Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı
Veteranların təcrübəsindən biz daim bəhrələnməliyik, istifadə etməliyik
Heydər Əliyev

Qara Fərzəliyev

Qara Abbas oğlu Fərzəliyev 1923-cü ilin oktyabr ayında Naxçıvan şəhərində anadan olub. Keçmiş SSRİ İkinci Dünya müharibəsinə cəlb olunanda o da digər həmyaşıdları kimi cəbhəyə yollanıb. Q.Fərzəliyev 402-ci milli Azərbaycan diviziyasının 678 saylı istehkamçı batalyonunda xidmətə başlayıb. İlk döyüşdəcə ağır yaralanan Qara Fərzəliyev Qroznı və Bryansk şəhərlərində yerləşən hərbi xəstəxanalarda müalicə olunduqdan sonra yenidən cəbhə xəttinə, odlu-alovlu döyüş meydanlarına qayıdır. Bu dəfə o, 77-ci milli Azərbaycan diviziyasının 105-ci atıcı alayında Krasnodar və Rostov vilayətlərinin bir sıra məntəqələrinin düşməndən azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə rəşadət göstərir. Bu döyüşlərdə cəsarəti, igidliyi və hərbi bacarığı ilə fərqlənən cəsur həmyerlimizi 1943-cü ildə xüsusi zabit hazırlığı kursuna göndərirlər. Altıaylıq kursu əla qiymətlərlə bitirərək hərbi biliklərə yiyələnən Qara Fərzəliyevə kiçik leytenant hərbi rütbəsi verilir. Gənc leytenant sonrakı döyüş yolunu 417-ci diviziyanın 1372-ci alayında 5-ci bölüyün taqım komandiri kimi davam etdirir. Q.Fərzəliyevin komandiri olduğu taqım Birinci Pribaltika cəbhəsində Latviya və Litva respublikalarının şəhər və kəndlərinin alman faşistlərinin işğalından azad olunmasında fəal iştirak edir. Bu döyüşlərdə göstərdiyi şücaətə görə o, “Qırmızı Bayraq” ordeni ilə təltif olunur. Qara Fərzəliyevin döyüş yolu keçmiş SSRİ bir çox ərazilərinin, xüsusilə Ukrayna və Belarus torpaqlarının faşist işğalından azad edilməsindən keçib. Q.Fərzəliyev Krım, Sapunqara, Sevastopol və Qomel uğrunda gedən döyüşlərdə özünü əsl komandir kimi göstərib, cəsurluğu ilə fərqlənib. 1944-cü ilin iyununda Litvanın Skoudas şəhəri uğrunda gedən döyüşlərdə göstərdiyi igidlik həmyerlimizin şöhrətini daha da artırıb. Həmin döyüşdə taqımın irəliləməsinə imkan verməyən alman pulemyotçunu silahı ilə birlikdə əsir götürən Qara döyüşçülərin yolunu açır, nəticədə düşmənin xeyli canlı qüvvəsi və hərbi texnikası məhv edilir. Faşistlər bu itkinin əvəzini çıxmaq üçün dəfələrlə əks-hücuma keçsələr də, cəsur komandirin rəhbərlik etdiyi taqımın məğlub­edilməzliyi qarşısında bütün səyləri puça çıxıb. Hər hücumda daha çox itki verən düşmən geri çəkilməyə məcbur olur. 1372-ci atıcı alayın 3-cü batalyonunun 5-ci bölük komandiri olmuş V.Krivenko sonralar müharibənin odlu-alovlu döyüşlərini yada salaraq “Pravda Lubensine” qəzetində “Cəbhə dostluğu yaşayır” adlı məqaləsində Qara Fərzəliyevin daha bir qəhrəmanlığından belə bəhs etmişdir: “1944-cü ilin avqust ayında Latviyanın Elqava şəhərini düşməndən azad edilməsində Qara Fərzəliyevin komandirlik etdiyi taqımın döyüş xidmətləri çox olub. Daha sonra Tukums şəhəri uğrunda gedən döyüşlərdə vəziyyətin ağırlığını, məsuliyyətini düzgün qiymətləndirən azərbaycanlı komandir Q.Fərzəliyev şəxsən pulemyotun arxasına keçərək düşmənin əks-hücuma başlamasına imkan vermədi. Nəticədə, çoxsaylı canlı qüvvə itkisinə məruz qalan faşistlər 2 ədəd zirehli transportyoru döyüş meydanında qoyub geri çəkilməyə məcbur oldular. Bu döyüşdə Qara Fərzəliyevin özü və taqımından 8 nəfər əsgər