Bəşəriyyətin mövcudluğunun ən böyük problemlərindən biri yanacaq ehtiyatlarının (neft, qaz, kömür, odun) yandırılması ilə əlaqədar olan iqlim dəyişikliyidir. Bu ehtiyatlar yandırıldıqda ayrılan karbon oksid (karbon qazı) istixana effekti adlanan effekt yaradır və Yer səthinin temperaturunu artırır. Nəzəri cəhətdən bu məsələnin həlli çox sadədir: bəşəriyyət günəşin, küləyin və çayların axar sularının enerjisindən istifadəyə keçməlidir. Çətinlik ondan ibarətdir ki, qlobal enerjinin demək olar ki, 80%-i yanan resursların istifadəsinə əsaslanır. Bu problemi həll etmək üçün 1995-ci ildən hər il BMT-nin İqlim Konfransı (COP) keçirilir. Builki konfrans (COP-29) Bakıda keçiriləcək. İlk dəfədir ki, türk dövlətində belə genişmiqyaslı konfrans keçiriləcək. Bu, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin uğurlu, harmonik siyasəti və yüksək beynəlxalq nüfuzu sayəsində mümkün olmuşdur. COP-29 dünyanın ən nüfuzlu tədbirlərindən biri olacaq. COP sammitlərinə dünyanın əksər ölkələrinin liderləri toplaşırlar. Azərbaycana on minlərlə siyasətçi, alim və ictimai xadimin gələcəyi gözlənilir. İlkin məlumatlara görə, bu müddət ərzində Azərbaycanda təxminən 70-80 min xarici qonaq olacaq.  İki həftə ərzində Bakı, sözün həqiqi mənasında dünyanın mərkəzinə çevriləcək. COP-29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycanın dünya miqyasında nüfuzunu daha da artıracaq, ölkəmiz qlobal problemlərin həllində öz əhəmiyyətini bəyan etmək imkanı qazanacaq. Azərbaycan rəhbərliyi və ölkəmizin ictimaiyyəti bu tədbirə xüsusi əhəmiyyət verir. Bunu qeyd etmək kifayətdir ki, 2024-cü il Azərbaycan Respublikasında Yaşıl dünya naminə Həmrəylik İli elan edilmişdir. 35 il əvvəl təsəvvür etmək belə çətin idi ki, vaxt gələcək, dünya ölkələrinin dövlət başçılarının iqlim dəyişikliyinə həsr olunmuş ən mühüm qlobal forumu Azərbaycanda keçiriləcək. O vaxt respublika salamat qalmaq, müstəqillik, dövlətçiliyi və ərazi bütövlüyünü qoruyub saxlamaq uğrunda mübarizə aparırdı. Azərbaycan tarixində şəxsiyyətin rolu. Tarixə nəzər salsaq, son iki yüz ildə Azərbaycan xalqı çox faciəli günlər yaşayıb. Belə ki, XIX əsrdə ölkəmiz şərti olaraq cənubi və şimali Azərbaycan adlanan iki hissəyə bölünüb, azərbaycanlılar öz ata-baba yurdlarından tədricən köçürülüb və bu münbit ərazilərdə ermənilər kütləvi şəkildə məskunlaşdırılıb. XX əsrdə xalqımıza qarşı soyqırımı siyasəti həyata keçirilib. Nəhayət, bizim zorla cəlb edildiyimiz Qarabağ savaşı. Dahi Səməd Vurğun Azərbaycanın faciəli tarixini aşağıdakı poetik misralarla ifadə etmişdir: ... Böyük bir keçmişin vardır;Bilinməyir yaşın sənin,Nələr çəkmiş başın sənin.Düşdün uğursuz dillərə,Nəhs aylara, nəhs illərə,Nəsillərdən-nəsillərəKeçən bir şöhrətin vardır;Oğlun, qızın bəxtiyardır.. Bu sətirlər təxminən 90 il əvvəl yazılmış möhtəşəm “Azərbaycan” şeirindən bir fraqmentdir. Maraqlıdır ki, Səməd Vurğun Azərbaycanın gələcəyini ölkəni yüksəldəcək, onu sevindirəcək ləyaqətli qız və oğulların yetişməsi ilə əlaqələndirib. Bu, ötən əsrin 90-cı illərində - dağıntı və siyasi xaos illərində baş verdi. O gərgin dövrdə böyük Heydər Əliyev gəlib ölkəyə rəhbərlik etdi və hazırda onun fəaliyyəti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Heydər Əliyev müasir Azərbaycan siyasətinin əfsanəsidir. Əfsanə olmaq öz xalqının mənafeyi, ölkəsinin rifahı və gələcəyi naminə çalışdığını sübut etmək deməkdir. Hər kəs əfsanəyə çevrilə bilməz. Əlbəttə, çox şey insanın dünyagörüşündən və qətiyyətindən, iradəsindən asılıdır, lakin taleyin qisməti və hadisələrin təsadüfi gedişatı da az əhəmiyyət kəsb etmir. Bir sıra intellektual və mənəvi keyfiyyətləri ilə seçilən Heydər Əliyev keçmiş Sovet İttifaqının rəhbərlərindən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənirdi. O, məhz səriştəsi, məsuliyyəti və yüksək insani keyfiyyətləri sayəsində həm Azərbaycan xalqının, həm də keçmiş Sovet İttifaqının digər xalqlarının yaddaşında silinməz izlər qoyub. Heydər Əliyev nikbin həyat mövqeyi, yüksək humanist idealları, ictimai hadisələrə qərəzsiz qiymət verməsi ilə seçilirdi. Onun fəaliyyəti müxtəlif faktların hərtərəfli təhlilinə və siyasi reallığı dərindən dərk etməyə əsaslanırdı. O, seçdiyi yolun düzgün olmasına əmin idi və bu əminlik cəmiyyətin geniş təbəqələrinə də sirayət edirdi. Heydər Əliyevin təfəkkür tərzinin kreativlik, gələcəyə istiqamətlənmək kimi səciyyəvi xüsusiyyətləri əsasən məqsədyönlü tərbiyə və çoxşaxəli təhsil sayəsində formalaşmışdır. Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Azərbaycan cəmiyyətinə məhz Heydər Əliyevin bu keyfiyyətləri lazım idi ki, o vaxt Azərbaycanın ictimai şüurunda hökmranlıq edən “Qarabağ sindromu”nu onun rəhbərliyi aradan qaldırmaq olsun. Bu sindrom nəhayət 2020-ci ildə İlham Əliyevin komandanlığı ilə Azərbaycan ordusunun İkinci Qarabağ müharibəsində misilsiz qələbəsi sayəsində aradan qalxdı. Heydər Əliyev erməni millətçiliyinin tarixini yaxşı bilirdi. O, başa düşürdü ki, istər əvvəlki, istərsə də indiki erməni faşistlərinin bir əsas məqsədi var: türk dünyasını parçalayıb məhv etmək. İndi də Ermənistan “türk dünyasının birləşmə təhlükəsi” səbəbindən Zəngəzur kommunikasiya dəhlizinin yaradılmasının əleyhinədir. Erməni ideoloqları bütün bunları əsla gizlətmirlər. Ermənistanın kütləvi informasiya vasitələrində dərc edilən müxtəlif materiallar buna əyani sübutdur. Heydər Əliyevin 90-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanı düşdüyü çıxılmaz ictimai-siyasi və iqtisadi vəziyyətdən çıxarmağa, onun uğurlu, ahəngdar inkişafı strategiyasını müəyyən etməyə necə nail olması bu gün də təəccüb doğurur. Tamamilə aydındır ki, bu, siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə titanik fəaliyyət sayəsində mümkün olmuşdur.  Qısa müddətdə böyük həcmdə diplomatik iş görüldü. 1994-cü ilin mayında Azərbaycanla Ermənistan arasında atəşkəs haqqında razılıq əldə edildi. BMT Təhlükəsizlik Şurası işğal olunmuş Dağlıq Qarabağın və ona bitişik ərazilərin azad edilməsi ilə bağlı dörd qətnamə qəbul etdi. ATƏT-in Minsk Qrupunun himayəsi altında sülh danışıqları başlandı. Münaqişənin sülh yolu ilə həllini tapmamasının yeganə səbəbi Ermənistan rəhbərliyinin aqressiv xarakteri və Qarabağ separatçılarının status-kvonun saxlanması barədə utopik arzusu olub. Ümummilli lider bu məsələnin hərbi yolla həllinin labüdlüyünü qabaqcadan görürdü, lakin Azərbaycanın hərbi-iqtisadi potensialının əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirilməsini tələb edən ovaxtkı vəziyyətin reallığını dərk edirdi.  Bu dövrdə əsas diqqət diplomatik səylərə yönəldilib. 1994-cü ilin sentyabrında Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda neft yataqlarının birgə işlənməsinə dair misli görünməmiş beynəlxalq müqavilə olan “Əsrin müqaviləsi”nin bağlanması üçün diplomatik ilkin şərt lazım idi. “Əsrin müqaviləsi”nin həyata keçirilməsi Azərbaycanın sonrakı sosial-iqtisadi tərəqqisinin mümkünlüyünü müəyyən etdi və ikinci Qarabağ müharibəsində qələbə üçün zəruri ilkin şərait yaratdı. İlham Əliyevin qələbəsinin mənası və əhəmiyyəti. 2020-ci ildə Azərbaycan təkcə Qarabağ separatçılarını və erməni qoşunlarını deyil, həm də mifik “Dənizdən dənizə Böyük Ermənistan” yaratmaq üçün ilkin şərt kimi əsr yarım ərzində “Artsax” layihəsini bəsləyən dünya erməni birliyini məğlub etdi. Qələbə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin hərtərəfli ölçülüb-biçilmiş rəhbərliyi sayəsində mümkün oldu. Bu, şəxsiyyətin tarixdəki xüsusi rolunun sübutu deyilmi!  Məhz İlham Əliyevin aydın və dəqiq mövqeyi, hərtərəfli düşünülmüş, balanslaşdırılmış daxili və xarici siyasəti ölkənin bütün imkanlarını Qələbə üçün səfərbər etməyə imkan verdi. İqtisadiyyatın inkişafı, müasir ordunun yaradılması, vətənpərvərlik tərbiyəsi son 20 ildə Azərbaycanın dövlət strategiyasını müəyyənləşdirən amillərə çevrilib.  