Azərbaycan xalqının böyük oğlu Bahadur Məmmədqulu oğlu Hüseynov 1921-ci il dekabr ayının 15-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunda  anadan olub. Ağır sosial rifah, çətin həyat şəraiti Bahadur Hüseynovun ailəsini Naxçıvandan Gəncəyə köçməyə vadar edib.   1934-cü ildə Gəncədə yeddiillik təhsilini başa vuran Bahadur, təhsilini Toxuculuq Texnikumunda davam etdirir. O,1938-ci ildə həmin texnikumu müvəffəqiyyətlə bitirərək Toxuculuq Kombinatında işə düzəlir. Lakin ali təhsil almaq, özünü inkişaf etdirmək arzusu Bahadur Hüseynovu bir an belə olsun rahat buraxmır. Məhz bu səbbədən də Bahadur Hüseynov  1939-cu ilin may ayında böyük qardaşı Əhmədin çağırışı ilə Xarkova yola düşür. Elə həmin il Bahadur Hüseynov Xarkov şəhərindəki Elektrotexnika İnstitutunun hazırlıq şöbəsinə daxil olur. Adıçəkilən şöbəni bitirən Bahadur Hüseynov, təhsilini F.E.Dzerjinski adına Xarkov sərhədçilər məktəbində davam etdirir. Məhz bu təhsil onun taleyinbi həmişəlik hərb peşəsinə, hüquq-mühafizə orqanlarına ömürlük bağlayır.   Faşizmə qarşı mübarizə meydanında…   Böyük Vətən müharibəsi başlanması keçmiş SSRİ-nin hər bir vətəndaşı kimi Bahadur Hüseynovun da həyatında ciddi dəyişikliklərə yol açır. Təhsilini vaxtından əvvəl başa vuran Bahadur, kiçik leytenant rütbəsində müharibəyə yollanır. Tağım komandiri kimi ilk döyüşünü 1941-ci ildə Smolensk istiqamətində 246-cı diviziyanın 908-ci alayının tərkibində keçirir. Hücum dəstəsində yer alan  Bahadur Hüseynov faşist işğalçmılarına qarşı mübarizədə böyük cəsarət sərgiləyir. Lakin ağır və uzunbmüddətli döyüş əməliyaytları Bahadur Hüseynovun öz sağlamlığı baxımından da təsirsiz ötüşmür. Hərbi əməliyyatların gedişində üç dəfə yaralanan kiçik leytenant, Qori şəhərində müalicəyə göndərilir. Müalicəsini qismən başa vuran Bahadur Hüseynov daha sonra Gürcüstan ərazisində yerləşən ehtiyat briqadasına göndərilir və oradan faşizmə qarşı mübarizə meydanına qayıtmaq xahişi ilə hərbi komandanlığa müraciət edir. Bu, o zaman idi ki, SSRİ-də peşəkar sərhədçilərə, ali təhsilli hərbi mütəxəssislərə ciddi ehtiyac var idi. Məhz bu səbəbdən də hərbi komandanlıq Bahadur Hüseynovu Gürcüstandakı Sərhəd Qoşunlarında xidməyə yola salır.   1942-ci ildəki bu təyinatdan sonra Bahadur Hüseynov 1948-ci ilə kimi Gürcüstanda həm tərcüməçi, həm də zabit və və böyük zabit vəzifələrində xidmət edir. 1948-1963-cü illərdə Sərhəd Qoşunlarının Azərbaycan dairəsinin 43-cü sərhəd dəstəsində əvvəlcə bölmə rəisi, kəşfiyyat bölmə rəisi vəzifələrində xidmət edir. Xidmət etməklə yanaşı,  yeni ali təhsil almaq arzusu ilə yaşayan Bahadur Hüseynov 1961-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universitetinin) hüquq fakültəsinə qəbul olur. O, 1967-ci ildə universiteti bitirərək ali təhsilli hüquqşünas ixtisasına yiyələnir.   Heydər Əliyevdən Bahadur Hüseynova böyük etimad: Sərhəd Qoşunlarından Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə doğru...   Bahadur Hüseynovun xidməti fəaliyyətini böyük məsuliyyət və bacarıqla yerinə yetirməsi hərbi komandanlığın da diqqətini cəlb edir. 1948-ci ildən 1960-cı ilədək polkovnik-leytenant rütbəsinə qədər yüksələn Bahadur Hüseynov, bir müddətdən sonra xidmət etdiyi hərbi hissənin rəis müavini təyin olunur.   