ağır yaralansa da, axıradək döyüş meydanını tərk etmədilər”. Qara Fərzəliyevin qəhrəmanlıqlarla dolu döyüş yolu alay komandanlığı tərəfindən də yüksək dəyərləndirilib, haqqında xoş sözlər söylənilib, təltiflərə layiq görülüb. Ona 10 may 1945-ci il tarixində 1372-ci atıcı alayın komandiri, polkovnik-leytenant Markov tərəfindən verilən xasiyyətnamə bunu bir daha təsdiqləyir. “Atıcı taqımın komandiri Qara Fərzəliyev özünü savadlı, bacarıqlı, təşəbbüskar, hərbi texnikanı mükəmməl bilən komandir kimi göstərib. Baltikyanı respublikaların azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə həlak olan bölük komandirini çox bacarıqla əvəz edib, iki dəfə yaralansa da, döyüş meydanını tərk etməyib, şəxsi heyət arasında yüksək nüfuz qazanıb. Buna görə Qara Fərzəliyevin fotoşəkli alayın şərəf lövhəsində vurularaq hərbi hissəyə yeni gələn gənc əsgərlərə onun kimi xidmət etmək tövsiyə edilib”. Qara Fərzəliyev alman faşizminə qarşı döyüşlərdə göstərdiyi şücaət və igidliklərə, vətənpərvərliyinə görə, o dövrün ən yüksək ordenlərindən sayılan “Qırmızı Bayraq”, iki dəfə isə birinci dərəcəli “Vətən müharibəsi” ordeni və 15 medalla təltif edilib, dəfələrlə Ali Baş Komandanın təşəkkürünü alıb. Döyüşlərdə dəfələrlə yaralanmasına, hətta bir böyrəyini itirməsinə baxmayaraq, bacarıqlı, savadlı, təcrübəli hərbçi olan Qara Fərzəliyev müharibə başa çatdıqdan sonra orduda saxlanılıb, xidmətini fəaliyyəti məxfi sayılan hərbi hissələrdə davam etdirib. Nəhayət, 1957-ci ilin sentyabrında öz xahişi ilə hərbi xidmətdən ehtiyata buraxılaraq, doğulub böyüdüyü Naxçıvan şəhərinə qayıdıb. Q.Fərzəliyev Azərbaycana qayıtdıqdan sonra müxtəlif hərbi və mülki vəzifələrdə də vicdanla çalışıb, 1961-ci ilədək Naxçıvan Şəhər Mülki Müdafiə İdarəsinin rəisi, həmin ildən 1995-ci ilin mart ayına kimi isə Naxçıvan Mülki Müdafiə Qərargahının məxfi işlər üzrə rəisi vəzifələrində işləyib. Təqaüdə çıxdıqdan sonra da o, Naxçıvan Muxtar Respublikasının ictimai-siyasi həyatından kənarda qalmır, xüsusilə gənc nəslin Vətənə, xalqa, dövltə sədaqətli insankar kimi yetişməsində bütün bilik və bacarığını sərf edirdi. Bu xidmətləri, həqiqi vətənpərvərlik xüsusiyyətləri və təşkilatçılıq qabilyyəti yüksək qiymətləndirilərək Qara Fərzəliyev 1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Naxşıvan Muxtar Respublikası üzrə Təşkilatının sədri vəzifəsinə seçilmşdir. Q.Fərzəliyev sədr olduğu dövrdə Naxşıvan Muxtar Respublikası Veteranlar Təşkilatının fəaliyyəti xeyli güclənmiş və həyata keçirilən tədbirlərin əahtə dairəsi genişlənmişdir. Q.Fərzəliyev istər hərbi, istərsə mülki sahədə ona tapşırılan vəzifələrin öhdəsindən daim layiqincə gəlmiş, çalışdğı kollektivlərin dərin hörmətini qazanmışdı. O, keçmiş SSRİ-nin, müstəqil Azərbaycanın və Naxçıvan Muxtar Respublikasının müxtəlif mükafatları ilə təltif edilmişdi. Qocaman veteranın ən böyük arzusu Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi, torpaqlarımızın erməni işğalından tezliklə azad olunması idi. Ordumuzun gücünə, Azərbaycan gənclərinin vətənpərvərliyinə əmin olan veteran döyüşçü düşmən üzərində qələbə çalınacağına inanırdı. Qara Fərzəliyevin əziz xatirəsi Azərbaycan xalqının yaddaşında əbədi yaşayacaqdır. Allah rəhmət eləsin. Respublika Veteranlar Təşkilatının Rəyasət Heyəti.

