Məzun gecəsindən sonra səhər bütün sinif sahilə toplandı, Molotovun nitqini birlikdə dinlədi və dərhal bütün sinif olaraq müharibəyə getməyə qərar verdi. Onun sinif yoldaşları 16-17 yaşlarında idi. Sinifdəki səkkiz oğlandan yalnız biri sağ qaldı. - Yelena İlleş, Qədriyə-Ülkər Səlimovanın qızı. Alman, türk və Morze əlifbasını mükəmməl bilən Səlimova 46-cı Qafqaz Ordusunun xüsusi şöbəsinə kriptoqraf vəzifəsinə göndərilmiş və 1943-cü ildə “Smerş” əks-kəşfiyyatı yaradıldıqdan sonra bu struktura təyin edilmişdir. Tibb elmləri doktoru, professor Mehman Məmmədov: Qədriyə xanım anadan olub və ömrünün çox hissəsini Bakıda keçirib və özünü azərbaycanlı hesab edib. Müharibədən sonra Bakı Dövlət Universitetinin fəlsəfə fakültəsində təhsil alıb, 1950-ci illərdə Moskvaya gəlib, burada elmi fəaliyyətlə məşğul olub. Akademik oldu, Azərbaycan pedaqogikası üçün çox işlər gördü, “Şərqin pedaqoji irsi” beynəlxalq dərsliyini yaratdı, burada Azərbaycan haqqında fəsli şəxsən özü yazdı.  Səlimova qələbəsini Avstriyada, Vyana yaxınlığında qarşılayıb. 1945-ci ilin noyabrında Smersh kapitanı kimi hərbi xidmətini başa vurdu. 14 medal və II dərəcəli Vətən Müharibəsi ordeni ilə təltif edilmişdir.  O, kriptoqraf vəzifəsini tutub. Əks-kəşfiyyat şöbəsində kriptoqrafın nə olduğunu təsəvvür edə bilərsinizmi? Bu şöbə müdirinin ən etibarlı adamıdır. O, bir hesabat yazdı, onu şifrələdi və göndərdi, bundan sonra sənəd məhv edildi. Onun mahiyyətini iki nəfər bilirdi: patron və kriptoqraf. Eyni zamanda, Kadriyanın heç bir xüsusi təhsili yox idi, lakin şifrələmə nəzəriyyəsini çox tez mənimsədi. Kadriya-Ülkər Səlimova İvan İlleşin nəvəsi: Nənə müxtəlif insanlarla asanlıqla əlaqə qurdu. Yadımdadır, 1987-ci ildə Moskvada baykerlər dəstəsi fəaliyyət göstərirdi. Onlar motosiklet sürərək camaatı qorxuya salıblar. Bu dəstənin başçısı nənəmlə bir evdə yaşayırdı və mənimlə məktəbə gedirdi. Hamımız onlardan çox qorxurduq. Bir gün nənəmin yanına gəldim, gördüm ki, onun evində bütün şəhəri qorxuya salmış bir dəstə süfrə arxasında oturub, hamı çay içib, gözəl söhbət edir. Məlum oldu ki, nənəmin kilidi qırılıb. Həyətə çıxdı və baykerlərdən ona kömək etmələrini xahiş etdi... Bundan sonra məktəbdəki reytinqim kəskin şəkildə qalxdı və mən artıq heç kimdən qorxmurdum, çünki nənəm baykerlərlə dost idi!       Кто такая Кадрия Салимова – офицер контрразведки? В Центральном доме Российской армии отметили 100-летие Кадрии-Улькер Салимовой, первой женщины-офицера контрразведки ”Смерш”, добровольно ушедшей на фронт в ноябре 1941 года в возрасте 17 лет. На утро после выпускного вечера весь класс собрался на пляже, вместе выслушали речь Молотова, и немедленно приняли решение всем классом идти на войну. Ее одноклассникам было 16-17 лет. Из восьми мальчиков класса в живых остался один. - Елена Иллеш, дочь Кадрии-Улькер Салимовой. Салимову, свободно владевшую немецким, турецким языками и ”морзянкой”, направили служить шифровальщицей в особый отдел 46-й Кавказской армии, а после учреждения контрразведки ”Смерш” в 1943 году, она была причислена к этой структуре. Доктор медицинских наук, профессор Мехман Мамедов: Кадрия ханум родилась и большую часть жизни жила в Баку, считала себя азербайджанской. После войны она отучилась в Бакинском государственном университете на философском факультете, в 1950-х годах приехала в Москву, где занималась академической деятельностью. Она стала академиком, многое сделала для азербайджанской педагогики, создала международный учебник ”Педагогическое наследие Востока”, где главу про Азербайджан написала сама лично.  Победу Салимова встретила в Австрии, под Веной. Военную службу закончила в ноябре 1945 года капитаном ”Смерша”. Была награждена 14 медалями и Орденом Отечественной войны II степени.  