 г. попал в плен во время боев за Крым. Содержался в шталаге VI K (326) в районе Дюссельдорф-Герресхайм на территории Германии с присвоением личного номера 99158, где скончался 23.09.1943. Похоронен там же. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300200638 7. Назаров Имамали Фаразович, рядовой. Родился 21 января 1917 г. в Азербайджане. Проживал в г. Баку по адресу: ул. 1-ая Хребтовая, 59. Гражданская профессия – продавец. Жена – Назарова Сахра. Попал в плен под Тулой 15 октября 1942 г. Содержался в шталаге 324 под Хоенштайном. Лагерный номер 13499. Умер 15.05.1944 в лагере. Похоронен там же. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300004487 8. Тарнавердиев Кумбат Абдулович, рядовой. Родился в 1890 г. в д. Кара-Кала (Калининский р-н, Азербайджан), проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Ближайший родственник — Шамат Абдула (брат?). Попал в плен во время боев за Крым 8 мая 1942 г. Содержался в шталаге 355 – V А под Штутгартом, Германия. Лагерный номер 24530. Умер в плену 15.04.1943. Похоронен на кладбище Штайнхальден под Штутгартом. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300152120 9. Абасов Карахан Ялебадиевич, рядовой пехоты. Родился в 1892 г. в д. Бельгашаг Гебадского р-на, Азербайджан, проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Супруга — Абасова Чичак. Попал в плен в сентябре 1942 г. Место пленения неизвестно. Содержался в шталаге IV В под Цайтхайном, Германия. Умер в плену 10.04.1944. Похоронен в Германии: Цайтхайн (кладбище III), участок 58, блок I, ряд 15. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300652109 10. Мамедов Латир Танивердыевич, рядовой. Родился в 1907 г. в д. Авдпахмаули Бакинского р-на, Азербайджан, проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Попал в плен 20 сентября 1941 г. под Полтавой. Содержался в шталаге VIII-C под Заганом (совр. Жагань, Польша). Лагерный номер 61143. Умер в плену 27.02.1942. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300038491 11. Багиров Гусейн Наджаф-оглы, рядовой. Родился 15 ноября 1915 г. в с. Зангилаза, Азербайджан. Гражданская профессия – машинист локомотива. Мать — Тагиева Соня. Попал в плен во время боев за Крым 21 февраля 1942 г. Содержался в шталаге 326 (VI К), Штукенброк, Германия. Лагерный номер 70321. Согласно документам, 10 сентября 1942 г. был признан годным к работам средней тяжести. Умер в плену в октябре 1942. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300494263 12. Байрамов Кулаш Казимович, рядовой рабочего батальона. Родился в 1905 г. в д. Евогну Тетерского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Колхозник, жена – Байрамова Фатина. Попал в плен 23 июля 1942 г. под Ростовом. Содержался в шталаге 346 – II А под Нойбранденбургом, Германия. Лагерный номер 14825. Умер в плену 27.04.1943 от истощения. Похоронен в общей могиле на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300321211 13. Гусейнов Магарам Мальевич, рядовой 816 стрелкового полка. Родился в 1906 г. в с. Керматук Ленкоранского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Колхозник, в родственниках указан Малек Меликов. Попал в плен 8 мая 1942 г. во время боев за Крым. Содержался в шталаге 355 – V А, в Проскурове, Украина. В июле-августе 1943 г. был переведен в шталаг ХII F, Больхен/Форбах, Германия. Лагерный номер 42451. Умер 06.05.1944. Похоронен на территории лагеря в Форбахе, Германия. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300045877 14. Усубов Авчи Ахметович, рядовой пехоты. Родился в 1895 г. в д. Казахбейли Казахского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия — учитель, жена – Усубова Ашафатьма. Попал в плен 26 мая 1942 г под Лозовой. Содержался в шталаге IV B (Мюльберг, Саксония,  Германия). Лагерный номер 200170. Умер в плену 20.12.1943. Место захоронения: Цайтхайн (русское кладбище), участок 58, блок I, ряд 13. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300031860 15. Ахмедов Кулягмет Гамитович, рядовой 593 артиллерийского полка. Родился в 1904 г. в с. Ахтачи Чирдамирского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Колхозник, жена – Ахмедова Зинияд. Попал в плен под Ворошиловградом 13 июля 1942 г. Содержался в шталаге IV B (Мюльберг/Нойбурксдорф, Саксония,  Германия). Лагерный номер 180448. Умер в плену 29.08.1942. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300274633 16. Курбанов Серик Мамедович, рядовой 543 корпусного артиллерийского полка. Родился в 1919г. в д. Куршева, станция Лиаки, сельсовета Карадачли, Бакинский р-н, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия — парикмахер. В родственниках указан брат, Султан Курбанов, проживавший на хуторе Алгадаш сельсовета Карадачли. Попал в плен в сентябре 1941 г. под Белошавкой. Содержался в шталаге VIII C, Заган, ныне — Жагань, Польша. Лагерный номер 61139. Умер в плену 04.02.1942. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300276715 17. Арзиманов Михаил Джабраил-оглы, рядовой 3 кавалерийского полка. Родился в 1902 г. в д. Караган Кахинского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Арзиманова Гиля Осман Кизы. Попал в плен под Ворошиловградом 21 июля 1942 г. Содержался в шталаге IX C, Бад-Зу́льца, Германия. Лагерный номер 182458. Умер в плену 01.12.1942. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300157458 18. Велиев Саретин Кулальевич, рядовой стрелкового полка. Родился в 1918 г. в д. Карабулак Кунахентского района, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. В родственниках указан брат, Шарафедин Велиев. Попал в плен 30 июня 1941 г., место пленения неизвестно. Содержался в шталагах III A (Луккенвальде, Германия) и III D (Берлин/Штеглитц, Германия). Лагерный номер 95558. Умер в плену 14.06.1942. Похоронен в р-не н.п.Виттсток, братское кладбище №3. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300149276 19. Амирасланов Уруч Хульмидович, рядовой пехоты. Родился в 1895 г. в д. Пердервалаш Халалинского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Амирасланова Гелюша. Попал в плен 26 июля 1942 г. под Ростовом. Содержался в шталаге 346 II-A, Нойбранденбург, Германия. Лагерный номер 14867. Умер в плену 19.05.1943 от истощения. Похоронен на территории лагеря в общей могиле. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300324131 20. Ахмедов Али Измаилович, сержант 839 пехотного полка. Родился в 1922 г. в д. Салигдабад Евлахского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. В родственниках указан отец, Ахметов Исмаил. Попал в плен под Моздоком 6 декабря 1942 г. Содержался в шталаге 302 (II H) Гросс Борн-Редериц, Германия. Лагерный номер 39180. Умер в плену 08.02.1944. Похоронен на территории шталага II A, Нойбранденбург, Германия, в общей могиле. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300336954 21. Мусаев Гусейн Шава. Рядовой пехоты. Родился 25 июня 1906 г. в д. Синих Килиза Кельбаджарского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Мусаева Тават. Попал в плен 24 августа 1942 г. под Ростовом. Содержался в шталаге 346  - II A, Нойбранденбург, Германия. Лагерный номер 14526. Умер в плену от туберкулеза 18.07.1943. Похоронен в общей могиле на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300338432 22. Абилев Хазан Агматович. Рядовой стрелкового полка. Родился в 1896 г. в д. Перекамск Касмитского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Абилева Мусульмат. Попал в плен в июле 1942 г. под Ростовом. Содержался в шталаге IV H (304), Цайтхайн, Германия.  Лагерный номер 489118. Умер в плену в рабочей команде 320 31.12.1942. Информация о захоронении отсутствует. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300176867 23. Цеферов Юсуп Абдул-Алиевич. Рядовой стрелкового полка. Родился в 1904 г. в д. Утмановар Карягинского р-на (ныне -Физулинский р-н), Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Цеферова Сумаяра. Попал в плен под Моздоком 13 ноября 1942 г. Содержался в шталаге 318/VIII F (344), Ламсдорф (совр. Ламбиновице – Щадурщице, Польша). Лагерный номер 79611. Умер в плену 06.08.1944. Данные о причине смерти и месте захоронения отсутствуют. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300129804 24. Новрусов Кумбат (Гумбат) Гуссейнович. Рядовой стрелкового полка. Родился в 1916 г. в д. Семидабат Евлахского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия — повар. В родственниках указана мать, Новрусова (Абдуллаева) Балаханим (Балаханут). Призван 25.01.1940 году Евлахским РВК. Попал в плен под Черкесском 29 августа 1941 г. Содержался в шталаге VIII C, Заган (совр. Жагань, Польша). Лагерный номер 61126. Умер в плену 03.05.1942. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300059737 25. Алиев Фусиа Сагарович. Рядовой 26 мотострелкового полка 26 танковой дивизии. Родился в 1919 г. в д.  