İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını alan azərbaycanlı: Həzi Aslanov

Дом
Новости
İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını alan azərbaycanlı: Həzi Aslanov

Həzi Aslanov 1910-cu il yanvarın 22-də Lənkəran şəhərində anadan olub. İbtidai təhsilini şəhərin 1 saylı orta məktəbində alıb. 1923-cü ildə atası Əhəd kişi 13 yaşında atasını itirən Həzi, atasının çalışdığı kərpic zavodunda fəhlə kimi işləməyə başlayıb. İl yarımdan sonra komsomol putyovkası ilə Zaqafqaziya hərbi hazırlıq məktəbinə göndərilib. Zaqafqaziya hərbi hazırlıq məktəbinin məktəb rota qəzetinin redaktoru olub. Məktəb müdavimi ikən komsomol təşkilatının katibi seçilib. Daha sonra 8-ci çağırış Bakı Sovetinin üzvü seçilib. 1929-cu ildə oranı bitirdikdən sonra Leninqrad süvari məktəbinə daxil olub. İki illik təhsildən sonra Kotovski adına 3-cü Bessarabiya süvari diviziyasının 15-ci süvari alayına vzvod komandiri təyin olunub. Sonralar xidmətini 12-ci zirehli avtomobil divizonunda davam etdirib və texnikayla döyüş texnikasını öyrənib. Bir müddət sonra rota komandiri olub. Döyüş hazırlığı və siyasi hazırlıqda xidmət etdiyi rota haqqında dairə qəzetlərində müsbət məqalələr dərc olunmağa başlayıb. 1934-cü ildə hərbi hissənin Kiyev hərbi dairəsinin komandanı İona Emmanuiloviç Yakir bölmələrin və hissələrin manevrlərə hazırlığını yoxladığı zaman Həzi Aslanovun tank rotası təlimdə fərqlənib. Komandan Həzi Aslanova qiymətli hədiyyə təqdim edib və bu hadisə onun tankçı kimi ilk hərbi uğuru olub. Bu hadisədən qısa müddət sonra Həzi Aslanov Kiyevdə avtomobil batalyonuna komandir təyin olunub. 1937-ci ildə Ukrayna SSR Obruç şəhər sovetinin üzvü (deputatı) seçilib. İkinci dünya müharibəsinə qədər, Sovet Ordusunda, vzvod komandiri, tank rotasının komandiri, əlahidə tank batalyonu məktəbinin rəisi, batalyon komandirinin tədris-atıclıq hissə üzrə köməkçisi, batalyon komandiri, 10-cu tank-mühəndis diviziyası komandirinin texniki hissə üzrə köməkçisi hərbi vəzifələrində çalışmışdır. Həzi Aslanova 1939-cu ilin axırlarında kapitan, 1940-cı ilin noyabrında isə vaxtından əvvəl mayor rütbəsi verilib. 1941-ci ilin dekabrında mayor Aslanov Moskva yaxınlığındakı tarixi döyüşdə iştirak etdi. Moskva ətrafında alman ordsunun 60-dan artıq diviziyası şəhəri ələ keçirmək üçün cəmləşdirilmişdi. Mojaysk tərəfdə döyüşən sovet atıcı bölmələrindən biri mühasirəyə düşür və bu atıcı bölməni mühasirədən azad etmək üçün mayor Aslanova əmr verilir. Güclü döyüş taktikası ilə Aslanov mühasirə yaradan alman ordusunun top və pulemyot atəş nöqtələrini məhv etməyi bacarır. Bu əməliyyat zamanı Aslanovun olduğu tankın sürücü-mexaniki ağır yaralanır və Aslanov tankı özü idarə edərək taqımlara komandanlığı davam etdirə bilir. Mühasirədən 40-dan artıq döyüş avtomobili və yüzlərlə şəxsi heyət azad olunur. Həzi Aslanov Moskva ətrafında gedən döyüşlərdəki qəhrəmanlığına görə Qırmızı Ulduz ordeninə layiq görüldü. Xarkov və Stalinqrad ətrafında gedən döyüşlərdə Həzinin başçılığı ilə 55-ci tank briqadasının tankçıları düşmənə ağır zərbələr endirdilər. Aslanovun tankçıları vuruşa–vuruşa 40 km-dən artıq yol gedib Stalinqrad-Salsk dəmir yolunu tutub almanları Stalinqrad qruplaşmasının əsas magistralından məhrum etdilər. Tanklar düşmənin xeyli qüvvəsini və texnikasını sıradan çıxardı. Aslanovun döyüşçüləri Kotelnikovo yaxınlığında gedən döyüşlərdə böyük şücaət göstərdilər. Düşmənin 30 əks-hücumunu dəf etdilər, bir batalyon piyada qoşunu, 30 tankı, 50 avtomobili sıradan çıxartdılar. Bu döyüşdə göstərdiyi şücaətə görə podpolkovnik H.Aslanov 1942 –ci il 22 dekabrda Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görüldü. O daim öz hərbi biliyini artırmağa səy göstərirdi. 