Доктор исторических наук Александр Зданович, занимавшийся исследованием биографии Салимовой: Она занимала должность шифровальщика. Вы себе можете представить, что такое шифровальщик в отделе контрразведки? Это самый доверенный человек начальника отдела. Он писал донесение, она зашифровывала и отправила, после этого документ уничтожали. Суть его знали два человека: начальник и шифровальщик. При этом Кадрия не имела какого-то специального образования, но очень быстро освоила теорию шифрования. Внук Кадрии-Улькер Салимовой Иван Иллеш: Бабушка легко находила контакт с самыми разными людьми. Помню, в 1987 году в Москве орудовала банда байкеров. Они ездили на мотоциклах, наводили ужас на общественность. Главарь этой банды жил в одном доме с моей бабушкой и учился со мной в школе. Мы все их очень сильно боялись. Как-то прихожу к бабушке и вижу, что у нее дома за столом сидит банда, наводившая страх на весь город, все пьют чай и мило беседуют. Оказывается, у бабушки сломался замок. Она вышла во двор и попросила байкеров ей помочь… После этого мой рейтинг в школе взлетел до небес, и я уже абсолютно никого не боялся, ведь моя бабушка дружила с байкерами!

6 aprel 2023-cü il tarixində Bakı Konqres Mərkəzində Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının təşkilatçılığı ilə “Heydər Əliyev və  Azərbaycanda veteran hərəkatı” mövzusunda konfrans keçirilib. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini polkovnik Cəlil Xəlilov konfransı açıq elan edib. Öncə Ümummilli lider Heydər Əliyevin və Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin əziz xatirələrinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilib, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib. Vüsal Quliyev: “Azərbaycanda veteranlar hərəkatının formalaşmasında və inkişafında Heydər Əliyevin müstəsna rolu olmuşdur” Konfransda çıxış edən Prezident Administrasiyasının Qeyri-hökumət təşkilatları ilə iş və kommunikasiya şöbəsinin sektor müdiri Vüsal Quliyev Azərbaycan veteranlar hərəkatının formalaşmasında və inkişafına Ümummilli lider heydər Əliyevin müstəsna rolu olduğunu bildirib: “Ulu öndər Heydər Əliyev veteranlara hər zaman böyük diqqət və qayğı ilə yanaşıb, onlara münasibətdə xüsusi həssaslıq sərgiləyib. Heydər Əliyev veteranlara qayğı göstərməklə yanaşı, onların dövlətçilik mənafeyi, milli maraqlar konteksində birləşməsini də zəruri hesab edir, bu istiqamətdə mütəmadi addımlar atırdı. Ümummilli lider haqlı olaraq hesab edirdi ki, zəngin və şərəfli həyat yolu keçən veteranlar cəmiyyətin digər təbəqələri, xüsusilə də yeniyetmə və gənclər üçün nümunə olmalı, gənc nəsillər Vətənə, milli mənəvi dəyərlərə olan sevgini və bağlılığı veteranlardan öyrənməlidirlər. Bu baxımdan Heydər Əliyev veteranları cəmiyyətin avanqardı sayır, onların birliyinə, təşkilatlanmağına xüsusi önəm verirdi. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan veteranlar hərəkatının formalaşması Ulu öndərin adı ilə bağlıdır. Veteranlarımızın iştirakı ilə keçirilən bu konfrans sübut edir ki, cəmiyyətimizin bütün təbəqəsi kimi veteranlar da öz qayğıkeş liderlərinin tarixi xidmətini unutmur, Ümummili lideri hər zaman sevgi və ehtiram hissi ilə yad edirlər. Və nə qədər ki, Azərbaycan xalqı var Heydər Əliyev də xalqımızla birlikdə yaşayacaq, sonsuz sevgi ilə xatırlanacaqdır”. Cəlil Xəlilov: “Veteranlara dövlət qayğısı Heydər Əliyev tərəfindən bərpa edilib, yüksək səviyyəyə qaldırılıb” Konfransda  çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov məhz Ulu öndərin sayəsində veteranlara dövlət qayğısının yüksək səviyyəyə çatdığını vurğulayıb: “Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyev müasir dünya tarixinə parlaq və silinməz iz qoymuş böyük şəxsiyyət, qeyri-adi zəka, fitri istedad sahibi, müdrik dövlət xadimi kimi düşmüşdür. Heydər Əliyevin Azərbaycan qarşısındakı xidmətlərindən danışarkən onun ölkədə veteran hərəkatının inkişafına göstərdiyi böyük dəstək də yada düşür.  