Çox keçmir ki, Bahadur Hüseynovun fəaliyyəti milli hərbi kadrlara böyük diqqət və qayğı göstərən ulu öndər Heydər Əliyevin də diqqətini cəlb edir. Məhz Heydər Əliyevin bilavasitə təşəbbüsü ilə Bahadur Hüseynov Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə dəvət edilir. Qısa müddətdən sonra Bahadur Hüseynov Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsində  bölmə rəisi vəzifəsinə təyinat alır. 1969-cu ildə isə o, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə sədr göndərilir.   Bahadur Hüseynov 7 il bu vəzifədə çalışır. 1976-cı ildə Heydər Əliyevin təklifi və Azərbaycan KP MK-nın qərarı ilə polkovnik Bahadur Hüseynov daha məsul vəzifəyə təyinat alır. O, Azərbaycan DTK-sına sədr müavini təyin edilir. Bahadur Hüseynovun 1978-ci ildə general-mayor rütbəsinə layiq görülür. 1986-cı ildə isə Bahadur Hüseynov təqaüdə çıxır.   Ümumdünya Veteranlar Federasiyasının Rəyasət Heyətinin ilk azərbaycanlı üzvü   Bahadur Hüseynov ictimai-siyasi baxımdan da hər zaman fəallığı ilə diqqət çəkib. Xidmət illərində dəfələrlə Göytəpə qəsəbə sovetinə, Cəlilabad rayon Zəhmətkeş Deputatları Sovetinə, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Sovetinə deputat seçilir. O, həmçinin Azərbaycan KP-nin qurultaylarının nümayəndəsi, Bakı şəhər Partiya Komitəsinin üzvü kimi fəaliyyət göstərir. Bahadur Hüseynov 1991-2001-ci illərdə MDB ölkələri veteranlar təşkilatının əlaqələndirmə şurası Rəyasət Heyətinin üzvü olub. Onun təşəbbüsü ilə Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı Ümumdünya Veteranlar Federasiyasının tərkibinə daxil olub. Məlumat üçün qeyd edək ki, Bahadur Hüseynov bu təşkilatın Rəyasət Heyətinin üzvü seçilmiş ilk azərbaycanlı olub.   İki dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, I və II dərəcəli Vətən müharibəsi ordeni, həmçinin 30-a yaxın medal (iki dəfə Döyüşdə Fərqlənməyə görə medalı ilə, “G.K.Jukov” və “Dövlət sərhədlərinin qorunmasında Fərqlənməyə görə” medalları və digər medallar) general Bahadur Hüseynovun gərgin və şərəfli xidmətlərinə verilmiş hökumət mükafatlarıdır. 1981-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş Katibi Leonid Brejnev Bakıya gələrkən şəxsən Bahadur Hüseynovu üstündə avtoqrafı olan qol saatı ilə mükafatlandırmışdır. Müharibə veteranları arasında fəal beynəlmiləl işinə görə Bahadur müəllim MDB ölkələri İcraiyyə Komitəsinin – icra katibinin Təşəkkürnaməsinə də layiq görülmüşdür.   Əməkdar hüquqşünas, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri...   Azərbaycan Respublikasının Əməkdar hüquqşünası, keçmiş SSRİ-nin fəxri çekisti olan Bahadur Hüseynov öz peşəkarlığı, uğur və novatorluq ruhu ilə Azərbaycandan kənarda da tanınmış, xarici dövlətlərin orden və medalları ilə təltif edilmişdir. Buna nümunə olaraq onun Monqolustan Xalq Respublikasının nişanları ilə təltif edilməsini göstərmək olar.   Bahadur Hüseynov iki dəfə Azərbaycan Respublikasının, üç dəfə Naxçıvan MR-nin fəxri fərmanları ilə təltif edilib, xidməti fəaliyyətində konkret uğurlarına görə keçmiş SSRİ DTK-nın Sərhəd Qoşunları Baş İdarəsinin və Azərbaycan DTK-nın qiymətli hədiyyələri ilə mükafatlandırılıb.   