1943-cü il dekabrın 17-dən 1944-cü il aprelin 6-na kimi o Zirehli tank qoşunları Akademiyasının birillik təhsil proqramını 3 aya mənimsədi. Sonra o yenidən doğma 35-ci qvardiya tank briqadasına qayıtdı. 1944-cü il 13 martda ona tank qoşunları general mayoru adı verildi. 1944-cü il iyunun axırlarında belorusiya və I Pribaltika cəbhəsinin qoşunları hücuma keçdilər. Belarusiyanın iri şəhər və dəmiryollarını azad etdikdən sonra Aslanovun tankları Vilnüsə hucumları davam etdirdilər. Aslanovun briqadası iyunun 24-dən iyulun 13-dək düşmənə ağır zərbələr endirdi. Bu döyüşdəki qələbəyə görə 35-ci qvardiya tank briqadası Qımızı bayraq ordeninə, general özü isə ikinci dərəcəli Suvorov ordeninə layiq görüldü. 1944-cü il avqustun 1-də Aslanovun briqadası başqa ordu hissələri ilə birlikdə Yelqava şəhərini düşməndən təmizlədilər. O Volqadan başlamış Baltikədək bütün döyüşlərdə özünü bacarıqlı sərkərdə, fitri istedad sahibi kimi göstərmişdi. Təkcə 1944-cü ilin hücum döyüşləri dövründə 8 dəfə Ali Baş Komandanlıq tərəfindən təşəkkür almışdır. Böyük Vətən müharibəsinin ilk günlərindən döyüşlərdə iştirak edən kapitan Aslanov Moskva ətrafındakı vuruşmalarda (1941) göstərdiyi igidliyə və komandanlığın tapşırığını ləyaqətlə yerinə yetirdiyinə görə Qırmızı Ulduz ordeni ilə təltif edilmişdir. O, 55-ci əlahiddə tank polku feldmarşal Manşteynin tank ordusunun darmadağın edilməsində xüsusi məharət göstərmişdir. Həzi Aslanova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı vermək haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanında yazılmışdır ki, cəbhə komandanlığının döyüş tapşırığını nümunəvi surətdə yerinə yetirdiyinə, bu işdə qəhrəmanlıq və şücaət göstərdiyinə, ona tabe olan hissələrə bacarıqla və mətanətlə komandanlıq etdiyinə görə Həzi Əhəd oğlu Aslanova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilir. Aslanovun polkuna isə qvardiya adı verilmişdir. Aslanovun polku Rostov, Taqanroq şəhərlərinin azad olunmasında və Kursk vuruşmasında fəal iştirak etmişdir. 1944-cü ildə Aslanovun 35-ci qvardiya tank briqadası Belorusiyanı, Pribaltika respublikalarını azad etmək uğrundakı vuruşmalarda xüsusilə fərqlənmişdi. Stalinqraddan Baltik sahillərinədək döyüş yolu keçən Həzi Aslanov 24 yanvar 1945-ci ildə Latviyanın Priyekule yaxınlığında (Liepay rayonu) döyüş meydanından kənarda, komandirlərin döyüşü müşahidə məntəqəsinin yaxınlığında , 15 nəfərə yaxın iri rütbəli zabitin əhatəsində müəmmalı şəkildə uzaqdan açılan zenit qurğusunun atəşi ilə yaralanmış, 23 saat sağ qalmış, onu Moskvaya müalicəyə aparmaq üçün təyyarə göndərilsə də, həmin vaxt cəbhənin komandanı olmuş erməni Baqramyanın əmri ilə təyyarə işə salınmamış və Həzi Aslanov vəfat etmişdir. Həzi Aslanova ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adının verilməsində müstəsna xidmətləri olmuş yazıçı-jurnalist Musa Bağırovun " Sərkərdənin taleyi " adlı sənədli kitabında deyilir:"“ Həzi Aslanov Böyük Vətən müharibəsi cəbhələrində göstərdiyi şəxsi igidlik və qoçaqlığına görə 3 Qırmızı Bayraq ordeni, 2-ci dərəcəli Suvorov ordeni, Aleksandr Nevski ordeni, 1-ci dərəcəli Vətən müharibəsi ordeni, 2 Qırmızı Ulduz ordeni kavaleri və medallarla təltif olunmuşdur. 1944-cü ildə general-mayor H.Aslanov Belorusiya cəbhəsindəki şücaətinə görə ikinci dəfə yüksək ada təqdim edilsə də, SSRİ hərbi rəhbərliyində təmsil olunan erməni generalı İ.Baqramyan buna maneəçilik törədib. Ölümündən 46 il sonra, 1991-ci ildə H.Aslanova ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilir.

