Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti 416-cı Azərbaycan atıcı diviziyasının Rusiya Federasiyasının Taqanroq şəhərinin alman-faşist işğalçılarından azad olunmasının 76-cı ildönümünə həsr olunmuş bayram tədbirində, eləcə də Taqanroq şəhərində “Hərbi Şöhrət Şəhəri”  abidəsinə və “Sambek yüksəkliyi” memorial abidə kompleksinə əklil qoyma rəsmi mərasimlərində iştirak etmişlər. Səfər proqramına uyğun olaraq Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti Taqanroq şəhərinin Administarsiyasında,  şəhər Veteranlar Şurasında və 26 nömrəli orta məktəbin nəzdində fəaliyyət göstərən 416-cı Azərbaycan atıcı diviziyasına həsr olunmuş muzeydə keçirilmiş rəsmi görüşlərə qatılmış, Hərb Tarixi muzeyində olmuşlar. Bundan əlavə, Taqanroq şəhərində yaşayan Azərbaycanlıların milli-mədəni avtonomiyası - “Dostluq-Дружба” cəmiyyətinin rəhbərliyi və üzvləri ilə görüş keçirmişlər. Taqanroq şəhəri Hərb Tarixi muzeyində olan  Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyətinə muzeyin yaranma tarixi haqqında, ekskursiya keçirərək nümayiş olunan eksponatlar barədə məlumat verilib. Sonda nümayədə heyəti muzeyin qonaqlar kitabına xatirə olaraq ürək sözlərini qeyd ediblər. Daha sonra Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti 26 nömrəli orta məktəbin nəzdində fəaliyyət göstərən 416-cı Azərbaycan atıcı diviziyasına həsr olunmuş muzeyi ziyarət edib. Muzeyin direktoru Kotelevskaya Qalina muzeyin yaranma tarixi, 416-cı diviziyanın keçdiyi şərəfli döyüş yolu haqqında, nümayiş olunan eksponatlar barədə qonaqlara ətraflı məlumat verib. Səfərdə olan nümayəndə heyəti eyni zamanda Taqanroq şəhəri müharibə, təqaüdçülər, əmək, silahlı qüvvələr və hüquq-mühafizə orqanları veteranları surasının sədri ilə görüşlər keçirilmişdir. Görüşdə Taqnroq şəhəri Administrasiyasının ictimai təşkilatlarla iş üzrə şöbəsinin rəisi Dolqorukova Svetlana, şəhərdə fəaliyyət göstərən ictimai birliklərin rəhbərləri və nümayəndələri iştirak etmişlər. Şuranın sədri Başarina Olqa tədbiri açaraq rəhbərlik etdiyi şuranın yaranma tarixi, fəaliyyəti və keçirilən tədbirlər haqqında danışıb.  Görüşün sonunda Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini polkovnik C.Xəlilovun və A.Qritçenkonun müəllifləri olduğu “Победа и память” kitabı Taqnroq şəhəri Administrasiyasına təqdim olundu.   Səfərdə olan Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti baş tutmuş görüşlərdə təmsil olunduqları Respublika Veteranları Təşkilatının yaranma tarixindən, rəhbərliyi haqqında, fəaliyyətinin əsas istiqamətləri və dövlət rəhbərliyi tərəfindən - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti-Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyevin və Birinci Vitse-Prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın veteranlara daim göstərilən diqqət və qayğıdan, veteranların sosial problemlərinin həlli istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər və son dövrdə Respublikamızın sürətli inkişafından, dünya miqyasında qazandığı uğurlar barədə məlumat vermişlər. Taqanroq şəhəri Administrasiyası rəhbərinin sosial məsələlər üzrə müavini Qolubeva İrina Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyətini qəbul etmişdir. Görüş zamanı 416-cı Azərbaycan atıcı diviziyasının şərəfli döyüş yolu haqqında fikir mübadiləsi aparılmış, ikitərəfli əlaqələrin daha da genişləndirilməsi müzakirə edilmiş, gələcəkdə