Bahadur Hüseynov Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının fəaliyətində də mühüm rol oynayıb. O, 1992-ci ildən 2001-ci ilə kimi Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri vəzifəsində çalışıb. Bu müddətdə o, xarici veteran təşkilatları ilə əlaqələrin qurulmasında, Azərbaycan veteranlarının dünya veteranlar hərəkatına qoşulmasında mühüm rol oynayır.   Bahadur Hüseynov 2016-cı ilin 31 dekabr  tarixində Bakıda vəfat edib.   “O, veteranların dostu, gənclərin idealı, əsl xeyirxah idi”   Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov Bahadur Hüseynovun sadəcə çekist kimi peşəkarlığı ilə deyil, həm də öz xeyixahlığı, sadəliyi, səmimiyyəti ilə böyük hörmət və ehtiram qazandığınl vurğulayır:   “Bahadur Hüseynov hər şeydən öncə peşəkar hərbçi, təcrübəli hüquqşünas, əla çekist idi. Onun həyat və fəaliyətinə nəzər salsaq görərik ki, o, harada işləməsindən asılı olmayaraq hər zaman öz işinə böyük məsuliyyət və vicdanla yanaşmış, ona həvalə edilən hər bir işi maksimum səviyyədə yerinə yetirməyə çalışmışdır. Məhz çalışqanlığı, yorulmazlığı, işə məsuliyətli münasibəti onun xidmət pillələrində sürətli yüksəlişinə yol açmış, Bahadur Hüseynov adını hər yerdə məşhurlaşdırmışdı.   Ancaq Bahadur Hüseynovu insanlara sevdirən onun sadəcə peşəkar mütəxəssis kimi fəaliyyti deyil. Bahadur Hüseynov həm də hərbçilərin, veteranların yaxın dostu, əsl xeyirxah idi. O, tabeçiliyində çalışan hər bir şəxsin sosial durumu, ailə vəziyyəti ilə yaxından maraqlanır, onların hər bir probleminin həllinə səy göstərirdi. Onlarla hərbçinin mənzil probleminin həlli, ailə qurması, sosial rifahını yaxşılaşdırması Bahadur Hüseynovun adı ilə bağlıdır.   Bahadur Hüseynov Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələrin Veteranları Təşkilatının sədri olduğu dönəmdə də veteranların sosial təminatının güclənməsi üçün əlindən gələni əsirgəməmiş, bütün imkanlardan istfadə edərək veteranların həyat səviyyəsini yüksəltməyə çalışmışdır. O, öz sadəliyi, səmimiliyi, insanlara doğma, qayğıkeş  münasibəti il hər kəsin sevimlisinə çevrilmişdi. Məhz bütün bu xüsusiyyətlərin cəmi Bahadur Hüseynovu gənclərin idealına çevirmişdi. Hansı ki, bu gün də Bahadur Hüseynovu öz idealı hesab edən kifayət qədər gənc mövcuddur. Bu baxımdan Bahadur Hüseynovu gənclərin əbədi idealı adlandırmaq olar.   Bu gün Bahadur Hüseynov fiziki baxımdan aramızda deyil. Amma onun qoyub getdiyi məktəb, hazırladığı kadrlar, dövlətimiz, xalqımız üçün gördüyü işlər göz önündədir.   Bahadur Hüsdeynov ömrünü vətəninə, millətinə həsr edən böyük azərbaycanlı olub və nə qədər ki, Azərbaycan xalqı var, o da bu xalqın digər böyük övladları kimi xalqın yaddaşında əbədi yaşayacaqdır”.   Kitablara çevrilən ömür yolu...   Bahadur Hüseynovun ömür yolu  gənclərə örnək olmaqla qalmamış, zaman-zaman müxtəlif qəzetlər, jurnallar, kitablarda da  öz əksini tapmışdır. Hansı ki, insan bu kitabları vərəqlədikcə Bahadur Hüseynovun saf, mübariz, milli maraqların müdafiəsinə köklənən dünyasına boylanır, onu yenidən, təkrar-təkrar kəşf edir. Bu zaman bir daha əmin olursan ki, Azərbaycan xalqı hər zaman  taleyin sınağından, tarixin imtahanından məhz Bahadur Hüseynov kimi şəxsiyyətləri sayəsində, onların fədakarlığı hesabına çıxıb.   Məlumat üçün qeyd edək ki, “Mənalı ömür”, “Veteranları vətənimizin qızıl fondudur” və s. kimi kitablarda Bahadur Hüseynov haqqında maraqlı məlumatlar mövcuddur. Heç şübhəsiz, Bahadur Hüeynov məktəbi bundan sonra da tədqiq edilməkdə, öyrənilməkdə davam edəcək, onun haqqında yeni-yeni kitablar, əsərlər meydana çıxacaqdır.   Seymur ƏLİYEV      

Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusunun əldə etdiyi möhtəşəm tarixi qələbə işğal olunmuş ərazilərimizin cəmi 44 gün ərzində düşməndən azad edilməsi müharibə əlillərində sonsuz fəxr və iftixar hissləri yaradıb. Onlar Ali Baş Komandanla, qüdrətli ordumuzla fəxr edirlər. Axar.az xəbər verir ki, bu fikirlər Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən bu gün "Xəzər" markalı 40 avtomobilin müharibə əlillərinə təqdim edilməsi tədbirində vurğulanıb. Tədbirdə çıxış edən nazirliyin tabelyindəki Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun sədri Himalay Məmişov Prezident İlham Əliyevin həssas qruplara qayğısından bəhs edib. O, ölkədə bütün sosial proqramların uğurla davam etdiyini və genişləndirildiyini deyib. Avtomobillə təmin olunan vətəndaşlar Prezident İlham Əliyevin uğurlu sosial siyasətindən, şəhid ailələrinə, müharibə əlillərinə xüsusi diqqət və qayğısından razılıqla bəhs edərək, bu gün avtomobillə təmin edildiklərinə görə dövlət başçısına minnətdarlıqlarını ifadə ediblər.

Nəsib Məhəməliyev: “Ulu öndər sübut etdi ki, faşizm üzərində qələbəni bayram etmək xalqımızın haqqıdır və bu haqqı heç kim onun əlindən ala bilməz”   “Biz faşizm üzərində qələbənin əldə edilməsində mühüm rol oynamış xalqıq”   Mayın 10-nu ümummili lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 98-ci ildönümüdür.   Millət vəkili Nəsib Məhəməliyevlə söhbətimizdə Heydər Əliyevin Azərbaycanın dövlətçilik tarixindəki roluna nəzər salmağa çalışdıq.      -Nəsib müəllim, qarşıdan ümummilli liderin anadan olmasının 98-ci ildönümü gəlir. Necə hesab edirsiniz, ordumuzun 44 günlük müharibədə əldə etdiyi böyük zəfəri ulun öndərin ad gününə ən böyük hədiyyə hesab etmək mümkündürmü?      -Şübhəsiz. Bugünkü güclü Azərbaycan ordusunun əsası məhz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulub. Ötən əsrin 70-ci illərində, Azərbaycanda Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi liseyin yaradılması, milli zabit kadrlarının hazırlanması məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Vətən müharibəsində özünü döyüş meydanında təsdiq etmiş nizami ordunun komandir heyətinin əksıriyyəti həmin litseyin məzunlarıdır.  Ulu öndərin ordu, Silahlı Qüvvələrlə bağlı çıxışlarını təhlil edəndə görürük ki, Heydər Əliyev bugünkü günləri görürmüş. Ümummilli lider bugünkü günlərə hazırlığın təməlini hələ o vaxt qoyub. Ulu öndər bilirdi ki, güclü orduya nail olmaq üçün hər şeydən öncə güclü iqtisadiyyat lazımdır. Güclü iqtisadiyyat güclü ordu deməkdir. Odur ki, Heydər Əliyev Azərbaycanda güclü iqtisadiyyatın formalaşması üçün ciddi və sistemli fəaliyyət göstərdi. Bu baxımdan, Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə Azərbaycan ordusunun işğalçı Ermənistan üzərindəki bu tarixi zəfəri ulu öndərin ruhuna ən qiymətli hədiyyə hesab etmək olar.     -Azərbaycanda güclü, nizami ordu quruculuğu prosesinin əsasının məhz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulduğunu vurğuladınız. Bu baxımdan söyləmək olarmı ki, 44 günlük Vətən müharibəsində əldə edilən zəfərdə ən çox pay sahibi olan şəxslərdən biri, bəlkə də birincisi elə ulu öndərdir?     -Təbii. Bunu ilk növbədə ona görə demək mümkündür ki, Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevin siyasi kursu Heydər Əliyev kursunun davamıdır. Cənab prezuident həm daxili, həm də xarici siyasətdə Heydər Əliyev prinsiplərini əsas götürür. Bunlar praktikada özünü təsdiqləmiş, doğrultmuş prinsiplərdir. Buna görə də bu qələbədə Heydər Əliyevin böyük pay sahibi olduğu birmənalıdır.     -Abadlıq, qurucluq Heydər Əliyevin bütün siyasi fəaliyyətində mühüm yer tutan əsas məsələlərdən biri olub. Hansı ki, bu gün prezident İlham Əliyev və Heydər Əliyev Fondu tərəfindən də bu siyasət davam etdirilməkdədir. Sizcə Heydər Əliyevdən miras qalan bu və digər ənənələrin bundan sonra da davam etdirilməsi, yaşadılması xalqımızın və dövlətimizin maraqları baxımından nə dərəcədə vacibdir?     -Hər bir şəhərin, kəndin abadlığı həmin ölkənin, həmin xalqın simasıdır. Bu gün Bakı hava limanına enən hər bir şəxs şəhərimizdəki inkişaf və abadlığın şahidi olur. Bu, hər şeydən öncə millətə verilən qiymətdir. İnsanlar gözəl yerlərə, yüksək estetik abadlığın mövcud olduğu, tarixin qorunduğu və yaşandığı məkanları görmək istəyirlər. Belə mühitdə yaşamaq istəyirlər. Bu, normal və təbiidir.   Abadlıq, quruculuq daim cənab prezidentin diqqət mərkəzindədir və Bakının dünyanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevrilməsi faktı da bununla əlaqədardır.  Prezidentimiz yüksək zövqə malik insandır. O, sadəcə bugünə deyil, həm də gələcəyə hesablanan layihələrin ölkəmizdə reallaşmasını həyata keçirir ki, bu da dövlətimizin, xalqımızın maraqları baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir. Işğaldan azad edilən bölgələrimizin abadlaşdırılması timsalında biz nə qədər böyük, müasir layihələrin planlaşdırıldığına şahid oluruq. Prezidentimizin bu layihələri gələcəyə hesablanmış layihələrdir.   -Nəsib müəllim, bugünlərdə prezident İlham Əliyev Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçılarına birdəfəlik ödəmələrin verilməsi ilə bağlı sərəncam imzaladı. Bildiyiniz kimi, ulu öndər də hər zaman Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçılarına böyük diqqət göstərib, faşizmə qarşı mübarizəni Azərbaycan tarixinin ayrılmaz tərkib hissəsi adlandırıb. Sizcə ölkə başçısının məlum sərəncamı dövlətimizin veteranlara olan diqqət və qayğısının növbəti təzahürü hesab edilə bilərmi?     -Ulu öndər veteranları cəmiyyətin ən hörmətli hissəsi adlandırıb. Bu, təsadüfi deyil. Xalq Cəbhəsi-Müsavat cütlüyünün ölkəyə rəhbərlik etdiyi dönəmdə - 90-cı illərin əvvəlində Böyük Vətən Müharibəsində iştirak etmiş veteranlar, əlilər praktiki olaraq çıxdaş olunmuşdu. Onlara hörmətsiz bir münasibət mövcud idi. Bu insanlara qarşı əsassız ittihamlar səslənirdi. Əsas ittihamlardan da biri o idi ki, bu insanlar özgə torpaqlarını müdafiə edib. Guya Hitler Almaniyası qələbə qazansaydı, bizim üçün daha faydalı oalrdı və s. Yəni çox yanlış bir yanaşma vardı. Bu, AXC-Müsavat hakimiyyətinin ən böyük yanlışlıqlarından biri idi.   II Dünya Müharibəsində Azərbaycandan 700 mindən çox insan cəbhələrdə faşistlərə qarşı döyüşlərdə iştirak edib. Onların təxminən yarısı həlak olub. Bu cür yanaşma həmin insanların ruhuna hörmətsizlikdir.   