2021-03-31 00:00:00

2578 взгляды

Другие новости

Rusiyadakı Azərbaycan diasporu adından Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini Cəlil Xəlilova kitab hədiyyə edilib

“Azərbaycan Böyük Vətən Müharibəsi illərində” kitabı faşizmə qarşı soydaşlarımızın mübarizəsindən bəhs edir Bu gün Rusiyadakı Azərbaycan diasporu adından Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilova kitab hədiyyə edilib. “Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi” İctimai Birliyinin sədri Fuad Hüseynzadə və “Milli Qəhrəmanları Tanıtma” İctimai Birliyinin Nərimanov rayon rəhbəri Ədhəm Məmmədov tərəfindən təqdim edilən “Azərbaycan Böyük Vətən Müharibəsi illərində” kitabında soydaşlarımızın faşizmə qarşı mübarizəsindən, bu mübarizədə sərgilədiyi qəhrəmanlqılardan bəhs edilir. Kitabın baş redaktoru Vəfa Quliyeva, ideya müəllifi isə Qasım Kərimovdur. Kitaba görə Rusiyadakı Azərbaycan diasporuna öz təşəkkürünü bildirən Cəlil Xəlilov, faşizmə qarşı mübarizə aparan soydaşlarımızın, onların qəhrəmanlığının gənc nəsillərə tanıdılması və təbliğinin vacib olduğunu qeyd edib. Sədr müavini bildirib ki, bu cür qiymətli kitablar keçmişlə gələcək arasında mənəvi körpü rolunu oynayır, gənclərin babalarının qəhrəmanlıq ənənəsi əsasında tərbiyəsində müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Respublika Veteranlar Təşlilatının mətbuat xidməti