belə görüşlərin keçirilməsinə dair razılıq əldə olunmuşdur. Görüş zamanı O.Qolubeva və Taqanroq şəhərində yaşayan Azərbaycanlıların milli-mədəni avtonomiyası - “Dostluq-Дружба” cəmiyyətinin sədri İbrahimov Tacəddin Cəlil oğlu  Respublika Veteranları Təşkilatının təsis etdiyi iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olan “Həzi Aslanov” medalı ilə təltif olunmuşdur. Səfərin növbəti günü  Taqanroq şəhəri Administrasiyasının inzibati binasını qarşısındakı meydanda “Hərbi Şöhrət Şəhəri”  abidəsi önündə əklil qoyma mərasimi keçirilmişdir. Mərasimi giriş sözü ilə şəhər Dumasının sədri Titarenko İnna açmış, O, çıxışında şəhərin alman-faşist işğalçılarından azad olunmasında bilavasitə iştirak edən 416-cı atıcı diviziyasının şəxsi heyətinin göstərdiyi fədakarlığı, qəhrəmanlıq və şücaətini xüsusi qeyd etmişdir. Sonra  abidə önünə əklillər və gül-çiçək dəstələri qoyulmuşdur. Səfər proqramına əsasən avqust ayının 30-nda Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti “Sambek yüksəkliyi” memorial abidə kompleksinə yola düşmüşdür. Baş tutmuş tədbirdə  Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti tədbirin rəyasət heyəti tərkibinə daxil edilərək tribunaya dəvət olunmuşdur. Mərasimi giriş sözü ilə Rostov vilayətinin qubernatoru Qolubev Vasiliy açmış və  O, çıxışı zamanı Rostov və Taqanroq şəhərlərinin alman-faşist işğalçılarından azad olunması tarixindən, veteranlara göstərilən qayğıdan və vilayətin bugünkü inkişafından danışmışdır. Rəsmi əklil qoyma mərasimi keçirilmiş və Respublika Veteranlar Təşkilatının nümayəndə heyəti döyüşlərdə həlak olmuş, lakin qalıqları indi tapılmış 45 adsız hərbi qulluqçuların qardaşlıq məzarında dəfn olunması prosesində iştirak etmişdir. Bununla səfər proqramının rəsmi tədbirləri başa çatmışdır.

Veteran.gov.az xəbər verir ki, 22 iyun 2023-cü il tarixində Ağdam Rayon İcra Hakimiyəti tərəfindən Heydər Əliyev Mərkəzində Ulu öndərin 100 illik yubileyi ilə əlaqədar “Heydər Əliyev ordu quruculuğunun memarıdır” mövzusunda tədbir keçirilib.  Tədbirdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Azərbaycanın suverenliyi uğrunda şəhid olanların xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib. Tədbirdə Ağdam Rayon İcra Hakimiyyətinin  başcısı, rayonun hüquq-mühafizə və məhkəmə orqanlarının rəhbərləri, ictimai birliklər, hərbi hazırlıq müəllimləri və gənclər iştirak edib. Tədbirdə icra başçısı Vaqif Həsənov, Ağdam Rayon Veteranlar Təşkilatının sədri, ehtiyyatda olan polkovnik leytenan Elşən Zeynalov çıxış edib, Ulu öndərin ordu quruculuğundakı xidmətlərinə diqqət çəkiblər. Tədbirdin sonunda xatirə şəkli çəkilib.

Veteran.gov.az xəbər verir ki, bu gün Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününün 104-cü ildönümü ilə bağlı tədbir keçirilib.   Təşkilatın Rəyasət Heyətinin və veteranların iştirak etdiyi tədbirdə soyqırım qurbanlarının xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. Daha sonra çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, hərbi-siyasi ekspert, polkovnik Cəlil Xəlilov 31 Mart soyqırımı və bu soyqırımının anti-insani mahiyyətindən danışıb:   “31 Mart soyqırımı miqyas və mahiyyətini görə XX əsrin ən dəhşətli soyqırımlarından biridir. Təəssüf hissi ilə qeyd etməliyik ki, erməni faşizmi XX əsrdə bir deyil, bir neçə dəfə xalaqımıza qarşı soyqırım və qətliamlar törədib. XX əsrin sonlarında  -1992-ci ildə baş