Heydər Əliyev
Görkəmli alim və hərbi xadim Kərim Kərimovun anadan olmasının 100 illik yubileyi ilə bağlı Elmi-praktik konfrans
28 aprel 2017-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında görkəmli alim və hərbi xadim Kərim Kərimovun anadan olmasının 100 illik yubileyi ilə bağlı Respublika Veteranlar Təşkilatı, Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi, Azərbaycan Respublikası Milli Aerokosmik Agentliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Elmi-praktik konfrans keçirilmişdir.
Elmi-praktik konfrans iştirakçıları Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş bütün şəhidlərimizin xatirəsini 1 dəqiqəlik sükutla yad etmişlər.
Konfransda Milli Aerokosmik Agentliyinin baş direktorunun birinci müavini, texnika elmlər doktoru Tofiq Süleymanov, Təbii ehtiyatların Kosmik Tədqiqi İnstitunun direktoru, texnika elmlər doktoru Fəxrəddin Ağayev, İkinci Dünya müharibəsi veteranları general-polkovnik Tofiq Ağahüseynov, təyyarəçi mayor Damət Nəbiyev, keçmiş Sərhəd Qoşunlarının komandanı general-mayor Abbasəli Novruzovun, kinorejissor, Azərbaycanın Xalq artisti Vasif Babayev, Kərim Kərimovun yaxın qohumu polkovniki Oqtay Əhmədov, veteranlar, ziyalılar, gənclər, media nümayəndələri iştirak etmişlər.
Tədbiri giriş sözü ilə Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini, ehtiyatda olan polkovnik Cəlil Xəlilov açmış, Kərim Kərimovun həyatı və fəaliyyəti barədə geniş məlumat verərək demişdir: Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev 30 yanvar 2017-ci ildə xalqımız qarşısında mühüm xidmətlər göstərmiş, Kosmik Uçuşlar üzrə SSRİ Dövlət Komissiyasının sədri, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Dövlət və Lenin mükafatları laureatı, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü olmuş Kərim Abbasəli oğlu Kərimovun anadan olmasının 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır. Respublika Veteranlar Təşkilatı, Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi, Azərbaycan Respublikası Milli Aerokosmik Agentliyinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutan bu Elmi-praktik konfrans da həmin sərəncamın həyata keçirilməsi ilə bağlıdır. Kərim Kərimov haqqında məruzələr dinləyəcəyinizi nəzərə alaraq, mən onun həyatı və fəaliyyəti barədə qısa qeydlərlə kifayatlənəcəyəm. O, 1917-ci ildə Bakının Pirşagi kəndinda neftçi ailəsində anadan olmuşdur. Hələ orta təhsil dövründən radiotexnikaya maraq göstərən Kərim 1936-cı ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutuna daxil olmuş, ali təhsil aldığı vaxt Azərbaycan radiosuna işə qəbul edilmiş, bir müddət sonra isə Mərdəkan radio qovşağının müdiri təyin olunmuşdur.
1941-ci ildə İnstitutu elektromexanik mühəndis kimi bitirən Kərim Kərimova istedadına görə, 1942-ci ildə Dzerjinski adına Artilleriya Akademiyasına daxil olmaq üçün təyinat verilir. Yüksək biliyə malik Kərim birbaşa akademiyanın V kursuna daxil olmuş, 1943-cü ildə buranı topçu-mühəndis ixtisası üzrə bitirmişdir. O, "Katyuşa" adı ilə tanınan yaylım atəş qurğusu üzrə mütəxəssis kimi hazırlanmışdır. Öz işinə can yandıran, silahın təkmilləşdirilməsi barəsində bir neçə dəyərli təklif irəli sürən Kərim Kərimov həmin vaxtdan həyatını raket texnikası ilə bağlamış, bu texnikanın inkişafı naminə elmi və fiziki potensialını əsirgəməmişdir”.