2017-01-05 00:00:00
1353 baxış

Digər xəbərlər

Müharibə veteranları 27 sentyabr Anım Günü ilə bağlı Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib

  Bu gün Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının kollektivi, müharibə veteranları  27 sentyabr Anım Günü ilə bağlı tədbir keçirib. İkinci Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edən veteranlar şəhidlərin məzarı üzərinə gül dəstələri qoyub, dualar oxuyub.   Veteranlar və İkinci Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edən məktəblilər qarşısnda çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri Fatma Səttarova, şəhdilərimizin Vətən müharibəsindəki qəhrəmanlığından danışıb, Azərbaycan xalqının öz igid övladları ilə fəxr etdiyini bildirib. Fatma Səttarova qeyd edib ki, hər bir fərd vətəninin, torpağının, dövlətinin qədrini bilməli, öz bayrağına, öz prezidentinə daim sadiqlik nümayiş etdirməlidir.   Daha sonra çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov 44 günlük Vətən müharibəsindən, düşmən üzərində əldə edilən tarixi zəfərin önəmindən danışıb. Vətən müharibəsində qazanılan zəfərin 30 illik erməni işğalına son qoyduğunu vurğulayan Cəlil Xəlilov, əsrlər sonra da bu zəfərin qürurla yad ediləcəyini, tarixi zəfərin qazanılmasında xidmətləri olan şəxslərin ehtiram hissi ilə yad ediləcəyini bildirib.   Sədr müavini ölkə başçısının BMT Baş Assambleyasının 76-cı sessiyasının dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində keçirilən illik ümumi müzakirəsindəki çıxışına da diqqət çəkib. Prezident İlham Əliyevin növbəti dəfə ali tribunadan erməni faşizmini ifşa etdiyini bildirən Cəlil Xəlilov, hər bir soydaşımızın dövlət başçısına, onun xalqımızın, dövlətimizin haqq işi uğrunda apardığı mübarizəyə dəstək verməsinin vacib olduğunu söyləyib.   Daha sonra Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edən veteranlar “Əbədi məşəl” abidəsi önünə əkil qoyub, şəhidlərin xatirəsini ehtiramla yad edib.    

Hamısını oxu
Təqaüdçü polkovnikdən Azərbaycan ordusu ilə bağlı böyük addım

Əslən Zəngilandan olan, 95 yaşlı İkinci Dünya Müharibəsi və Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin veteranı, istefada olan polkovnik-leytenant Süleymanlı Bəxtiyar İbrahim oğlu Silahlı Qüvvələrə Yardım Fonduna ianə edib.   O, təqaüdündən topladığı 10.000 manat pulu fonda köçürüb.