verən Xocalı soyqırımı buna nümunədir. Bütün bu faktlar onu göstərir ki, erməni faşizmi Azərbaycan xalqına qarşı əsrlər uzunudur ki, sistemli şəkildə soyqırımları həyata keçirməkdə, genosid törətməkdədir. Bizim üçün qürurvericidir ki, 2020-ci ilin 27 sentyabr tarixində başlayan və 44 gün davam edən Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusu Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında erməni faşizminə ağır zərbə vurdu, işğaldakı torpaqlarımızın azadlığını təmin etdi. İşğalçı Ermənistan  xalqımıza qarşı törətdiyi cinayətlərə görə layiqli şəkildə cəzalandırıldı. Bununla yanaşı ,erməni faşizminin xalqımıza qarşı törətdiyi soyqırımlarına görə beynəlxalq hüquq müstəvisində də öz layiqli cəzasını alması vacibdir və əminəm ki, Azərbaycan xalqı gec-tez buna nail olacaqdır.   Onu  da untumaq olmaz ki, bütün bu soyqırımları mahiyyət etibari ilə həm bütün bəşəriyyətə, bütün insanlığa qarşı törədilib. Bu baxımdan erməni faşizminin tarixin müxtəlif dönəmlərində xalqımıza qarşı törətdiyi qətliamlara görə beynəlxalq hüquq müstəvisində məsuliyyətə cəlb edilməsi sadəcə Azərbaycan xalqının deyil, bütün bəşəriyyətin mənafeyi və təhlükəsizliyi baxımından zəruridir”.   Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Hüquq və kadr şöbəsinin müdiri Bəhram Zahidov da çıxışında 31 Mart soyqırımı və erməni faşizminin beynəlxalq müstəvidə ifşasının önəmindən danışıb. Professor qeyd edib ki, erməni cinayətkarlarının cəzalandırılması üçün hərbi tribunalın yaradılması, xalqımıza qarşı qətliamlar, soyqırımları törədənlərin bu tribunal qarşısında cavab verməsi vacibdir.

Nənəmin on üç övladı ölüb. O, İkinci Dünya Müharibəsindən az sonra ailə qurmuşdu. Müharibə və ondan sonrakı illərdə davam edən aclıq, çətin həyat şərtləri ona gətirib çıxarmışdı ki, nənəmin övladları bir-birinin ardınca dünyalarını dəyişmişdilər.   Uşaqlıq illərimdən nənəmlə bağlı ən çox yadımda qalan şeylərdən biri, onun üzündən heç vaxt əskik olmayan kədəri idi. Böyüyəndən, ana olandan sonra nənəmin üzündəki o "dünyadan uzaqlaşmış" ifadənin də izahını tapmışdım - övlad itirəndən sonra valideyn özü də mənəvi anlamda itir, yoxa çıxırmış...   Müharibərlərin ən dəhşətli tərəflərindən biri, açılan atəşlərin və partlayan bombaların uşaqlardan da yan keçməməsidir. Bütün müharibələrdə uşaqlar da həyatlarını itirir, yaralanır, fiziki və mənəvi zədələr alaraq, ömür boyu bu yara ilə yaşamalı olurlar.  İnsanlıq Eynşteyni, Tolstoyu, Mariya Kürini, Bethoveni və yüzlərlə başqa dühanı itirəndə, kimi itirdiyini anlayırdı və bu dühalara yas tuturdu. Təsəvvür edin ki, bu insanlar uşaqkən müharibədə həyatlarını itirsəydilər, biz necə dəyərli, vacib adamlardan məhrum olacaqdıq. Bəşəriyyət bu dahilərsiz  elmi-texniki, mənəvi anlamda necə kasıblayacaqdı...   Bu gün də dünyada minlərlə uşaq müharibə vaxtı öz həyatını itirir. İraqda, Suriyada, Əfqanıstanda və onlarla başqa ölkələrdə hər gün ölüm qorxusu altında yaşayan yüz minlərlə uşaq var. Bu gün biz yüzlələ, minlərlə məsum varlıqlarla yanaşı, gələcəyimizin, insanlığın dahilərini itiririk amma bundan xəbərimiz də yoxdur. Çünki yarıda qırılan ömürlər bizi bu körpə qurbanların gələcəyindən məhrum edir. Dünya öz körpə övladlarını müharibələrdə itirir...    