Дюдширдахан Товузского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Учащийся. В родственниках указан отец, Алиев Сагар Али-оглы. Попал в плен под Михайловском 2 августа 1941 г. Содержался в шталаге VIII C, Заган (совр. Жагань, Польша). Лагерный номер 61191. Умер в плену 19.05.1942. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300060870 26. Кулиев Мусеев Чованович. Рядовой стрелкового полка. Родился в 1908 г. в с. Пёкшлаг Товузского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Жена — Фамбх Кулиева. Попал в плен под Керчью 9 мая 1942 года. Содержался в шталаге  V B, Виллинген, Германия. Лагерный номер 22719. Умер в плену 29.12.1943. Похоронен на территории лагеря. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300005442 27. Султанов Сафтер Сулейманович. Рядовой 146 стрелкового полка. Родился в 1914 г. в с. Дарбилиши Девичарского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. В родственниках указан брат, Султанов Салма. Попал в плен под Киевом 25 августа 1941 г. Содержался в шталаге VIII C, Заган (совр. Жагань, Польша). Лагерный номер 61338. Умер в плену 09.05.1942. Похоронен на территории лагеря.  https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300057196 28. Юсупов Мурза Саверза. Рядовой пехоты. Родился 5 января 1919 г. в с. Азирик-Даши-Даган , Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. Родственники не указаны. Попал в плен в Эстонии 23 августа 1941 г. Содержался в шталагах X B, Зандбостель, Германия и IX C, Бад-Зу́льца, Германия. Лагерный номер 114058. Умер в плену 28.08.1942. Место захоронения — Вартбургблик. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300146819 29. Нуриев Сагит Курбанович. Рядовой пехоты. Родился в 1922 г. в с. Самук Кираватского р-на Бакинской обл., Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. В родственниках указана Мамедова Чаван. Попал в плен под Харьковом 23 мая 1942 г. Содержался в шталаге 304 - IV B в Цайтхайне, Германия. Лагерный номер 212973. Умер в плену 16.08.1944. Место захоронения неизвестно. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300201833 30. Пашаев Джамиль Измаилович. Рядовой 3 кавалерийского полка. Родился в 1921 г. в д. Приганы Измаильского р-на, Азербайджан. Проживал там же. Гражданская профессия - колхозник. В родственниках указан отец – Пашаев Измаил. Попал в плен под Старобельском 15 июля 1942 г. Содержался в шталаге IV В под Цайтхайном, Германия. Лагерный номер 180239. Умер в плену 14.05.1943. Место захоронения – Айзенах. https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_plen300204502  

Laçın-Xankəndi yolunda sərhəd-keçid məntəqəsinin yaradılması qanuni olduğu qədər zəruri idi. Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov bildirib. Polkovnik qeyd edib ki, separatçıların Laçın-Xankəndi yolundan sui-istifadə etməsi Azərbaycana başqa seçim şansı qoymadı: “Məlumdur ki, separatçılar uzun müddət Laçın-Xankəndi yolundan hərbi məqsədlər üçün istifadə edir, bu yol vasitəsilə Xankəndiyə canlı qüvvə, silah-sursat, mina və s. daşıyırdılar. Azərbaycan baş verənlərlə bağlı dəfələrlə həm Ermənistana, həm də beynəlxalq təşkilatlarla öz narahatlığını ifadə etmiş, bu cür halların yolverilməz olduğunu vurğulamışdı. Rəsmi Bakı bəyan etmişdi ki, separatçıların sürətlə silahlanmaq cəhdləri regionda vəziyyətin mürəkkəbləşməsi, hərbi toqquşma riskinin ciddi şəkildə artması deməkdir. Ən əsası, bütün bunların 2020-ci ilin 10 noyabr üçtərəfli Bəyanatına zidd olduğu bütün tərəflərin diqqətinə çatdırılmış, ancaq təəssüflər olsun ki, beynəlxalq təşkilatlar, Rusiya sülhməramlıları və digər güclər tərəfindən problemin həlli istiqamətində heç bir addım atılmamışdır. Məhz bu səbəbdən də Azərbaycan Laçın-Xankəndi yolunda sərhəd-keçid məntəqəsi yaratmaqla yola tam nəzarəti təmin etmək məcburiyyəti qarşısında qaldı”. Polkovnik qeyd edib ki, Laçın-Xankəndi yolunda sərhəd-keçid məntəqəsinin yaradılması suveren hüquqlarımızın qorunması, təhlükəsizliyimizin təmini istiqamətində atılan mühüm, tarixi addımlardan biridir. “Bu addım dövlətimizin təhlükəsizlik məsələsində kimsəyə güzəştə getmədiyini, öz suveren hüquqlarının tam şəkildə bərpası üçün sona qədər iradə sərgiləməyə qadir olduğunu göstərdi. Başlıcası, rəsmi Bakı Laçın-Xankəndi yolunda sərhəd-keçid məntəqəsi yaratmaqla sübut etdi ki, Azərbaycan sadəcə öz təhlükəsizliyni deyil, həm də regional təhlükəsizliyi təkbaşına təmin etməyə qadirdir və bunun üçün kifayət qədər gücü var”, - deyə C.Xəlilov vurğulayıb.