C.Xəlilov daha sonra Kərim Kərimovun keçmiş SSRİ və Azərbaycan elminə verdiyi töhfələrdən, SSRİ-də Aerokosmik sahənin inkişafındakı müstəsna xidmətlərindən danışmışdır: “K.Kərimov Baykonur kosmodromunun əsası qoyulan gündən Kosmik Gəmilər üzrə Dövlət Komissiyasının tərkibinə daxil edilmişdir. SSRİ-də kosmik aparatların yaradılmasında, dünyada ilk dəfə insanın, Yuri Qaqarinin kosmosa göndərilməsində onun da rolu az olmamışdır.
Kərim Kərimovun istedadını və təşkilatçılıq qabiliyyətini yüksək qiymətləndirən məşhur konstruktor Sergey Korolyov 1966-cı ildə onun Kosmik Gəmilər üzrə Dövlət Komissiyasının sədri təyin edilməsinə nail olmuşdur. O, bu məsul vəzifədə 25 il çalışmışdır. Ancaq bütün bu fəaliyyətlər necə deyərlər, kadr arxasında qalırdı. İnsanlar yalnız kosmonavtları tanıyır, onları hazırlayanlar, bütün fəaliyəti təşkil edənlərin adı isə gizli saxlanılırdı.
O dövrdə sovet kosmonavtikasının fəxri sayılan, alim-mühəndis zehninin qələbəsi kimi qəbul edilən kosmik aparatlar K.Kərimovun fəal iştirakı və birbaşa rəhbərliyi ilə yaradılmışdır. Onların sırasında yeni nəsil "Soyuz" kosmik gəmiləri, "Salyut" orbital stansiyası, çoxmodullu "Mir" stansiyası vardı. Azərbaycanla əlaqəni kəsməyən, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Aerokosmik Tədqiqatlar Mərkəzinə əlindən gələn köməkliyi göstərən general bu sahədə bir çox azərbaycanlı alimin fəaliyyəti və inkişaf etməsi üçün şərait yaratmışdır.
1991-ci ildə istefaya çıxan Kərim Kərimov Uçuşları İdarəetmə Mərkəzinin məsləhətçisi olmuşdur. Kərim Kərimov iki dəfə Lenin, Qırmızı Əmək Bayrağı, Qırmızı Ulduz, həmçinin Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordenlərinə layiq görülmüş və çoxlu medalla təltif olunmuşdur. O, 2 dəfə dövlət mükafatı almışdır”.
C.Xəlilov çıxışını Ulu öndər Heydər Əliyevin 15 il əvvəl dediyi təbrik sözləri ilə bitirmişdir: “Sizin əməyiniz istər dövlət, istərsə də kosmik elm və texnikanın görkəmli nümayəndələri tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Sizin topladığınız təcrübə və hərtərəfli biliklər ölkəmizdə kosmik tədqiqatların inkişafına, şübhəsiz töhfəsini verəcəkdir”.
Sonra Kərim Kərimovun çoxsahəli fəaliyyəti barədə Milli Aerokosmik Agentliyinin baş direktorunun birinci müavini, texnika elmlər doktoru Tofiq Süleymanov, Təbii ehtiyatların kosmik tədqiqi institunun direktoru, texnika elmlər doktoru Fəxrəddin Ağayevin məruzə etmiş və general-polkovnik Tofiq Ağahüseynovun, e/o polkovnik Oqtay Əhmədovun çıxışları dinlənilmişdir. Onlar Kərim Kərimov haqqında xatirələrini bölüşmüş, kosmonavtika elminə töhfələrindən danışmış, onun xatirəsini daim əziz tutulduğunu, qədirbilən xalqımız tərəfindən yüksək qiymətləndirildiyini bildirmişlər.
Çıxışlardan sonra rejissor Vasif Babayev Kərim Kərimov haqqında çəkdiyi sənədli televiziya filmi nümayiş etdirilmişdir.
Kinorejissor, Azərbaycanın Xalq artisti Vasif Babayevə RVT Rəyasət Heyətinin qərarı ilə verilmiş “Veteran həmrəylilyi” medali ona təqdim olunmuşdur.