Yanlış anlaşılma olmasın deyə, vurğulayım, gələcəyi nə, necə olur-olsun, hər bir uşağın həlak olması, ölümü insanlıq faciəsidi. Bir dahi qədər, gələcəkdə öz həyatını sadə, heç bir özəlliyi olmadan yaşayacaq balaca varlıqların da həyatı qiymətlidir. Bu dünyaya gəlmiş hər bir varlığın öz payına düşən ömrü bütün yaşamaq haqqı var. Hər bir insanın həyatı dəyərli, hər bir insan, bir dünyadır. Tanrının verdiyi ömrü yaşamaq hamısının haqqıdır.    Təəssüf ki, biz azərbaycan xalqı da, müharibədə öz körpə balalarını qurban verən xalqlardan biriyik. Bəli, bu dəhşət bizim də körpələrimizdən yan keçmədi. İstər birinci, istər ikinci Qarabağ müharibəsində biz onlarla övladımızı itirdik. Xocalı faciəsindən tutmuş, ötən ilki 44 günlük savaşa qədər bu otuz il ərzində bizim də körpələrimiz silahların, bombaların hədəfi olaraq, əbədiyyətə qovuşdular.    Sinəsində ürək gəzdirən heç bir kəs uşaq ölümlərinə laqeyd qala bilmir. Savaşların bu balaca qəhrəmanlarına qarşı içimizdə daima bir təəssüf hissi olur, biz onların ölümünü həzm edə bilmir, sağ qalan yaxınlarına dəstək olmağa çalışırıq. Hərə əlindən gələni edir və müharibədə övladını itirmiş valideynlərin, yaxınların yarasına bir cürə məlhəm olmağa çalışır.   İncəsənətin də az qala bütün sahələri müharibələrin uşaq qurbanlarını həssas qəbul edir. Rəngkarlıq, heykəltaraşlıq, ədəbiyyat və kino müharibədə həlak olmuş, yaralanmış uşaqlara əsərlər həsr edir və incəsənət bu insanlıq faciəsinə qarşı öz tövrünü ortaya qoymuş olur, öz borcundan çıxmağa çalışır.      Məsələn, Çexiyada, Liditsa şəhərində müharibədə həyatın itirmiş 82 uşaq üçün qoyulmuş abidə-kompleksi də bu sənət nümunələrindən biridir. "Mən Liditsanın itirdiyi 82 övladını onlara geri qaytarıram!" deyən heykəltaraş Mariya Uxitilova düz 20 il boyunca heykəllərin üzərində çalışsa da, bu mənəvi yükün ağırlığına davam gətirməyərək, 1989-cu ildə vəfat etdi. Onun işini əri və qızı davam etdirərək, 2000-ci ildə abidə-kompleksin işini başa çatdırdılar.   İncəsənətin, ədəbiyyatın savaşda həlak olan uşaqlara əsərlər həsr etməsi, bu günahsız varlıqların ölümünü statistika, say olmaqdan çıxarır, insanlıq faciəsinin necə böyük olduğunu göstərə bilir.   Müharibədə itirdiyimiz övladlarımız bir say, statistika olaraq, qalmasın deyə, bu gün biz də, Qarabağ Dirçəliş Fondu olaraq, yeni bir layihə başladıq.  Müharibədə həyatını itirmiş körpələrimiz barədə mümkün olan bütün məlumatların, mətn və fotoların, xəbər və xatirələrin yer aldığı bir platforma yaratmaq qərarına gəldik. Ümid edirik ki, bu addımımız, körpələrin yaxınlarının yanan qəlbinə səpilən bir ovuc su olmaqla yanaşı, həm də müharibədə itirdiyimiz körpələrimizlə bağlı sənət əsərləri yaratmaq istəyəcək yaradıcı insanlarımız üçün də qiymətli bir baza olacaqdır.    Müharibə və uşaq...Ölüm və uşaq...Bu sözlərin eyni cümlələrdə işlədilməsi necə də qorxulu, ağrılıdır. "Müharibə", "ölüm", "həlak", "silah" kimi sözlərin "uşaq" kəlməsi ilə yanaşı gəlməsi insanlıq faciəsidir. Bu sözlər hər dəfə bir araya gələndə dünyada neçə həyat başlamadan bitir, nə qədər arzular, xəyallar bir anın içində qırılıb, yarımçıq qalır, neçə məsum varlıq vaxtsız əbədiyyətə qovuşur.    Müharibə və uşaq sözləri bir daha bir yerə gəlməsin. Dünyamız o qədər dinc, o qədər sakit bir yerə çevrilsin ki, savaşlarda həyatını itirən uşaqların olduğunu görməyək. Bu sözlər bir-birindən uzaq, o qədər uzaq olsun ki, bir cümlədə işlətmək heç vaxt mümkün olmasın!   Aybəniz İsmayılova,  Qarabağ Dirçəliş Fondunun Fandreyzinq və Kommunikasiya şöbəsinin rəhbəri