Ulu Öndərin imzaladığı ilk qanunlardan biri veteranların hüquqlarının bərpası ilə bağlı “Veteranlar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu (1994-cü il 28 iyun) olmuşdur. Bununla da veteranlara dövlət qayğısı tamamilə bərpa edilmiş, onlara münasibət yüksək səviyyəyə qaldırılmışdır. Bu siyasət sonrakı mərhələdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilmiş, veteranlara dövlət qayğısı yeni səviyyəyə qaldırılmışdır. Bunun son təzahürləri kimi Respublika Veteranlar Təşkilatına ayrılan müasir standartlara tam cavab verən inzibati binanı, 1941-1945-ci illər İkinci Dünya müharibəsində faşizm üzərində Qələbə münasibətilə ayrılan birdəfəlik maddi yardımın və pensiyaların miqdarının ildən-ilə artırılmasını, veteranların mənzil və şəxsi avtomobillə təmin edilməsini, pulsuz müalicə olunmalarını və nəhayət veteranlara dövlət qayğısının artırılmasını qeyd etmək olar. Veteranlar bu münasibəti yüksək qiymətləndirir, göstərilən qayğı və diqqəti minnətdarlıqla qeyd edirlər”.      Konfransda Prezident Administrasiyasının məsul əməkdaşları Əli Pənahov və Samir Məmmədov, dövlət və QHT təmsilçiləri,  veteranlar və gənclər iştirak edib. Konfransda Müdafiə Nazirliyinin əməkdaşı polkovnik Elşad Əbilov, Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranları İctimai Birliyinin sədri Füzuli Rzaquliyev, Qarabağ müharibəsi əlilləri, veteranları və şəhid ailələri İctimai Birliyinin sədri Mehdi Mehdiyev, Xüsusi Təyinatlıların, qazilərin, şəhid ailələri və veteranları İctimai Birliyinin sədr müavini Rafail Nuriyev, “Böyük Qayıdış” Gənclər Təşkilatının İdarə heyətinin üzvü, Aprel döyüşləri qazisi, XTQ-in ehtiyatda olan baş leytenantı Əhliyət Mehdiyev çıxış ediblər. Konfransın sonunda xatirə şəkli çəkilib.

Bakı, 21 fevral, Təhminə Verdiyeva, AZƏRTAC Prezident İlham Əliyev Türkiyəyə səfəri zamanı iki dövlət arasında bir sıra məsələlərlə yanaşı, müdafiə sənayesi sahəsində birgə hərbi istehsalın da diqqət mərkəzində olduğunu bildirib. Bu, onun göstəricisidir ki, iki ölkə arasında müdafiə sənayesi sahəsində birgə əməkdaşlıq mühüm önəm kəsb edir. Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini polkovnik Cəlil Xəlilov söyləyib. C.Xəlilov bildirib ki, Prezident İlham Əliyev qardaş Türkiyəyə səfəri zamanı iki dövlət arasında müdafiə sənayesi sahəsində ortaq istehsalla bağlı fikirlər səsləndirdi, bununla bağlı konkret planlara malik olduqlarını vurğuladı: “Hesab edirəm ki, Azərbaycanla Türkiyənin birgə hərbi istehsalla bağlı atacağı addımlar iki ölkə arasındakı hərbi əməkdaşlığın daha da güclənməsinə, mahiyyət etibarilə yeni mərhələyə qədəm qoymasına səbəb olacaq. Bu, həm Azərbaycana, həm də Türkiyəyə imkan verəcək ki, öz müdafiə sənayesini yerli istehsal hesabına daha da gücləndirsin, ordularını daha keyfiyyətli silahlarla, hərbi texnikalarla təmin etsin”. Polkovnik qeyd edib ki, birgə hərbi istehsal həm Azərbaycanın, həm də Türkiyənin xaricdən silah idxalını da əhəmiyyətli dərəcədə azaldacaq: “Müdafiə sənayesi sahəsində ortaq istehsalın ən mühüm üstünlüklərindən biri də, bunun Azərbaycan və Türkiyənin xarici idxaldan asılılığını azaldacağı ilə bağlıdır. Bu isə müasir dövrümüzdə çox mühüm, hətta həyati bir məsələdir. Birgə istehsal həm Azərbaycan, həm də Türkiyə ordusunun milli silahlarla silahlanmasını təmin edəcək, dünyanın qabaqcıl silah ixracatçılarından asılılığını azaldacaq və ya bu asılılığa son qoyacaq”. “Bu gün Azərbaycan və Türkiyədə silah istehsalı sürətlə inkişaf etməkdədir. Hazırda hər iki türk dövləti öz daxili tələbatının önəmli bir hissəsini yerli istehsal hesabına təmin etməklə yanaşı, digər ölkələrə də çox sayda silah-sursat, hərbi texnika satır. Birgə hərbi istehsalın reallaşması ilə Azərbaycan və Türkiyənin hərbi ixrac imkanları da artacaq ki, bu da yeni maliyyə mənbəyi olmaqla yanaşı, həm də hər iki dövlətin dünyadakı nüfuzuna müsbət təsir göstərəcək”, - deyə Cəlil Xəlilov əlavə edib.