Eyni zamanda, Prezident “yumşaq güc”ün formalaşmasına xüsusi diqqət yetirirdi. Erməni diasporunun ruporları tərəfindən dünyada süni şəkildə yaradılmış antiazərbaycan mifi aradan qaldırmaq və Azərbaycanı qlobal kommunikasiya məkanında obyektiv şəkildə təmsil etmək, ölkə, xalq, onun arzuları haqqında həqiqəti əks etdirən məlumatlar yaymaq lazım idi. Bakı, Gəncə, Qəbələ, Şəki çoxsaylı humanitar forumların, müxtəlif beynəlxalq festivalların, irimiqyaslı idman yarışlarının keçirildiyi mərkəzlərə çevrilib. Qarabağ dramı 35 ilə yaxın davam etdi. 90-cı illərin əvvəllərində Qarabağda müharibə ermənilər tərəfindən bütün beynəlxalq normalara rəğmən aparılıb. Erməni faşistlərinin insanlığa qarşı saysız-hesabsız cinayətləri ictimaiyyətə məlum olub.  Azərbaycan ərazisinin beşdə bir hissəsi ermənilər tərəfindən viran edildi. Otuz mindən çox azərbaycanlı - əsasən qadınlar, qocalar və uşaqlar həlak olmuş, bir milyona yaxın insan qaçqın düşmüş, ən elementar yaşayış şəraitindən məhrum olmuşdur. Erməni faşizmi çiçəklənən şəhərlərə, qəsəbələrə, mədəniyyət abidələrinə qənim kəsilmişdi. Hər şey dəhşətli şəkildə məhv edildi və qarət olundu. Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı nifrət və kin-küdurət hissinin miqyasına ağlabatan izahat tapmaq mümkün deyil. İlham Əliyevin çıxışlarının birində dediyi kimi, “bu anti-insani, barbar hərəkətləri başa düşmək çox çətindir, xüsusən ona görə ki, ermənilər son vaxtlar bizimlə qonşuluqda yaşayıblar və Azərbaycan reallığına üzvi şəkildə inteqrasiya ediblər”. Azərbaycan xalqı tarixi yetkinliyin sərt sınağından çıxdı. Bu sınaqdan ləyaqətlə və ən az itki ilə çıxmaq üçün Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə bizim bütün mədəni, diplomatik, iqtisadi, hərbi potensialımız səfərbər olundu. Düzgün aparılan informasiya siyasəti, prezidentin mətbuatda görkəmli proqram xarakterli çıxışları, sistemli vətənpərvərlik tərbiyəsi sayəsində hər bir azərbaycanlı başa düşdü ki, bu gün torpağımızda baş verənlər ölüm-dirim mübarizəsi, Vətən müharibəsidir. Qarabağ faciəsi təkcə Azərbaycanın şəhər və kəndlərinin görkəmini deyil, həm də həyatın müxtəlif sahələrinin məzmununu dəyişdi. Bu dəyişikliklər azərbaycanlıların psixologiyasında, təfəkküründə o qədər böyük əks-səda doğurdu ki, mübaliğəsiz demək olar: Azərbaycan xalqı, onun dəyərlər sistemi çox cəhətdən yenidən formalaşıb. “Böyük qayıdış”. Vətən müharibəsində qazanılan parlaq qələbə, eləcə də sonradan uğurla həyata keçirilən antiterror tədbirləri sayəsində Azərbaycan işğal olunmuş torpaqlarını azad edərək, öz suverenliyini tamamilə bərpa etdi. Bu, Azərbaycan cəmiyyətinin qarşısında geniş miqyaslı vəzifə qoydu - işğaldan azad edilmiş ərazilərdə erməni vandallar tərəfindən dağıdılmış obyektlərin tam bərpası, məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına qayıtması üçün əlverişli şərait yaradılması. Azərbaycan elə bir ölkədir ki, burada həm dövlət, həm də xalq ümumi məqsədləri müəyyən edir və həyata keçirir. Qarabağın işğaldan azad edilməsi, qarabağlıların öz doğma torpaqlarına qayıtması - bunlar həm Azərbaycan xalqının, həm də Azərbaycan rəhbərliyinin son 30 ildəki arzularıdır. Ərazilər erməni işğalından azad ediləndən sonra ölkə hakimiyyətinin bu son dərəcə çətin, lakin şərəfli missiyanı öz üzərinə götürəcəyinə heç kim şübhə etmirdi. Amma heç kim bu prosesin bu qədər geniş miqyasda, bu qədər tez və çox yüksək texnoloji səviyyədə baş verəcəyini gözləmirdi. Belə ki, işğaldan azad edilmiş şəhər və kəndlərdə “ağıllı şəhər” və “ağıllı kənd” konsepsiyası sürətlə həyata keçirilir, aqrar-sənaye klasterləri formalaşdırılır, Qarabağ bölgəsini və Şərqi Zəngəzuru “yaşıl enerji” zonalarına çevirmək nəzərdə tutulur. Təəssüf ki, regionların bərpası və əhalinin qaytarılması proqramının icrası geniş ərazilərin minalardan təmizlənməsi ilə bağlı oldu. Minalarla bağlı hadisələrin dəhşətli statistikası mina təhlükəsi probleminin sadə insanlar üçün nə qədər ciddi olduğunu göstərir. Ermənistan hərbçiləri Qarabağı minalarla ən çox çirklənmiş ərazilərdən birinə çeviriblər. İşğal zamanı erməni barbarları bu heyrətamiz gözəl yerlərə 1,5 milyondan çox mina qoyublar. Buna görə də müasir texnologiyalardan istifadə etməklə minatəmizləmə işləri prioritet məsələyə çevrilib. Mina təhlükəsinə baxmayaraq, azad edilmiş ərazilərin bərpasına demək olar ki, dərhal başlanılıb. İlk növbədə diqqət kommunikasiya strukturlarının yenidən qurulması və genişləndirilməsinə yönəldilib: yollar, körpülər, tunellər, hava limanları, elektrik şəbəkələri, kommunikasiya sistemləri... 