Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı
Veteranların təcrübəsindən biz daim bəhrələnməliyik, istifadə etməliyik
Heydər Əliyev

Культур как предпосылка международной и национальной безопасности

Халилов Дж.М.   В 1993 году журнал Foreign Affairs опубликовал статью Самюэля Хантингтона «Столкновение цивилизаций?» Эта статья вызвала огромный резонанс в политических и научных кругах. Научная общественность была заинтригована главной идеей статьи Хантингтона, что центральным и наиболее опасным аспектом зарождающейся глобальной политики XXI столетия может стать конфликт между странами, принадлежащими различным цивилизациям. Хантингтон, учитывая беспрецедентную дискуссию вокруг своей статьи, написал книгу под тем же названием, в которой он существенно дополнил и уточнил вопросы, сформулированные в статье, а также развил ряд других идей, связанных с рассматриваемой темой. В частности, раскрыл связь понятий «культура» и «цивилизация»; писал о сдвиге баланса власти среди цивилизаций; о культурных истоках не западных обществ; о конфликтах, порожденных западным универсализмом, о причинах и динамике современных региональных войн и т.п. Главный вывод книги таков: столкновения цивилизаций являются наибольшей угрозой миру и международный порядок, основанный на учете особенностей цивилизаций, является надежным средством предупреждения новых войн. В мире после «холодной войны» культура и различные виды культурной идентификации определяют модели сплоченности, дезинтеграции и конфликта. Следует подчеркнуть, что Хантингтон не утверждает фатальную неизбежность конфликтов цивилизаций, а предупреждает об их возможности, если не будет диалога между культурами, взаимопонимания между их представителями. В этой связи примечательно его последнее интервью, где он подтверждает эту мысль. «Я считаю очень важным развитие диалога между культурами и цивилизациями, так как не вижу другой альтернативы для их сосуществования... С момента появления моего тезиса clash of civilisations, проявленные на него реакции показали, что ответственные актеры мировой сцены во все большей степени выражают серьезную обеспокоенность по поводу возможности столкновения цивилизаций. Вследствие того - и я этому очень рад - появилось широко распространившееся во всем мире движение, целью которого стало развитие диалога между культурами». Таким образом, есть только один путь избежать возможного конфликта цивилизаций, обеспечить международную и национальную безопасность: диалог культур. «Национальная безопасность» - это состояние защищенности личности, общества и государства от внутренних и внешних угроз, которое позволяет обеспечить конституционные права, свободы, достойные качество и уровень жизни граждан, суверенитет, территориальную целостность и устойчивое развитие Азербайджана. Азербайджан за последние десять лет в основном преодолел последствия тяжелого политического и социально-экономического кризиса конца прошлого столетия. Благодаря беспрецедентному развитию экономики удалось не только остановить падение уровня и качества жизни населения, но и обеспечить их рост. Государственная политика по развитию гражданского общества, правового государства, мультикультурализма сделали безосновательными различные сеператистские движения. Обороноспособность страны усилилась благодаря должному вниманию к армии, ее организации, обеспеченностью современными видами вооружений. Это устранило угрозу внешней экспансии. На основе национальных интересов определены адекватные позиции в международной политике и отношениях с другими странами, что значительно приумножило международный авторитет страны. Реализация продуманной политики в области государственной и общественной безопасности, соответствующей внутренним и внешним условиям, имеет фундаментальное значение для обеспечения необходимых условий реализации конституционных прав и свобод граждан, перехода к устойчивому развитию, соблюдения территориальной целостности и суверенитета государства. Однако современные коллизии, связанные с появлением целого ряда глобальных проблем, ставят человека любой цивилизации в критическую ситуацию незащищенности. Ожидания, направленные в будущее, сейчас смешаны не только с разочарованием от прошлого и предчувствиями экологических катаклизмов, на них налагаются также понимание неоднозначности перспектив социального, экономического и политического развития современной цивилизации. Несомненно, это придает новый смысл и новое значение проблеме безопасности. В целом безопасность человека определяется совокупностью факторов, которые в той или иной степени связаны с природными, техногенными и социально-политическими условиями бытия. Более того, как ни покажется на первый взгляд странным, выявление предпосылок безопасности человека следует искать в