Tanışlığımızdan otuz ilə yaxın bir dövr keçir. Maraqlı həyat yolu, uğrunda mübarizə aparıb qələbələrə imza atan, uğurunu daxilən qəlbində gizlədən, sevincini dost bildiyi insanlarla bölüşən, xeyirhaxlığından heç vaxt dönməyən peşəkar hərbçi, istedadlı alim, əsl dost. Bu polkovnik Cəlil Xəlilovdur. Hər bir kəsin taleyi öz əlindədir desək, yanılmarıq. Cəlil Xəlilov da istəyinə çatmaq üçün heç zaman çətinlikdən qorxmayıb, maneələrə sinə gərib, prinsipiallıq göstərib. 1975-ci ildə Masallı rayonunun Həsənli kənd orta məktəbini bitirən Cəlil Xəlilov uşaqlıqdan çox kəşməkeşli həyat yolu keçib. Hərbçi olmaq arzusu ilə yaşayan gənc Cəlil Ural Hərbi Dairəsində 1977-1978-ci illərdə əsgəri xidmətdə olub. Nümunəvi əsgər kimi komandirlərinin hörmət və etimadını qazanıb. Məhz bu keyfiyyətlərinə görə ona komandirləri çox müsbət xasiyyətnamə yazıblar. O, Simferopol Ali Hərbi Siyasi Məktəbinə qəbul olunub. Kursant həyatının çətinlikləri onu qorxutmayıb. Xalqının adını həmişə uca tutub, onun şərəfli tarixinə sadiq qalıb. Elmlərə dərindən yiyələnməklə yanaşı, idmanla müntəzəm və ciddi məşğul olub. Bir sözlə, gələcək zabit davranışları ilə həmişə seçilib. Bəlkə, tale onu daha çox sınağa çəkməklə, daha da möhkəmləndirib mətinləşdirib. O, bu sınaqlardan üzü ağ çıxmaqla mübarizliyini, sübut edib. Ali Hərbi Məktəbi bitirəndən sonra gənc zabitə keçmiş SSRİ DTK-nın cənub-şərq, Pamir Sərhəd dəstəsinə təyinat veriblər. O zaman Əfqanıstanla yüzlərlə kilometr sərhədi olan Tacikistanda da vəziyyət çox gərgin idi. Sərhəddə silahlı toqquşmalar, basqınlar, terror-təxribat hadisələri ara vermirdi. Xidmət çox ağır bir şəraitdə aparılırdı. Cəlil Xəlilov sərhəd pozucularının ardı-arası kəsilməyən hücumuna məruz qalan Bədəxşanın Murqab sərhəd dəstəsində əsl zabit, qorxmaz bir hərbçi kimi şücaət göstərib. Hər an təhlükə, hər an ölüm, gərgin həyat onu qorxutmayıb. Necə deyərlər, bir əlində silahı, bir əlində qələm-kitabı. Siyasi şöbədə baş təlimatçı kimi irəli çəkilən Cəlil Xəlilov təhsilini də davam etdirməyi qərarlaşdırıb. Bir dəfə söhbət əsnasında dedi ki, adını dilinə gətirmək istəmədiyim bir zabit vardı, mənim təhsil almağıma hər yolla mane olmaq istəyirdi. Gecə-gündüz çalışırdım. O zaman Orta Asiya Hərbi Dairəsinin hərbi tribunalın sədri olan general Firudin Rəsul oğlu Hüseynovun qəbuluna düşdüm. Firudin müəllim çox böyük nüfuz sahibi idi. Məni diqqətlə dinlədi. Mənim ikinci təhsil almağımı biləndə sifətində bir işıq, bir təbəssüm hiss etməyə başladım. Aradan bir az keçmiş sərhəd dəstəsindən xəbər verdilər ki, mənim təhsil almağıma icazə verilib. Sənədlərimi Tacikistan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə verdim. Xidmətimlə yanaşı, hüquq fakültəsinin tələbəsi kimi daha yaxşı oxumağı qarşıma məqsəd qoydum. 