2030-cu ilə qədər olan dövrdə Azərbaycanın İnkişaf Konsepsiyasına ayrıca bənd kimi daxil edilmiş “Böyük qayıdış” layihəsinin icrasına operativ şəkildə başlandı. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrinin dirçəldilməsi ilə bağlı layihələr Azərbaycan dövlətinin iqtisadi siyasətində mərkəzi yerləri tutur. Bu gün Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun bütün guşələrində genişmiqyaslı işlər davam etdirilir. Müxtəlif sənaye sahələrinin, aqrar komplekslərinin, təhsil və mədəniyyət ocaqlarının təməli qoyulur. Bu regionların sosial-iqtisadi inkişafı, insanların məşğulluğunun təmin edilməsi, onların fiziki və psixoloji sağlamlığının yaxşılaşdırılması ölkə rəhbərliyinin fəaliyyətinin prioritet istiqamətlərindəndir. Bütün bunlar, şübhəsiz ki, vətəndaşların rahat, keyfiyyətli yaşaması üçün şərait yaradacaqdır. Keçmiş qaçqın və məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına böyük qayıdışı, digər məsələlərlə yanaşı, işğaldan azad edilmiş ərazilərin ölkənin iqtisadi sferasına inteqrasiyasında mühüm amilə çevrilir. Səbr, ədalətin zəfər çalacağına sarsılmaz inam, siyasi iradə sayəsində Azərbaycan xalqı öz Prezidentinin rəhbərliyi ilə bütün dünyaya sübut edə bildi ki, onu sındırmaq olmaz. Respublika Prezidenti İlham Əliyev müharibədən sonra Qarabağda görülən işləri belə dəyərləndirib: “Deyə bilərəm ki, burada görülən işlər azad edilmiş torpaqlara gələn hər bir qərəzsiz xarici qonağı valeh edir. Çünki bu dərəcədə dağıntılardan sonra bu sürətlə bərpa işlərinin aparılması, yəqin ki, tarixdə görünməmiş bir hadisədir”. “Böyük Qayıdış” proqramının miqyası və onun fəal həyata keçirilməsi insanları ruhlandırır, onlarda qürur və vətənpərvərlik hisslərini artırır. İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə aparılan genişmiqyaslı quruculuq tədbirləri və bərpa işləri Azərbaycanın dövlət siyasətinin humanist və mənəvi-əxlaqi əsaslarının cəmiyyət tərəfindən tələb olunduğundan xəbər verir. İlham Əliyevin müharibədən əvvəl, hərbi əməliyyatlar zamanı və müharibədən sonra müxtəlif sahələrdə - iqtisadi, siyasi, diplomatik, informasiya sahəsində aktiv çoxşaxəli fəaliyyəti Azərbaycan xalqının belə düşünməsinə əsas verir: Prezident İlham Əliyev layiqli övlad və atasının layiqli siyasi varisidir. Bu, Azərbaycan üçün böyük xoşbəxtlikdir. Cəlil Xəlilov, Polkovnik, Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini  

Veteran.gov.az xəbər verir ki, bu gün Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının üzvü, İkinci Dünya Müharibəsi veteranı Rəsulova Zinaida İliniçnanın 100 illik yubileyidir. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı olaraq Zinaida Rəsulovanı yubiley münasibəti ilə təbrik edir, ona möhkəm cansağlığı arzulayırıq. P.S.Xatırladaq ki, 23 iyun 1923-cü il təvəllüdlü Zinaida Rəsulova İkinci Dünya Müharibəsində faşizmə qarşı mübarizədə aktiv iştirak edib, göstərdiyi qəhrəmanlıqlara görə hərbi komandanlıq tərəfindən dəfələrlə təltif olunub.

Məlik Məlik oğlu Məhərrəmov 1920-ci il avqustun 29-da Zərdabın Bıçaqçı kəndində, həm də atasının vəfatından 3 ay sonra doğulub, 1 yaşı tamam olanda anası vəfat edib. Məlik I sinfə 10 yaşında getməli olub, elə 10 yaşından kolxozda da işləyib- pambıq yığıb, taxıl suvarıb. VII sinfi bitirən kimi tək-tənha Bakıya gedib, peşə təhsili alıb, Bakının “Qırmızı oktyabr” artelində mühasib köməkçisi işləyib. Elə həmin il orduya çağırılıb, rus dilini yaxşı bilməsini və qabiliyyətini nəzərə alıb komandanlıq onu Ryazan hərbi rabitə məktəbinə göndərib.1941-ci ildə müharibə başlanır və Məlik Məhərrəmov cəbhəyə könüllü gedir. Müharibə iyunun 22-də başlmışdı, iyunun 27-də Məlik Məhərrəmov Şimal-Qərb cəbhəsində – Pskov vilayətində amansız qanlı döyüşdə faşistlərlə vuruşurdu…1943-cü ilin payız