разгадке природы самого человека. Современная наука характеризует человека как биопсихосоциальное существо. Накопилось достаточное количество данных, свидетельствующих в пользу того, что развитие человеческого организма опосредуется социальными условиями его существования. Вместе с тем, формирование тех качеств человека, которые определяются как социально-психические, протекает вовсе не вне человеческого организма и не помимо биологического развития человека, а именно в ходе этого процесса. Биологическая составляющая человека подчеркивает глубинную связь людей с природой. Целесообразное, осмысленное поведение живых организмов вновь и вновь приводит к мысли, что жизнь - это нечто большее, чем просто физико-химическое взаимодействие. Конечный результат, к которому стремится любое живое существо, - это самосохранение, причем речь идет о сохранении не столько индивидуума, сколько биологического вида. В этом отношении способность человека вопрошать о своем будущем дает надежду на оптимистический исход. Она обязывает нас заботиться о природной среде, о биосфере. Вместе с тем биологические качества человека не совсем типичны. Так, человек единственный вид на Земле, который убивает себе подобного. Ни один другой вид не уничтожает представителя собственного вида. Духовный мир человека основывается на его психике. Трансформации психических состояний человека зависят от ритмов физиологической, психологической, социальной жизни человека. Психические качества человека объясняют нам его поведение, природу доброжелательности и любви, но они же объясняют и природу ненависти и агрессии. Утешением для нас является социальная грань в сущности человека, то обстоятельство, что социализация индивида - целенаправленный, в принципе управляемый процесс. Социальное может подавлять и преимущественно подавляет в человеке звериные инстинкты и агрессивные качества. Чрезвычайно важно поэтому для будущего человечества формирование личности на основе гуманистических ценностей, которые в принципе пронизывают культуры всех народов, всех религий. Для безопасности человека необходимо гармоничное взаимодействие всех видов социальных структур, которые тесно связаны с деятельностью каждого индивида1. В этом плане высокая адаптация к жестким условиям выживания, присущая человеку, как бы усиливается его социокультурной составляющей, которая в свою очередь слагается из опыта разных культур. Диалог этих культур дает возможность выработать человечеству стратегию выживания и адаптации, передать этот опыт всем живущим, мобилизуя весь социокультурный, а также личностный потенциал каждого человека в отдельности. Ключевое значение для будущего мира приобретает социализация индивида на основе диалога культур. Каким образом это осуществлять? Казалось бы, ответ очевиден: в духе гуманизма, в духе соблюдения прав человека на свободу. Возникающие здесь противоречия между антропоцентризмом и социоцентризмом, между отдельными людьми, на которые впервые обратил внимание Ф. Ницше, в принципе разрешаются путем нацеливания индивида на универсальные, смысловые константы культуры, такие как Истина, Красота, Добро. Другими словами, в отличие от Ф. Ницше мы должны считать, что гуманизм предполагает не только индивидуально значимое, но и родовое, общечеловеческое. В этом отношении нравственные ценности мировых религий при их взаимодействии могут служить основой воспитания человека будущего. В последние годы стала очевидна еще одна доминанта в понимании гуманизма. Это необходимость вовлечения экологических ценностей в нравственную систему. Отношение к природе и отношение людей друг к другу образуют двуединую эко-гуманистическую систему ценностей. Это обстоятельство должно определить основное содержание образования в XXI столетии. Человечество неотвратимо встает перед выбором своего дальнейшего пути развития. Стихийное неуправляемое развитие способно смести с лица Земли всяческое проявление жизни во всех ее простейших и высших формах. Чтобы человеческий род как уникальный вид сумел сохраниться, необходим переход к устойчивому развитию. Концепцию устойчивого развития нельзя отрывать от концепции национальной и глобальной безопасности. Если традиционное развитие квалифицируется как неустойчивое, то его безопасность, в принципе, обеспечить нельзя и речь может идти об обеспечении безопасности именно на пути устойчивого развития. Вот почему любая стратегия безопасности должна исходить из принципов стратегии перехода на путь устойчивого развития. Безопасными можно считать те общества, которые реализуют модель устойчивого развития, а опасными - те, которые идут по пути неустойчивого развития. В этом смысле безопасность становится одним из важнейших критериев социального развития, которое должно быть одновременно и устойчивым, и безопасным.