1987-ci ildə onun xidməti yerini Lənkəran sərhəd dəstəsinə dəyişirlər. Astarada komendantın şəxsi heyətlə iş üzrə müavini vəzifəsinə təyinat alan Cəlil Xəlilov xidməti işin təşkili, nizam-intizamın möhkəmləndirilməsi istiqamətində mühüm işlər görməyə başlayır. Tanınmış hərbçi, alim, sərhəd qoşunlarımızın formalaşmasında can yandıran, öz bilik və bacarığı ilə sərhəd dəstəsinin qərargah rəisi vəzifəsindən Sərhəd Qoşunlarının komandanının müavini vəzifəsinə qədər yüksəlmiş  bir zabitin ömür yolu örnəkdir desək, yanılmarıq. Xatırlayıram, 1992-ci ilin noyabrında Lənkəran sərhəd dəstəsinə ezamiyyətə getmişdim. Rusiya Federasiyasının sərhədçiləri hələ Lənkəranı tərk etmədiyi üçün Azərbaycan sərhədçiləri Vel qəsəbəsindəki düşərgədən təlim-tədris məntəqəsi kimi istifadə edirdi. Xəzərin sahilində yerləşən bu düşərgə sovetlər zamanı sərhədçi zabit-gizirlərin övladlarının istirahət yeri olmuşdu. İlk görüşümüzdən Cəlil Xəlilovun  bacarıqlı zabit, dərin biliyə sahib, mənəvi cəhətdən yetkin bir ziyalı olduğunu yəqin etdim. Yenicə yaranan Sərhəd Qoşunlarımızın qarşısında duran ağır, çətin və şərəfli vəzifələrin öhdəsindən gəlmək üçün çox çalışmaq lazım idi. Ordu quruculuğunda çox yaxından iştirak edir, yeni yaranan sərhəd qoşunlarımızın uğurlu gələcəyinə varlığı qədər inanırdı. Azərbaycanın müstəqilliyini gözü götürməyən qüvvələr ölkədə sabitliyi pozmaq, iğtişaşlar törətmək, ayrı-seçkilik toxumu səpmək, inamsızlıq yaratmaq kimi məkrli siyasəti həyata keçirmək üçün cəhd göstərirdilər. Bu çox təhlükəli oyunun qarşısını almaq üçün hər bir Azərbaycan vətəndaşı qeyrət göstərmiş, xainlərə layiqincə və tutarlı cavab vermişdir. 1993-cü ilin avqust ayında Lənkəranda baş verən hadisələr zamanı sərhəd qoşunlarımızın şəxsi heyəti içdikləri anda sadiq qaldılar və bir qrup separatçının zərərsizləşdirilməsində, ifşa olunmasında, qətiyyətli mövqe tutdular. O zaman Lənkəran Sərhəd Dəstəsinin rəhbərliyi və bütün şəxsi heyəti vətən sevgisinin müqəddəsliyini bir daha sübuta yetirdilər. Birliyimizi, bərabərliyimizi pozmağa cəhd edənlərin bədxah niyyətləri puç oldu, xəbis ürəklərində qaldı. Haqq qələbə çaldı. C.Xəlilovun da hərbi taleyində bu anlar heç zaman yaddan çıxmayacaq, yaddaşlardan silinməyəcək. Xidməti işin təşkilində əldə etdiyi uğurlar ona böyük etimad göstərilməsinə səbəb oldu. Bakı Əlahiddə Nəzarət Buraxılış Məntəqəsinin rəisi, sonradan MTN Sərhəd Qoşunları komandanının şəxsi heyətlə iş üzrə müavini vəzifəsinə yüksəldi. Bir zabit kimi respublikamızın aparıcı qəzet və jurnallarında C.Xəlilovun sərhəd həyatından, ordu quruculuğundan bəhs edən onlarla maraqlı məqalələri dərc olunub. O, elmi fəaliyyətini də unutmur. Elmi mövzuda qələmə aldığı əsərlər oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. C.Xəlilov müxtəlif vəzifələr tutmasına baxmayaraq daim öz səmimiliyini qoruyub saxlamaqda, insanlara qarşı xeyirxahlığını əsirgəməməkdədir. Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə Silahlı Qüvvələrimizin tərkibində düşmənə qarşı qətiyyətlə döyüşən sərhədçilərimizin şücaəti danılımazdır. O, zaman Cəlil Xəliov səngərdə əsgər və zabitlərimizlə birgə idi. Erməni faşizminə qarşı döyüşmək, düşməni məhv etmək müqəddəs borcdur. Fizuli, Beyləqan istiqamətində  gedən döyüşlərdə C.Xəlilov bir peşəkar zabit kimi həmişə öndə idi. Onun dövlətçiliyimizə əvəzsiz xidmətləri həmişə diqqət mərkəzində olmuş və daim qiymətləndirilmişdir. Qeyd etdiyim kimi, o, elmi araşdırmalarını davam etdirir. 