gecəsində 77-ci diviziyanın tərkibində leytenant M. Məhərrəmovun bölüyü düşmən nəzarətində olan Dnepr çayını özünün düzəltdiyi sal və qayıqlarla keçərək düşmənin başının üstünü qəfildən aldı, Sovet ordusunun əsas qüvvələri çayı keçib köməyə gələnə qədər tutduğu ərazini qəhrəmanlıqla müdafiə edib 12 saat dayanmadan düşmənlə vuruşdu, onu möhkəmləndirilmiş istehkamlarından da vurub çıxardı, səngərdə qoyub qaçdığı pulemyotları və döyüş sursatlarını ələ keçirdi.Məlik Məhərrəmov həmin çətin, qorxulu və ona böyük şöhrət gətirən əməliyyatı belə xatırlayırdı:– Mənə qədər bir çox bölüklərə, özü də rusların komandir olduqları bölüklərə Dnepri keçmək əmri verilmiş, əməliyyatlar pozulmuş, bölüklər böyük itkilərlə geri üzmüşdülər. Əslində məni də ölümə göndərirdilər. Düzdür, özüm könüllü dedim ki, çayı mən bölüyümlə keçərəm. Amma könüllü getməsəydim əmr edəcəkdilər, -bunu duydum və tale üzümə güldü. Biz faşistlərin pulemyotlarını ələ keçirən kimi o pulemyotlarla işləməyi bacaran 2 əsgərim düşmənə atəş açmağa başladı. Bizimkilər də guya bizə dəstək verərək alman pulemyotlarının səsi gələn nöqtələri vurmağa başladılar. Yaxşı ki, çayı keçəndə telefon xətti də çəkə bilmişdik. Dərhal telefonla o taya xəbər verdim ki, o pulemyotları qənimət götürmüşük, o səmtə atmayın”…Bu əfsanəvi şücaətə görə 1944-cü il yanvarın 15-də Məlik Məhərrəmova və onun 17 döyüşçüsünə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verildi. Sonra M. Məhərrəmov Moskvada M. Frunze adına Hərbi Akademiyanı da bitirdi.Müharibədən sonra isə o, Lənkəranda, Bakının Salyan hərbi kazarmasında qərargah rəisi, Ağdaş, Oğuz, Qəbələ, Xızı, Sabirabad, Kürdəmir və Nərimanov rayonlarında hərbi komissar, Bakı Dövlət Universitetində hərbi kafedranın, sonralar isə xüsusi şöbənin rəisi işlədi.Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, polkovnik, Şöhrət ordenli Məlik Məhərrəmov ömrü boyu vətənə və xalqa vicdanla, namusla xidmət etdi, heç yerdə heç kəsdən təmənna ummadı.Məlik Məhərrəmovun bölüyünün Dnepr çayını keçib düşmənin gücləndirilmiş müdafiə istehkamlarını ələ keçirdiyi xəbərini eşidəndə SSRİ-nin və Polşa dövlətinin marşalı, 1-ci Belorus cəbhəsinin komandanı, 2 dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı K. K. Rokossovski bir dəstə generalla azərbaycanlı leytenant Məlik Məhərrəmovla və onun qvardiyaçı bölüyü ilə şəxsən tanış olmaq üçün Dnepr çayının sahillərinə gəlib. O, Məhərrəmovla yaxından tanış olub və deyib: “Leytenant Məhərrəmov, sənə həsəd aparıram”.Məhərrəmov təəccüblənir:– Cəbhə komandanı leytenanta?Rokossovski təsdiq edir:– Bəli. Mən leytenant olanda məni heç kəs tanımırdı. Sənin qəhrəmanlığın haqqında isə radio danışır, qəzetlər yazır…Məlik müəllim deyirdi ki, o görüşün sonunda marşal mənimlə əl-ələ görüşdü, yanındakı rus generallarına isə belə dedi: “Yaxın gəlin, görüşün, əliniz əsl kişi əlinə dəysin”… İsaməddin Əhmədov, “Əkinçi” qəzetinin redaktoru

Cəlil Xəllov: “Bu qələbə bütün dünyanın dövlətimizə münasibətini əsaslı şəkildə dəyişib” “Veteran adı şərəfli olduğu qədər də məsuliyyətlidir və hər kəs bu məsuliyyəti dərk etməlidir” Bu il 44 günlük Vətən müharibəsində erməni faşizmi üzərində əldə edilən qələbənin 5-ci ildönümüdür. Moderator.az olaraq Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilovla söhbətimizdə bu əlamətdar tarixi hadisə ilə bağlı bəzi məsələləri şərh etməyə çalışdıq: -44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan böyük qələbə və 2023-cü ilin sentyabrın 20-də həyata keçirilən bir günlük antiterror tədbiri ilə torpaqlarımızın Ermənistan tərəfindən 30 illik işğalına son qoyuldu, ölkəmizin ərazi bütövlüyü və dövlət suverenliyini tam bərpa etdi. Gənclərin hərbi-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsində xüsusi fəaliyyəti olan bir təşkilatın sədri kimi bu qələbələrin Azərbaycanın tarixi taleyində oynadığı rolu necə qiymətləndirirsiniz? -44 günlük Vətən müharibəsindəki qələbə Azərbaycan xalqının və dövlətinin tarixində, onun gələcək taleyinin müəyyən edilməsində həlledici rol oynadı. Vətən müharibəsində əldə edilən qələbə sayəsində Azərbaycan sadəcə işğaldakı torpaqlarını azad etmədi. Azərbaycan həm də özünü bir dövlət və xalq olaraq növbəti dəfə tarix qarşısında təsdiq etdi. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında əldə etdiyi bu böyük qələbə ilə sübut etdi ki, ordumuz öz xalqını, dövlətinin ərazi bütövlüyünü qorumağa qadirdir. 44 günlük Vətən müharibəsindəki qələbə ilə Azərbaycan dövləti öz suverenliyini də bərpa etmiş oldu. 30 ilə yaxın müddətində erməni işğalı altında qalan ərazilərimiz üzərində dövlətimizin faktiki nəzarəti bərpa edildi. Qələbə Azərbaycana siyasi baxımdan da böyük dividentlər qazandırdı. Hərb meydanında əldə edilən qələbə Azərbaycanın diplomatik sferadakı mövqeyini möhkəmləndirdi. Azərbaycan danışıqlar masasına qalib tərəf kimi əyləşdi. 2020-ci ilin 10 Noyabr üçtərəfli Bəyanatının timsalında  Ermənistan kapitulyasiyaya bərabər sənəd imzaladı ki, bu da diplomatiyamız adına tarixi uğurdur. Qələbə Azərbaycanın nüfuzunun beynəlxalq müstəvidə ciddi şəkildə artmasına, qlobal güclərin ona olan münasibətinin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişilməsinə səbəb oldu. Vətən müharibəsindəki qələbə mənəvi baxımdan da Azərbaycana böyük üstünlüklər qazandırdı. Bu qələbə milli qürur, özünəinam hissinin artmasına, xalqımızın özünün-özünə olan inamının güclənməsinə səbəb oldu. Qalib xalq, qalib dövlət imici post-müharibə dönəmindəki proseslərə daha qətiyyətlə yanaşmağımızı təmin etdi. Bir sözlə, bu qələbə xalqımızın və dövətimizin həyatında müsbət mənada yeni bir dönəmin başlanğıcı oldu. -Bəzən yanlış olaraq rəhbərlik etdiyiniz Təşkilatının fəaliyyəti yalnız İkinci Dünya müharibəsi ilə məhdudlaşdırılır. Halbuki bu gün Təşkilatın sıralarında Əfqanıstan, hər iki Qarabağ müharibəsinin veteranları və digər kateqoriyadan olan veteranlar təmsil olunurlar. Müxtəlif kateqoriyadan olan veteranlarla işin qurulması, onların qarşılaşdıqları problemlərin həlli barədə nə deyərdiniz? -Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı adından da göründüyü kimi, həm müharibə, həm də əmək və Silahlı Qüvvələr veteranlarını əhatə edir. Bu baxımdan bizim Təşkilatın fəaliyyətini yalnız İkinci Dünya müharibəsi veteranları ilə əlaqələndirmək yanlışdır. Çünki bizim Təşkilatda həm Qarabağ, həm də sovet dönəmində məhəlli müharibələrdə iştirak edən şəxslər təmsil olunur. Silahlı Qüvvələr və əmək veteranları da çoxsaylı veteranlarımızın ayrılmaz tərkib hisəsi kimi Təşkilatımızın fəaliyyətində yaxından iştirak edir. Veteranlarla iş, bu işin günün tələbləri səviyyəsində qurulması hər zaman vacib və aktual məsələlərdən biri olub. Bu gün biz veteranlarla işimizi daha çevik və praqmatik baxımdan faydalı şəkildə qurmağa çalışırıq. Hər şeydən öncə onların arzu və istəkləri ilə maraqlanır, üzləşdikləri problemləri müəyyən edirik. Bundan sonra həmin problemlərin həlli istiqamətində konkret addımlar atır, bu problemlərin həllinə cəhd edirik. Bunun üçün ilk növbədə əlaqədar dövlət qurumları qarşısında məsələ qadlırır, həmin veteranla bu qurumları birbaşa əlaqələndirməyə çalışırıq. Apardığımız müşahidələr göstərir ki, bir sıra problemlərin kökündə veteranların üzləşdikləri çətinliklə bağlı lazımi dövlət qurumuna müraciət etməməsi dayanır. Buna görə də biz dövlət qurumları ilə veteranlar arasında bir növ körpü rolunu oynamağa çalışır, onları əlaqələndirir və lazım gələrsə, həmin qurumlar qarşısında təkliflərlə çıxış edirik. Məqsədimiz veteranları narahat edən məsələlərin qısa zamanda həlli, onların dövlətimizin imkanlarından, sosial qayğı siyasətindən maksimum faydalanmasını təmin etməkdir. Veteranların dövlət maraqlarımız, milli marqlarımız ətrafında səfərbər edilməsi, onlarla bu yöndə ardıcıl işin aparılması da Təşkilatımızın fəaliyyətində mühüm yer tutur. Çünki heç kimə sirr deyil ki, Vətən müharibəsindən sonra anti-Azərbaycan qüvvələrinin fəaliyyəti aktivləşib. Onlar cəmiyyətimiz daxilində aktiv iş aparmağa, müxtəlif gərginliklər yaratmağa çalışırlar. Bizim isə bir Təşkilat olaraq qarşımızda