2018-04-26 00:00:00
2466 baxış

Digər xəbərlər

Azərbaycan ordusu aprel döyüşlərini hər an təkrarlaya bilər

“Aprel döyüşləri erməni ordusu ilə bağlı yaranan “mifi” alt-üst etdi. Sübut olundu ki, Azərbaycan ordusu yüksək səviyyəli texnikaya, döyüş qabiliyyətinə, hərbi hazırlığa malikdir və hər an öz torpaqlarını işğaldan azad etməyə qadirdir”. Bu fikirləri SİA-ya açıqlamasında Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini polkovnik Cəlil Xəlilov deyib O bildirib ki, aprel döyüşlərindən öncə erməni tərəfindən yayılan yalan informasiyalar bu zəfərdən sonra bir daha aşkara çıxdı: “Həm dünya ölkələri, həm də Ermənistan bir daha gördü ki, Azərbaycan ordusu nə qədər güclüdür, silahların arxasında əzmlə dayanan əsgərlər və zabitlərimizin döyüşlə bağlı mənəvi, psixoloji hazırlığı yüksək səviyyədədir. Aprel döyüşlərində əldə olunan əsas qələbələrdən biri torpaqlarımızın müəyyən hissəsinin işğaldan azad edilməsi oldu. Bu baxımdan aprel döyüşləri bizim qürur mənbəyimizdir”. C.Xəlilov söyləyib ki, Böyük Aprel qələbəsi Azərbaycan tarixinə şərəfli tarix kimi daxil olub: “3-4 gün müddətində davam edən döyüşləri heç zaman unutmayacağıq. Azərbaycan ordusu bu gün də həmin döyüşlərə sadiqdir. Ordumuzun hazırkı döyüş hazırlığı, mənəvi-psixoloji durumu 3 il bundan öncəkindən də yüksəkdir”. Polkovnik vurğulayıb ki, döyüşlərdən çətin vəziyyətə düşən Ermənistan atəşkəsi bərpa etmək üçün bütün vasitələrə əl atdı: “Düşmən tərəfi qorxuya düşərək Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin danışıqlar vasitəsilə həll etməyə hazır olduqlarını ifadə etməklə, Azərbaycandan döyüşlərin dayandırılmasını xahiş etdi. Amma Ermənistan bundan sonra da sözünü tutmadı, danışıqları imitasiya etməklə dünya ictimaiyyətini çaşdırmağa çalışdı”. Təşkilatın sədr müavini qeyd edib ki, Azərbaycan dövləti və Prezident İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən yüksək səviyyəli diplomatiya nəticəsində bütün dünya ictimaiyyətinə məlum oldu ki, Ermənistan münaqişənin həlli istiqamətində qeyri-konstruktiv mövqe tutur, problemin həlli istiqamətində heç bir beynəlxalq qanunu, tələbələri, qəbul olunan qətnamələri yerinə yetirmir: “Belə olan halda, Azərbaycan haqlı olaraq mübarizə aparmaq iqtidarına malikdir. Çünki, ölkəmiz heç kimə ərazi iddiaları irəli sürmür, əksinə öz torpaqlarını işğal altından azad etmək marağındadır. Ölkəmiz işğal altında olan torpaqlarında terrora, separatizmə, narkotik maddələrin becərilməsinə qarşı mübarizə aparır. Azərbaycan ərazi bütövlüyünün təmini nəticəsində ərazisində sülh yaranmasını istəyir, ermənilərin də ölkəmizin qanunlarına riayət etməklə başqa millətlər kimi Dağlıq Qarabağda yaşamaq haqqını istisna etmir”.

Hamısını oxu
Prezident Şəki və Qəbələ rayonlarına da səfər etdi

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyulun 29-da Balakən, Şəki və Qəbələ rayonlarında da səfərdə olub. Publika.az-ın məlumatına görə, bu səfərlər barədə materiallar yaxın saatlarda təqdim olunacaq

Hamısını oxu
İlham Əliyev Təhsil Nazirliyinə yeddi milyon manat ayırdı

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasında təhsil infrastrukturunun inkişafı ilə əlaqədar əlavə tədbirlər haqqında sərəncam imzalayıb.  Bununla bağlı AZƏRTAC məlumat yayıb.  Sərəncama əsasən, respublika ərazisində modul tipli məktəblərin quraşdırılması məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının 2020-ci il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.66-cı bəndində göstərilmiş məbləğin 630 149 000 manatının bölgüsü”nün 1.9.2-ci yarımbəndində “Respublika ərazisində modul tipli təhsil müəssisələrinin quraşdırılması” üçün nəzərdə tutulmuş yeddi milyon manat Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə ayrılacaq.