Reallıqlar məlum, perspektivlər aydındır

В центре геополитических процессов

Азербайджан неуклонно ведет сбалансированную внешнюю политику 23 сентября 2024 года состоялось первое заседание Милли Меджлиса Азербайджанской Республики VII созыва. В заседании принял участие и выступил с речью глубокоуважаемый Президент Азербайджанской Республики Ильхам Алиев. Безукоризненная по форме и содержанию, его речь не могла не затронуть сердце и душу каждого азербайджанца. Анализ этого выступления впечатляет глубоким пониманием современной геополитической обстановки в регионе Южного Кавказа, отличается взвешенностью и аргументированностью, всесторонне продуманной постановкой актуальных, жизненно важных для страны проблем. Не случайно на это выступление обратили внимание многие политические деятели и средства массовой информации за рубежом. Как сказал в своей речи господин Президент, для устойчивого развития Азербайджана и его безопасного будущего следует уделить особое внимание решению следующих национально значимых вопросов. Первое - наращивание военной мощи. Необходимо поддерживать обороноспособность страны на высоком уровне, укреплять военную мощь Азербайджанской армии. Укрепление и распространение идей реваншизма в Армении, которая интенсивно вооружается и проводит военные учения с зарубежными странами, заставляет уделять огромное внимание вопросам обеспечения военной безопасности. Учитывая также другие современные реалии, Президент Ильхам Алиев подчеркнул, что «без военной мощи мы не сможем добиться успеха ни в одной сфере - ни в экономической, ни в политической». Чтобы решить этот вопрос, необходимо развивать отечественный военно-промышленный комплекс, используя самые современные технологии. Второе - защита государственных границ, и это требует проведения модернизации пограничной службы, которая должна быть оснащена самой мощной спецтехникой и иметь профессиональную инфраструктуру. Третье - противостояние внешним изощренным идеологическим диверсиям. «Правда, - подчеркнул Президент Ильхам Алиев, - они до сегодняшнего дня не дали никаких результатов, но вместе с тем это не должно нас расслаблять… Мы всегда должны разоблачать все грязные игры, ведущиеся против нас...» С идеологической безопасностью страны неразрывно связаны деятельность средств массовой коммуникации и воспитание молодого поколения в национальном духе. Страна нуждается в образованной и преданной Родине молодежи. Именно эта задача должна быть основой системы воспитания, образования и просвещения в республике. В целом необходимо усилить работу по обеспечению идеологической безопасности на основе ценностей, традиций азербайджанского народа, уходящих в глубь веков. И вопросы идеологической безопасности всегда должны быть в центре внимания и государственных структур, и общественности. Четвертое - восстановление Карабаха и Восточного Зангезура, т.е. необходимо решить проблему, являющуюся следствием оккупации армянскими варварами наших территорий. Работа в этом направлении будет продолжаться, мы должны вернуть жизнь в эти опустошенные края. Президент отметил, что средства, которые выделены на возрождение Карабаха и Восточного Зангезура и которые планируется потратить до конца этого года, составляют 19 млрд манатов. Разумеется, не остались без внимания Президента Ильхама Алиева развитие зеленой энергетики, ненефтяных отраслей экономики, а также социальное положение участников войны и пенсионеров. Азербайджан - средоточие интересов многих государств, поэтому, как завещал общенациональный лидер Гейдар Алиев, страна неуклонно ведет сбалансированную внешнюю политику. Она давно зарекомендовала себя как независимое и суверенное государство. После нашей исторической Великой Победы международный авторитет Азербайджана значительно возрос. Подтверждением чего можно считать выбор нашей страны в качестве хозяйки проведения 29-й сессии Конференции сторон Рамочной конвенции ООН об изменении климата (СОР29), которая состоится в ноябре. Это решение поддержали 200 зарубежных стран. Джалил ХАЛИЛОВ, председатель Организации ветеранов войны, труда и Вооруженных сил Азербайджанской Республики, полков

Respublika Veteranlar Təşkilatının sədri general-polkovnik Tofiq Ağahüseynov hər bir veterana xüsusi qayğı ilə yanaşır.

İkinci Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan xalqının göstərdiyi qəhrəmanlıq bu gün də böyük hörmətlə xatırlanır. Böyük və ümumi Qələbənin qazanılmasından 75 il ötsə də, həmin müharibədə misilsiz şücaət göstərmiş qəhrəmanlarımızın xidmətləri heç vaxt unudulmur. Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranlar Təşkilatının sədri general-polkovnik Tofiq Ağahüseynov cənab Prezident İlham Əliyevin veteranlara göstərdiyi diqqət və qayğıya dair dövlət siyasətini rəhbər tutaraq mütəmadi olaraq müharibədə iştirak etmiş veteranlara və onların ailə üzvlərinə diqqət və qayğı göstərir, sosial problemləri ilə maraqlanır. Yaxın günlərdə general-polkovnik Tofiq Ağahüseynovun adına Respublika Veteranlar Təşkilatına Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı 2-ci qrup müharibə əlili Belikov Aleksandr Vasilyeviçin əlillər üçün nəzərdə tutulmuş şişmə vannaya ehtiyacı olduğuna dair müraciət məktubu daxil olub. Respublika Veteranlar Təşkilatının sədri general-polkovnik Tofiq Ağahüseynov problemin müsbət həlli istiqamətində verdiyi göstərişə əsasən Suraxanı rayon sakini Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı 2-ci qrup müharibə əlili Belikov Aleksandr Vasilyeviçə əlillər üçün nəzərdə tutulmuş şişmə vanna alınaraq verilib. Təşkilatın Hərbi vətənpərvərlik şöbəsinin mütəxəssisi İsmayıl İsmayılov və mətbuat şöbəsinin əməkdaşı Şəhla Qarayeva Suraxanı rayon Veteranlar Təşkilatının sədri Eldar Rüstəmovun iştirakı ilə əlillər üçün nəzərdə tutulmuş şişmə vanna qocaman müharibə veteranı Belikov Aleksandr Vasilyeviçin ailəsinə təhvil verilib.