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının aspiranturasını bitirən C.Xəliov  "Milli Təhlükəsizliyin təmin olunmasında milli mənlik şüurunun rolu" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək alimlik dərəcəsi-siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi alıb. Ömrünün  qırx ilə yaxın bir dövrünü sərhəddə xidmətdə keçirən Cəlil Xəlilov həmin anları heç bir zaman unutmur. Taleyindən qızıl xətt kimi keçən hər günündə bir sərhəd sevgisi var. Sərhədimizdə baş verən hər bir uğurlu addıma hamı kimi o da ürəkdən sevinir, qürrələnir. 1993-cü il iyun ayının 15-də xalqımızın təkidi tələbi ilə hakimiyyətə qayıdan ümummilli lider Heydər Əliyev çox böyük müdriklik, siyasi iradə, yüksək dövlət idarəçiliyi nümunəsi göstərərək Azərbaycanı düşdüyü ağır bəlalardan, xalqımızı fəlakətlərdən xilas etdi. Tariximizdə əsrlər boyu müasir Azərbaycanın qurucusu kimi yaşayacaq Ulu Öndərin dövlətimizin bütün sahələrini əhatə edən çox müdrik, qiymətli ideyaları əbədiyaşardır, daimidir. Bu qiymətli ideyalar ordu quruculuğunda çox mühüm, əhəmiyyətli yer tutur. Politoloq alim kimi Cəlil Xəlilovun yaradıcılığında bu məqamlar xüsusi vurğulanır. Çox maraqlıdır ki, Cəlil Xəlilov xidmət etdiyi dövrdə veteranlara qarşı daim böyük hörmət, qayğı göstərir. Əlamətdar günlərdə, tədbirlərdə əmək və silahlı qüvvələrimizin veteranları sərhədçilərin qonağı olur. Milli Ordu və sərhəd qoşunlarında şərəfli xidmət yolu keçmiş həmin general və zabitlərin əsgər və zabitlərimiz qarşısındakı çıxışları çox müsbət qarşılanmaqla bərabər, uzun müddət onların xatirələrində yaşayır, müsbət duyğular oyadır. Bu yaxınlarda 100 illiyini qeyd edəcək Sərhəd Qoşunlarımızın əldə etdiyi uğurlara qəlbən sevinən C.Xəlilov görülən işlərin, həyata keçirilən tədbirlərin daimi və uzunömürlü olacağına, sərhəd qoşunlarımızın yüksəlişinə, müqəddəs sərhədlərimizin mühafizəsi kimi şərəfli xidmətlərinə uğur arzulamaqdadır. Respublika Veteranlar Təşkilatına xalqımızın ləyaqətli oğlu general-polkovnik Tofiq Ağahüseynov rəhbərlik edən zamandan bu qurumda çox müsbət dəyişikliklər baş verməkdədir. General-polkovnik T.Ağahüseynovun zəngin hərbi təcrübəsi və sərişdəsi, C.Xəlilovun yüksək təşkilatçılığı və işgüzarlığı bu qurumun nüfuzunu daha da yüksəldib. C.Xəlilov 2014-cü ildə Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini seçilir. Bu gün Prezident İlham Əliyein veteranlarla bağlı həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin uğurla yerinə yetirilməsində, gənclərin azərbaycançılıq ideyalarına sadiq, vətənpərvərlik, xalqımızın tarixinə hörmət ruhunda tərbiyə olunması istiqamətində C.Xəlilov çox böyük işlər görür. Onlarla orta məktəbdə, Müdafiə Nazirliyinin təhsil müəssisələrində, digər güc nazirliklərinin akademiyalarında, həmçinin ali məktəblərdə veteranlarla yaddaqalan görüşlər keçirilir Uzun illərin zəngin təcrübəsi, toplanmış nəzəri biliklər, aparılan ciddi araşdırmalar, əldə olunmuş nailiyyətlər bir yerə toplanmış və istedadlı alim tərəfindən qələmə