Hamısını oxu
Сталинградская битва: как азербайджанский разведчик пленил немецкого генерала

Азербайджанский историк рассказал о вкладе Азербайджана в победу над гитлеровцами под Сталинградом и примерах героизма соотечественников. БАКУ, 2 фев — Sputnik. Прошло 80 лет со дня победного завершения Сталинградской битвы, которая длилась 200 дней и ночей (с 17 июля 1942 года по 2 февраля 1943 года). Героические защитники города держали его оборону. Их лозунгом было "Стоять насмерть, но врага не пропустить!". Почти два миллиона немецких и советских солдат, а также мирных жителей погибли в Сталинградской битве, вошедшей в историю как самое кровопролитное сражение Второй мировой войны. Сталинградская битва – одно из решающих сражений Второй мировой войны – имела особое значение для Гитлера. Он поставил перед своей армией задачу захватить город, так как в нем были расположены многочисленные военные и гражданские предприятия. Гитлер хотел взять Сталинград еще и потому, что город носил имя лидера СССР Иосифа Сталина. Следует отметить, что масштаб вклада азербайджанского народа в Великую Победу в войне, завершившейся разгромом гитлеровского фашизма, весьма велик. Наши соотечественники проявили большое мужество в Сталинградской битве. Существенное влияние на судьбу этого сражения оказало пленение командиром артиллерийской батареи, старшим лейтенантом Хамзой Садыховым немецкого генерала фон Роденбурга. В ходе разгрома немецко-фашистских захватчиков в битве батарея под командованием Садыхова уничтожила 200 немецких солдат и офицеров, 15 пулеметов, 20 дзотов и укреплений, шесть наблюдательных пунктов, 10 грузовых автомашин с личным составом и военным оборудованием. Сталинградская битва развеяла миф о непобедимости гитлеровцев 2 февраля этого года исполняется 80 лет со дня разгрома советскими войсками немецко-фашистских войск в Сталинградской битве. Sputnik Азербайджан побеседовал с заведующий фондом Отечественной войны Национального музея истории Азербайджана, историком Шафа Мовсумовым о значении победы, одержанной в Сталинградской битве, ее влиянии на ход Второй мировой войны, а также о мужестве сынов Азербайджана, сражавшихся в этих кровопролитных боях.   "В этой войне в рядах Советской Армии участвовали представители различных народов, в том числе и азербайджанцы. Азербайджан и его народ внесли большой вклад в завоевание этой победы", – подчеркнул Мовсумов.   Он подчеркнул, что в этой битве с обеих сторон погибло два миллиона человек, сама битва вошла в историю как сражение с наибольшим число жертв в истории человечества. Заведующий фондом Отечественной войны Национального музея истории Азербайджана, историк Шафа Мовсумов © Sputnik / Murad Orujov   "Гитлеровская Германия придавала большое значение взятию Сталинграда, так как на территории города были заводы и фабрики. Кроме того, город имел логистическое значение и представлял высокий интерес для немецких захватчиков", – указал заведующим фондом.   По его словам, победа в Сталинградском сражении стала переломным моментом в истории Второй мировой войны. Мовсумов добавил, что на полях под Сталинградом был развеян миф о непобедимости гитлеровской армии, подготовлена почва для будущих побед Советской Армии. Роль Азербайджана Историк подчеркнул, что Азербайджан, будучи независимым государством, продолжает сотрудничать с Россией в вопросе истории.   "Важно отдельно изучить Сталинградскую битву. Эти исторические факты должны быть исследованы и доведены до российской общественности. Это важно и для мировой историографии. Роль азербайджанцев в победе над фашизмом должна стать известна всему миру", – отметил он.   По его словам, на основе архивных материалов историки выявили некоторые факты. В частности, продолжил он, исторические факты подтверждают примеры героизма азербайджанцев в Сталинградском сражении.   "Более 1500 азербайджанцев были награждены медалями за участие в боях за Сталинград. Боевой путь многих азербайджанцев, участвовавших во Второй мировой войне, прошел именно через Сталинград", – пояснил историк.   Мовсумов указал, что легендарный советский разведчик Мехти Гусейнзаде также принимал участие в этой битве, он был командиром минометного взвода и в августе 1942 года под городом Калач он тяжелораненым попал в плен.   "В то же время дважды Герой Советского Союза Ази Асланов также проявил большое мужество при уничтожении вражеских танков в Сталинграде, а о героизме Хамзы Садыхова, проявленном им в битве за Сталинград, слагали легенды. Небольшой разведывательный отряд, которым командовал Садыхов, захватил в плен любимца Гитлера генерала фон Роденбурга. При этом был перехвачен план боевых действий гитлеровской армии и получена ценная разведывательная информация", – рассказал историк.   Исследователь считает, что благодаря этой развединформации советская армия одержала победу над гитлеровцами под Сталинградом. По его словам, Садыхов дважды представлялся к званию Героя Советского Союза, однако так и не смог получить его. Азербайджанский историк сообщил, что в ходе изучения архивных материалов было установлено, что во время Сталинградской битвы Азербайджан направлял на фронт все необходимое для солдат.   "Также в архивах есть сведения о том, что раненых под Сталинградом бойцов отправляли на лечение в Баку. Азербайджанцы также участвовали в восстановлении Сталинграда. К сожалению, последняя информация об этом не нашла отражения в истории", – резюмировал он.