İkincisi, arxa cəbhədə gecə-gündüz çalışan neftçilərimiz, digər əmək adamlarımız olub. Cəbhəni ərzaqla, digər zəruri məhsullarla təmin edən insanlarımız olub. Belə yanlış yanaşma onların da zəhmətini heç etmək demək idi. Mahiyyət etibari ilə bu cür yanaşma cəmiyyətin mənəvi dayaqlarını sarsıdırdı. Bu, nəvə-nəticələri babalarla üz-üzə qoymaq, dünənlə bu gün arasında dəmir pərdə çəkmək demək idi. Ulu öndər bunun qarşısını aldı və veteranların haqqını doğru olaraq özlərinə qaytardı. Bundan sonra hər il 9 may Qələbə Günü münasibəti ilə veteranlara birdəfəlik yardımların verilməsi, onların sosial qayğılarının qarşılanması, mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində mütəmadi addımlar atıldı. Prezident İlham Əliyev də 2003-cü ildən etibrən bu ənənəni davam etdirir. Bunun cəmiyyətdə necə böyük razılıqla qarşılandığı isə göz önündədir.   Biz faşizm üzərində qələbənin əldə edilməsində mühüm rol oynamış xalqıq. Bütün dünyanın faşizmlə mübarizə apardığı şəraitdə özümüzü bu qələbədən, bu qələbədəki payımızdan məhrum edə bilmərik. Bu qələbəni qeyd etmək Azərbaycan xalqının haqqıdır. Bu haqqı heç kim onun əlindən ala bilməz. Ələlxüsus, faşizmin ən qəddar forması olan erməni faşizmi ilə qarşılaşdığımız şəraitdə.     -Bu gün ölkəmizin hər bir yerində ulu öndərin xatirəsinə heykəllər ucaldılıb, küçə və parklara onun adı verilib. Sizcə işğaldan azad edilən torpaqlarda da ulu öndərin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində ciddi addımlar atılmalıdırmı?     -Bu, mütləqdir. Hesab edirəm ki, azad edilən hər rayonda Heydər Əliyevin heykəli ucaldılacaq, onun adına yeni parklar salınacaq. Işğaldan azad edilən ərazilər Azərbaycanın ayrılmaz bir hissəsidir. Orada müasir standartlara cavab verən böyük layihələr, yenidənqurma işləri həyata keçiriləcək. Bu işlər fonunda Heydər Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdiriləcəyinə də əminəm.   Qarşıdan Milli Qurtuluş Günü gəlir. Əgər biz bu günün yaranma tarixinə baxsaq, o dövrün hadisəılərini təhlil etsək görərik ki, Azərbaycan dövlətinin dünya siaysi xəritəsində qalmasının səbəbkarı Heydər Əliyevdir. Əgər Heydər Əliyev 1993-cü ildə xalqın səsinə səs verməsəydi, bu gün Azərbaycan adında dövlət olmazdı. O vaxt Azərbaycanın hər bir kəndində, şəhərində silahlı bandit dəstələri var idi. Separatçılıq baş alıb gedirdi. Ermənistan torpaqlzrımızn xeyri hissəsini zəbt etmişdi. Bakıda metro, sərnişin qatarları, avtobusları partladılırdı. Insanlar küçəyə çıxa bilmirdi. Məhz ulu öndərin hakimiyyətə gəlişindən sonra atılan addımlar vəziyyətin stabilləşməsinə, normallaşmasına şərait yaratdı. Heydər Əliyev vətəndaş müharibəsinin qarşısını aldı. Dövlətçiliyi bərpa etdi və yenidən qurdu.   Müasir Azərbaycan dövlətinin xilaskarı, banisi ulu öndər Heydər Əliyevdir. Təbii ki, Heydər Əliyevin xatirəsi yaşadılmalı, onun həyatı, fəaliyyəti hər zaman öyrənilməlidir. Bu baxımdan işğaldan azad olunan hər bir rayonda onun adının əbədiləşdirilməsi mütləqdir! Bu xalqın öz Xilaskarına, Liderinə verdiyi vəfa borcudur.     Seymur ƏLİYEV