duran əsas vəzifələrdən biri bu cür süni gərginliklərin baş verməməsi üçün veteranlar və gənclər arasında aktiv iş aparmaq, onların dövlətimiz, Prezidentimiz ətrafında sıx birləşməsini təmin etməkdir. -Azərbaycanın Vətən müharibəsində qazandığı Zəfər Cənubi Qafqazda yeni geosiyasi reallıqlar yaradıb. Bununla yanaşı, ölkəmizin dünya birliyindəki mövqeyi daha da möhkəmlənib. Bu barədə fikirləriniz eşitmək maraqlı olardı. -Təbii ki, 44 günlük Vətən müharibəsindəki qələbə Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar yaratmaqla yanaşı, beynəlxalq münasibətlər sistemində də ölkəmizlə bağlı ciddi yeniliklərə yol açdı. 8 Noyabr zəfəri göstərdi ki, Azərbaycan sadəcə iqtisadi gücünə görə deyil, həm də hərbi gücünə görə regionun lider dövlətidir və Cənubi Qafqazın gələcək taleyi əsaslı dərəcədə Azərbaycandan, onun mövqeyindən və yürütdüyü siyasətdən asılıdır. Bu qələbə dünyanın Azərbaycana olan baxışını da ciddi şəkildə dəyişdirdi. Bugünə qədər Azərbaycanın torpaqlarının işğal altında qalmasından istifadə edərək dövlətimizə siyasi, iqtisadi və digər müstəvilərdə təzyiq göstərməyə çalışan qlobal güclər, 8 Noyabr Zəfərindən sonra bu imkandan məhrum oldular. Onlar Azərbaycana təzyiq göstərmək üçün bugünə qədər istifadə etdikləri imkan və vasitəni birdəfəlik itirdilər.   8 Noyabr zəfəri Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki nüfuzunu da artırdı. Vaxtiylə Azərbaycanın gücünə şübhə edən, onun daha bir neçə il məğlub statusunda qalacağını güman edən güclər, 8 Noyabr zəfəri ilə məyus oldular. Onların Azərbaycanı siyasi-psixoloji təzyiq içində saxlamaq siyasəti ortadan qalxdı. Dünya qalib Azərbaycan gerçəyi ilə barışmaq məcburiyyəti qarşısında qaldı. -5 illiyini qeyd edəcəyimiz Zəfərin Təşkilatınızın dünya ölkələrinin veteran təşkilatları ilə əlaqələrə hansı təsirləri olub? -Biz Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr veteranları Təşkilatı olaraq hər zaman dünya veteran təşkilatları ilə sıx əlaqələr qurmağa çalışmışıq. Çünki bu əlaqələr bizə sadəcə veteranlarla bağlı məsələlər ətrafında geniş fikir və təcrübəsi mübadiləsi aparmaqla yanaşı, həm də Azərbaycan həqiqətlərini daha geniş miqyasda təbliğ etmək imkanı qazandırır. Biz işğal dönəmində digər veteran təşkilatlarının nümayəndələri ilə görüşlərimizdə Ermənistanın işğalçılıq siaysətindən bəhs edir, Azərbaycan həqiqətlərinin təbliğinə xüsusi diqqət göstərirdik. Bu gün isə biz qalib xalq, qalib dövlət olaraq günümüzün həqiqətlərini qürur hissi ilə, qələbə sevinci ilə təbliğ edirik. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı olaraq keçirdiyimiz görüş və tədbirlərdə 8 Noyabr zəfəri, eləcə də bu zəfərdən sonra işğaldan azad edilmiş ərazilərdə dövlətimizin apardığı abadlıq işləri haqqında geniş məlumat verir, beynəlxalq birliyi bununla bağlı məlumatlandırmağa çalışırıq. Nümunə olaraq qeyd edim ki, biz 2025-ci ilin aprel ayında İkinci Dünya müahribəsində faşizm üzərindəki qələbənin 80 illiyi münasibətilə Dağıstanda keçirilən beyməlxalq Forumda da 8 Noyabr zəfərinə, Prezident İlham Əliyevin və onun rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin bu müharibədə göstərdiyi qəhrəmanlıqlara diqqət çəkdik. Çıxış və müsahibələrimizdə vurğuladıq ki, 8 Noyabr Zəfəri xalqımızın tarixi qəhrəmanlıq ənənəsinin davamıdır və bu qələbə bütün anti-Azərbaycan qüvvələrinə verilən tarixi mesaj, tarixi cavabdır. -Son vaxtlar sizin keçirdiyiniz çoxsaylı tədbirlərdə də Zəfərimizin milli ruhun dirçəlməsindəki əvəzsiz rolu vurğulanır, gənclərin onlara bəslənən etibarı, inamı doğrultmalarının qüruru yaşanılır. Bütün bunlar sıralarınızın genişlənməsinə necə təsir göstərir? -Təbii ki, bütün bunlar Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sıralarının genişlənməsinə də öz müsbət təsirini göstərir. Belə ki, təxminən son bir ildə üç mindən çox Vətən müahribəsi iştirakçısı Təşkilatımızın sıralarına qatılıb ki, bu da bizi sevindirir. Bildiyiniz kimi, 44 günlük Vətən müharibəsində qələbənin əldə edilməsində gənclərimizin ortaya qoyduğu şücaət, milli