Hamısını oxu
“Erməni vəhşiliyinin Xocalı səhnəsi” mövzusunda tədbir keçirilib

Veteran.gov.az xəbər verir ki, Cəlilabad Rayon Veteranlar Təşkilatı Xocalı faciəsinin 31-ci ildönümü ilə əlaqədar "Erməni vəhşiliyinin Xocalı səhnəsi" mövzusunda tədbir keçirib. Rayon Veteranlar evində təşkil edilən tədbirdən öncə nümayiş olunan "Xocalı qətliamı uşaqların gözü ilə" adlı rəsm sərgisi barədə Rəsm Qaleriyasının direktoru Elçin Nəzərov tədbir iştirakçılarına məlumat verib. Tədbiri giriş sözü ilə rayon Veteranlar Təşkilatının şöbə müdiri, əməkdar mədəniyyət işçisi Xeyrulla Şahbazov açdıqdan sonra şəhidlərimizin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib, onların ruhlarına dualar oxunub. Göytəpə şəhər 1 saylı tam orta məktəbinin tarix müəllimi Fürudin Zeynalov Xocalı sakinlərinə qarşı ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər barədə geniş məlumat verdikdən sonra  qeyd edib ki, o soyuq qış gecəsi uşağa, qocaya aman verilməyib, 613 dinc əhali qətlə yetirilib, 1275 nəfər əsir aparılıb, 450 nəfər şikəst edilib. Bu qanlı hərbi cinayətə yalnız ulu öndər hakimiyyətə gələndən sonra hüquqi-siyasi qiymət verilib, Xocalı faciəsi haqqında məlumatlar dünya ictimaiyyətinə çatdırılıb. Rayon Veteranlar Təşkilatının sədri Ədalət Salman, YAP Cəlilabad rayon aparatının rəhbəri Rafiq Məmmədov, Qarabağ qaziləri ictimai birliyinin sədri Maşallah Əliyev, ADPU Cəlilabad filialının baş müəllimi Ələsgər Mirzəzadə, Xocalıdan olan Zaur Kəngərli,   rayonun Soltankənd orta məktəbinin müəllimi Dadaş Bayramov, Aypara cəmiyyətinin rayon bölməsinin sədri İlkin Qubadov, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri Əfrahim Abbas, İman Abdulla, Mikayıl İnçəçaylı, əmək və müharibə veteranları Kamran Sadıqov, Adil Hüseynov, Qurban Əhmədov, Sakit İsayev, Adıgözəl Nuriyev və başqaları çıxış edərək  Xocalı soyqrımını son yüz ildə baş vermiş ən qatı terror hadisəsi adlandırıblar və təəssüflə vurğulayıblar ki, bu qanlı faciəni hələ də dünya ictimaiyyətinə  insanlığa qarşı törədilmiş  soyqrım kimi tanıda bilməmişik. Amma təsəllimiz budur ki,  44 günlük Vətən müharibəsində azğın ermənilərin başını dəmir yumruğumuzla əzdik və dünyaya göstərdik ki, haqq-ədalət həmişə zəfər çalacaq.

Hamısını oxu