Hamısını oxu
“Vətən müharibəsi Türkiyə ordu modelinin üstünlüklərini ortaya qoydu”

Cəlil Xəlilov: "Azərbaycanda hərbi kadrların hazırlanmasında türk zabitlərinin əməyi böyükdür"   Azərbaycan Ordusunun daha da güclənməsi və modernləşməsi istiqamətində ciddi tədbirlər görülür. Türkiyə ordu modelinin Azərbaycan Silahlı Qüvvələri üçün nümunə götürüləcəyi bəllidir. Ordu quruculuğunda böyük təcrübəyə malik qardaş Türkiyənin hərbi-texniki sahədə uğurlarından geniş istifadə olunacaq. Türkiyə ordusu dünyanın ən güclü ordularından biri və NATO-da ikinci güclü ordudur. Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev də bir neçə dəfə bu məsələyə təmas edib və açıq şəkildə vurğulayıb ki, “Biz Azərbaycanda Türkiyə ordusunun kiçik modelini yaratmaq fikrindəyik”. Dövlət başçısı bəyan edib ki, Türk ordusunun müasir modeli Azərbaycan üçün ən məqbul modeldir. Ötən gün Türkiyənin Milli müdafiə naziri Hulusi Akar da parlamentdə çıxışı zamanı Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycan Ordusunun modernləşdirilməsinə, təlim və təhsil fəaliyyətinə böyük dəstək verdiyini açıqlayıb.    Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov “Şərq”ə bildirib ki, Türkiyə ordusu çağdaş dünyanın ən müasir ordularından biridir və  NATO hərbi-siyasi alyansında xüsusi çəkiyə malikdir. Polkovnik vurğulayıb ki, Türkiyə ordusu istər fiziki hazırlıq səviyyəsinə, istərsə də müasir hərbi texnikaları real hərbi əməliyyatlar zamanı uğurla tətbiq etməsinə görə dünyanın ən güclü orduları sırasında yer alır:    “Türkiyə ordusunun döyüş təcrübəsi kifayət qədər böyükdür. Qardaş ölkənin hərbçiləri uzun illərdir terrorizmə qarşı ciddi mübarizə aparır. Bu mübarizənin coğrafiyası İraq, Suriya kimi dövlətləri də əhatə edir. Əminliklə demək olar ki, bu gün dünyada terrorizmə qarşı ən ciddi və ən səmərəli mübarizə aparan qardaş Türkiyədir. Türkiyə bununla sadəcə özünün və regionun deyil, bütün bəşəriyyətin təhlükəsizliyini təmin etməyə çalışır, ümumilikdə insanlığa böyük fayda verir. Bu baxımdan Azərbaycan Ordusunun Türkiyə modelinə uyğunlaşdırılması təbii ki, son dərəcə faydalı olar”.    C.Xəlilov əlavə edib ki, Azərbaycanda hərbi kadrların hazırlanmasında, onların müasir hərbi texnikanın sirlərinə yiyələnməsində türk zabitlərinin əməyi böyükdür:    “Yadınızdadırsa, Müdafiə naziri Zakir Həsənov bir neçə ay bundan öncə televiziyaya müsahibəsində Türkiyənin 8 Noyabr zəfərinə verdiyi töhfəni özünəməxsus şəkildə izah etdi. Bildirdi ki, “44 günlük Vətən müharibəsi Azərbaycan Ordusu üçün imtahan idi və bu imtahanı Azərbaycan Ordusu verdi.    Lakin Azərbaycan Ordusunu bu imtahana Türkiyə hazırlamışdı”. Bu ifadə Türkiyənin Azərbaycan Ordusunun döyüş hazırlığının, peşəkarlığının yüksəlməsində nə dərəcədə mühüm rol oynadığını göstərir. Vətən müharibəsi də Türkiyə ordu modelinin üstünlüklərini ortaya qoydu.    Azərbaycan bu müharibədə həm Türkiyə, həm də İsrail istehsalı olan dronlardan kütləvi istifadə etdi. Türkiyə də Suriyadakı hərbi əməliyyatlarda dronlardan kütləvi istifadə etmiş və terrorçuların hədəflərini yüksək dəqiqliklə məhv etmişdi. Türkiyənin dronlarla bağlı təcrübəsini öyrənən və bu təcrübəni Vətən müharibəsində uğurla tətbiq edən Azərbaycan da erməni faşizminə ağır zərbə vurdu, işğalçını darmadağın etdi. Azərbaycan Ordusunun türk hərb modelinə uyğunlaşdırılması gücünün daha da artması, peşəkarlığının yüksəlməsi, döyüş bacarığının bir qədər də təkmilləşməsinə səbəb olacaq.    Bu da Azərbaycanın maraqlarına tamamilə uyğundur”.   Sherg.az  

Hamısını oxu