Adil  İsmayıl  oğlu Haqverdiyev 1942-ci il avqustun  20 -də Cəbrayıl rayonunun Dağtumas kəndində anadan olmuşdur. O, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin təcrübəli hərbiçisi, Əfqanıstan və Qarabağ müharibəsi veteranıdır. Tədbirdə Müdafiə Nazirliyinin ictimai əlaqələr və mədən-kütləvi iş şöbəsinin rəisi polkovnik-leytenant Etbar Əliyev, veteranlar, yubliyarın xidmət, eləcə də, döyüş yoldaşları, Respublika Veteranlar Təşkilatının kollektivi və digər şəxslər iştirak etmişdirlər. Tədbiri giriş sözü ilə Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini Cəlil Xəlilov açaraq Adil Haqverdiyin keçdiyi həyat yolundan, xidmət illərindən, bu gün gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsindəki fəaliyyətindən danışaraq demişdir: “Adil Haqverdiyevin peşəkar hərbçi kimi həyatının 40 ilə yaxın bir dövrü ordu ilə, Silahlı Qüvvələrlə bağlı olmuşdur. Öz istəyilə seçdiyi bu mürəkkəb və şərəfli yol Xarkov Ali Hərbi Tank qosunları komandanlığı məktəbini bitirdiyi 1964-cü ildən başlanmış, Ukraynadan, Rusiya Federasiyasından, Moldavadan, Özbəkistandan, Əfqanıstandan keçərək, nəhayət doğma Azərbaycana qədər uzanmışdır. Müxtəlif hərbi hissələrdə yüksək vəzifələr tutmuş, Əfqanıstanda, Qarabağda döyüş əməliyyatlarında işturak etmiş, hərbi tədrislə məşğul olduğu illərdə də eyni həvəs və məsuliyyətlə çalışmış, vəzifə borcuna daim sadiq qalmışdır. 1975-ci ildə Moskvada M.B Frunze adına Hərbi Akademiyanı bitirmiş azsaylı azərbaycanlılardan biri kimi Vətənin çətin günündə övladlıq borcunu layiqincə yerinə yetirmiş, öz biliyini, təcrübəni doğma Azərbaycan torpaqlarının müdafiəsinə həsr etmiş, 2 dəfə yaralansada da öz postunu tərk etməmişdir. Xidməti vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gəldiyinizə görə, A.Haqverdiyev komandanlıq tərəfindən dəfələrlə müxtəlif mükafatlara, təltiflərə layiq görülmüşdür. A.Haqverdiyevin 2015-ci ildən bugünədək Respublika Veteranlar Təşkilatının şöbə müdiri kimi gənclərin hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsi sahəsində ardıcıl və səmərəli fəaliyyət göstərir. Hazırda 75 yaşının tamam olduğu vaxtda da yenə sırada olmaqla, gənc peşəkarlar nəslinin yetişdirilməsində yaxından iştirak edir, bilik və bacarığını əsigəmir”. Daha sonra Müdafiə Nazirliyinin əməkdaşı polkovnik-leytenant Etbar Əliyev və digər qonaqlar çıxış edərək, yubliyarla bağlı xatirələrini danışıb Adil Haqverdiyevi bir daha ürəkdən təbrik edib, ona fəaliyyətində uğurlar arzuladılar. Tədbirin sonunda söz yubiliyara verildi. Adil Haqverdiyev xoş sözlərə görə minnətdarlığını ifadə edərək, peşəkar hərbiçi kimi torpaqlarımızın azadlığı uğrunda hər zaman döyüşməyə hazır olduğunu və gənclərin hərbi vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi üçün bundan sonra da əlindən gələni əsirgəməyəcəyini bildirdi.