vətənpərvərlik ruhu həlledici rol oynadı. Bu həqiqət Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin də çıxışlarında öz əksini tapıb. Cənab Prezident müsahibə və çıxışlarında dəfələrlə qeyd edib ki, qələbə Azərbaycan gəncliyinin gücü, qətiyyəti, vətənpərvərliyi, mili-mənəvi dəyərlərə bağlılığı sayəsində qazanılıb. Bu, Azərbaycan gəncliyinə, onun qəhrəmanlığına, vətən qarşısındakı xidmətlərinə verilən ən ali qiymətdir. -Veteran adı şərəfli olmaqla, həm də böyük məsuliyyətdir. Gələcək fəaliyyətinizin konturlarını bu reallıq çərçivəsində necə cızardınız? -Veteranlıq xüsusi və şərəfli status olmaqla yanaşı, həm də məsuliyyətdir. Odur ki, bu məsuliyyəti hər kəsin, hər bir veteranın dərk etməsi, bu məsuliyyətdən irəli gələn məsələlərə xüsusi həssaslıqla yanaşması vacibdir. Veteranlar cəmiyyətimiz və gənclərimiz üçün örnəkdir. Bu baxımdan onların atdığı hər bir addım, işlətdikləri hər bir ifadə diqqət mərkəzində olur. Gənclər, yeniyetmələr veteranlara baxaraq onların davranışlarını özlərinə nümunə götürürür. Bunun üçün veteranların bu məsuliyyəti dərk etməsi, hər zaman hər bir situasiyada örnək şəxslər kimi davranması vacibdir. Biz veteranlarla görüşlərimizdə tez-tez bu həqiqəti yada salır, onları bundan sonra da nümunəvi davranışlar sərgiləməyə çağırırıq. Təəssüflər olsun ki, nadir hallarda da olsa, veteranlar arasında hansısa məsələ ilə bağlı aqressiv davranış sərgiləyənlər olur. Onlar öz arzu və istəklərini qeyri-hüquqi müstəvidə gerçəkləşdirməyə çalışırlar. Halbuki, Azərbaycan hüquqi dövlətdir və burada hər bir məsələ ancaq və ancaq hüquqn müstəvisində həll edilə bilər. Buna görə də hər hansı problemlə üzləşən veteranlarımızla müvafiq dövlət qurumları arasında əlaqə yaratmağa çalışır, hər bir narazılığın hüquqi müstəvidə həllinə cəhd edirik. Bu, bizim Təşkilatımızın gündəlik fəaliyyətinin bir hissəsidir. Veteranlara xidmət bizim borcumuzdur və biz hər zaman bu borca sadiqlik sərgiləməliyik. Çünki sabahkı gənclərin vəətnpərvərlik tərbiyəsinə təsir göstərən əsas amillərdən biri də bizim veteranlara münasibətimiz, onlara göstərdiyimiz qayğı və həssaslıqdır. Bu münasibət hər bir yeniyetmə, hər bir gəncə mesajdır. Onlar şahid olduqları münasibət sayəsində anlayırlar ki, vətənə xidmət müqəddəsdir və vətən qarşısında xidməti olan insana hər kəsin sonsuza qədər ehtiram göstərməsi vacibdir.  Bu gün dövlətimiz şəhid ailələrinə, müharibə əlillərinə, veteranlara yüksək diqqət və qayğı göstərir. Həm Prezident İlham Əliyev, həm də Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva bu istiqamətdə mühüm dövlət layihələri, geniş proqramlar həyata keçirir. Biz bir Təşkilat olaraq həm də dövlətimizin şəhid ailələri, veteranlarla bağlı həyata keçirdiyi bu nəcib dövlət proqramları haqqında cəmiyyəti məlumatlandırır, hansısa təsadüf nəticəsində bu proqramlardan yararlana bilməyən veteranlarımızın bundan faydalanmasını köməklik göstəririk. -Cəlil müəllim, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri arasında əməkdaşlıq hansı səviyyədədir? -Bizim Azərbaycan Silahlı Qüvvələri, ayrı-ayrı qoşun növləti ilə geniş əməkdaşlığımız mövcuddur. Keçirdiyimiz əksər tədbirlərdə həm Müdafiə Nazirliyinin, həm də Dövlət Sərhəd Xidməti və DİN-nin Daxili Qoşunlarının zabit və kurstantları iştirak edir. Biz onlarla birlikdə gənclərlə görüşlər keçirir, qəhrəmanlarımızın tanıdılması, hərb tariximizin daha dolğun öyrənilməsi istiqamətində birgə fəaliyyət ortaya qoyuruq. Hərbi hissələrdə görüş və tədbirlərin keçirilməsi, veteranların hərbi hissələrdəki şəxsi heyət qarşısındakı çıxışlarının təmin edilməsi, hərb tariximizlə bağlı əlamətdar günlərdə Təşkilatımızda birgə tədbirlərin keçirilməsi və s. də bizim Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə birgə fəaliyyətimizin əsas istiqamətlərindən biridir. İnanıram ki, yaxın gələcəkdə Təşkilatımızla Silahlı Qüvvələrimiz arasındakı əlaqələr daha da genişlənəcək, bu əməkdaşlıq daha çox gəncin hərbi-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsinə töhfə verəcək. Seymur ƏLİYEV