Nadir bir şəxsiyyət, polkovnik, Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, alim, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dosenti, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Cəlil Malik oğlu Xəlilov haqqında oçerk yazmağı özümə borc bildim. Uzun illər onun yüksək mədəniyyətinə, səmərəli çoxşaxəli fəaliyyətinə heyran olmuşam. Narahat dünyamızda yaxın ətrafımıza lazımınca diqqət yetirmirik, bizimlə yanaşı yaşayan və işləyən, cari məsələləri birgə həll etdiyimiz insanları layiqincə qiymətləndirmirik, onlarla ən yaxşı halda hava haqqında danışırıq... Halbuki, hər bir insan özünə görə maraqlı, qabiliyyətli və istedadlıdır. Biz başqa bir insana diqqət yetirməməklə, əslində, özümüz yoxsullaşırıq, reallığın bir çox aspektlərindən xəbərsiz qalırıq. Digər tərəfdən, ayrı-ayrı insanların “portretinə” müraciət etməklə, onların həyat fəaliyyətini təhlil etməklə dövrün real mənzərəsini yaratmaq olar. Cəlil Malik oğlu Xəlilovla ünsiyyətdən həmişə məmnun oluram. Bu məsuliyyətli, savadlı insan şərəfli hərbi və əmək yolu keçib. Təbiət ona analitik təfəkkür, xeyirxahlıq, yüksək əxlaqi keyfiyyətlər bəxş edib. Onun insanlara həssas münasibəti, başqalarının qayğı və problemlərini anlamaq cəhdi nəinki heyrətləndirir, həm də ahəngdar, səmimi ab-hava yaradır. Cəlil heyrətamiz dərəcədə diqqətcildir, onun qibtə edilməyə layiq erudisiyası yeni biliklər əldə etməyə hədsiz həvəsinin nəticəsidir. Tarix, geosiyasət, mədəniyyətşünaslıq onun hobbisidir. Təhlükəsizlik məsələlərində isə o, əsl peşəkar kimi tanınmışdır: bir sıra elmi əsərlərin və ali məktəblər üçün dərsliklərin müəllifidir. Bu əsərlərdə bir çox aparıcı ölkələrin milli təhlükəsizlik sistemlərini hərtərəfli müqayisəli təhlil edən müəllif eyni prinsiplər əsasında Azərbaycanın xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, respublikanın təhlükəsizlik sisteminin təkmilləşdirilməsi üçün innovativ yollar təklif edir. Cəlil hesab edir ki, milli təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün ilk növbədə ölkədə sosial sabitlik, etnik və dini həmrəylik olmalı, milli iqtisadiyyat inkişaf etdirilməli, dövlət hakimiyyəti orqanlarının işinin keyfiyyəti artırılmalı, onların vətəndaş cəmiyyəti ilə səmərəli qarşılıqlı fəaliyyət mexanizmləri yaradılmalıdır. Yaşamaq, işləmək, mənzil almaq, sağlamlıq, əlçatan təhsil və mədəni inkişaf hüququna riayət olunması məsələləri xüsusi diqqət tələb edir. Ümumiyyətlə, Cəlilin qənaətinə görə, bu ali məqsədlərə nail olmaq üçün hakimiyyətin müxtəlif qollarında korrupsiyaya qarşı mübarizə və dövlət idarəçiliyinin effektivliyinin artırılması prioritet əhəmiyyət kəsb edir. O, haqlı olaraq belə hesab edir ki, korrupsiya dövlət idarəçiliyi, insanların sosial və iqtisadi rifahı üçün əsas bəladır. Belə bir məsəl var: əgər insan istedadlıdırsa, o, hərtərəfli istedadlıdır. Cəlil gözəl publisistdir, gözəl qələm sahibidir, rus dilində sanki ana dilində olduğu kimi yazır. Yaxın vaxtların söhbətidir: onunla vətənpərvərlik fenomenini müzakirə edirdik. Bu məsələyə müxtəlif baxışlara nəzər saldıq, müasir rus “liberal”larından birinin fikri onu bərk qəzəbləndirdi. Həmin “liberal” yazırdı ki, XVIII əsr şotland yazıçısı Ceyms Bosuell haqlıdır: “vətənpərvərlik əclafın son sığınacağıdır”. Cəlil bir neçə gün Bosuellin əsərlərini öyrəndi, hər şeyi aydınlaşdırdı və mənə zəng etdi. Onun səsində sevincli bir rahatlıq vardı. Dedi, bilirsən, bu ifadə kontekstdən çıxarılıb. Bosuell o sözləri yazarkən cinayət törətmiş və həbs olunmamaq üçün “vətənpərvərlik” aurasından istifadə edərək