alınaraq “Milli Təhlükəsizlik strategiyası” adlı çox qiymətli kitab ortaya qoyulmuşdur. Ad günü insanların ən yadda qalan, günlərindəndir. Ona görə yox ki, insanlar bir yerə toplaşır, ürək sözlərini söyləyir, təbriklərini yetirirlər, ona görə ki, sonda insan özü ilə təkbətək qalır, keçdiyi ömür yoluna nəzər salır, vicdanı qarşısında hesabat verir. Altmış yaşın işığında hər şey aydın görünür. Keçilən yolda gərgin əmək, məqsədə çatmaq üçün qətiyyətli iradə, dözüm, zəhmətə qatlaşmaq kimi bir sınaq dayanır. Bu deyilənlərə əməl edən hər kəsi uğur gözləyir.  İlk sərhədçi generalımız Mustafa Nəsirov xidmətdən söz düşəndə Cəlil Xəlilovun adını hörmətlə çəkirdi. Milli Sərhəd Qoşunlarımızın ilk komandanı, general-mayor İsgəndər Allahverdiyev Cəlil Xəlilovun uğrunu, hərbi xidmətdəki uğurunu həmişə dəstəkləmişdir. Sərhəd Qoşunlarının keçmiş komandanı, general-mayor Abbasəli Novruzov Cəlil müəllimi yaxşı tanıyırdı, ona inanırdı. Bir neçə dəfə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı seçilmiş general-mayor Vladimir Timoşenko polkovnik Cəlil Xəlilova qarşı rəğbətini gizlətmir və “Həqiqi polkovnik” adlı məqaləsində onu peşəkar hərbçi, milli təhlükəsizlik sahəsində tanınmış mütəxəssis, veteranların  problemlərinin həllinə can atan, Avropada Azərbaycanı ləyaqətlə təmsil edən bir politoloq, varlığı ilə Azərbaycanı sevən, azərbaycançılığı yorulmadan təbliğ edən istedadlı bir alim kimi dəyərləndirir. P.S. Peşəkar hərbiçi, istedadlı alim, Pamirdən Azərbaycan sərhədlərinə qədər şərəfli xidmət yolu  keçmiş polkovik  Cəlil Xəlilov haqqında yalnız səmimi ürək sözlərimin bir hissəsini qələmə aldım. Rəsmiyyətdən uzaq. Nəsibiniz həmişə uğur olsun, Cəlil müəllim!   İlqar Quliyev,  polkovnik  

Veteran.gov.az xəbər verir ki, 06 oktyabr 2021-ci il tarixdə Nərimanov Rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi Nəcəf Novruzovun iştirakı ilə bir qrup orta ümumtəhsil məktəblərinin direktorları Vətənə sevgi hisslərinin şagirdlər arasında layiqincə təbliğ etdiyinə, uşaq və yeniyetmələrin təlim-tərbiyə işlərində göstərdiyi xidmətlərə görə və “5 oktyabr - Müəllimlər günü” münasibəti ilə fəxri fərman və hədiyyələr ilə mükafatlandırılıblar.   Təltif olunan direktorlar: Gülnarə Cəfərova - 36 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Tahirə Şükürova - 39 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Nəcibə Axundova - 45 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Aytən Bağırova – 47 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Füzuli Həsənov - 73 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Leyla Fətiyeva - 82 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Xalidə İbrahimova - 93 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Günay Çəndirli - 177 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Esmira Quliyeva - Məktəb-Lisey Kompleksin direktoru Arzu Süleymanova - 202 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Məlahət Rəhimova - 212 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Sədaqət Hüseynova - 258 nömrəli tam orta məktəbin direktoru