əfv fərmanı alan və “dar ağacından asılmaq əvəzinə” Britaniya koloniyalarında xidmət etməyə gedən ingilisləri nəzərdə tuturdu. Cəlil müəllim vətənpərvərlik mövzusunda çox parlaq bir məqalə yazmışdı. “Bakinskiy raboçiy” qəzetində dərc olunmuş bu yazının anonsu bir ilə yaxın qəzetin birinci səhifəsində qaldı. Bu, həmin məqaləyə verilən yüksək qiymətin göstəricisidir. Maraqlıdır ki, müəllif həmin məqaləyə epiqraf kimi Ulu Öndər Heydər Əliyevin “Vətənpərvərlik insanın daxilindəki duyğulardır, əgər bunlar yoxdursa, o insan mənəviyyatsızdır” və böyük ingilis şairi Corc Bayronun: “Öz Vətənini sevməyən insan heç nəyi sevə bilməz” sözlərini vermişdi. Vətənpərvərlik mövzusunda tədqiqatları davam etdirən Cəlil müəllim “Vətənpərvərlik mədəniyyətdir” sərlövhəli məqalədə “vətənpərvərlik mədəniyyəti” anlayışını araşdırmışdır. Bu məqalə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Moskvada nəşr olunmuş “Mədəniyyətlərin dialoqu - müasir dövrün çağırışları” kitabına da daxil edilmişdir. Vətənpərvərlik xalqın tarixi yaddaşının digər tərəfidir. Əgər siz xalqın tarixi yaddaşını bu və ya digər vasitələrlə məqsədyönlü şəkildə “malalaya” bilirsinizsə, o zaman tarixi istədiyiniz şəkildə yenidən yaza, ictimai şüuru manipulyasiya edə, təhrif olunmuş geosiyasi transformasiyalarla barışacaq nəsillər formalaşdıra bilərsiniz. Bu baxımdan, Azərbaycan vətənpərvərliyinin formalaşmış qanunlarına qarşı xarici təxribat törədilə biləcəyini həmişə nəzərə almaq lazımdır. Cəlil haqlı olaraq belə hesab edir ki, vətənpərvərliyin mənşəyini sarsıtmaq – gələcəkdə dövlətin əsaslarını dağıda biləcək təhlükəli və mürəkkəb proseslərə zəmin yarada bilər. Bu, çox vaxt hakimiyyətdən narazı olan daxili düşmənlərin, “beşinci kolon”un əli ilə edilir. Adətən bunlar milli maraqlara, dövlət siyasətinə qarşı çıxan siyasi qruplardır. Tarixdə “beşinci kolon”un dağıdıcı fəaliyyətinin nümunələri çox olub. Sovet İttifaqının dağılmasını xatırlamaq kifayətdir. Məhz sovet vətənpərvərliyini gözdən salmağa başlamış yenidənqurma ideoloqları sovet xalqının fəxr etdiyi, müqəddəs saydığı bütün dəyərlərə sistemli şəkildə aşağılamağa yönəlmiş ideoloji iş apardılar. 1982-ci ildə Simferopol Ali Hərbi-Siyasi Məktəbini bitirən Cəlil Xəlilov son dərəcə təhlükəli bir zonada - SSRİ-nin Tacikistan-Əfqanıstan sərhədində xidmətə göndərildi. Burada “düşmənlər” tərəfindən tez-tez törədilən quldur hücumlarını, qəddarlığı görərək həyatın əsl dəyərini anladı. Qəribədir ki, bu ekstremal şəraitdə Cəlil oxumağa da vaxt tapırdı. 1990-cı ildə o, Tacikistan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini qiyabi bitirərək, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında “Milli şüur ​​və milli təhlükəsizlik” mövzusunda dissertasiya müdafiə etmiş və siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru adına layiq görülmüşdür. SSRİ dağılandan sonra Cəlil müstəqil Azərbaycanın sərhəd qoşunlarının yaradılmasında fəal iştirak edib. O, nəşr edilmiş əsərlərində vurğulayır ki, hər bir dövlətin effektivliyinin əsas göstəricisi onun ölkə ərazisinin toxunulmazlığını və əhalinin xarici təhdidlərdən qorunmasını təmin etmək bacarığıdır. Bu, çoxsaylı amillərdən asılı olan mürəkkəb məsələdir. Amma aydındır ki, onun həlli üçün ilk növbədə, yüksək mütəşəkkil sərhəd qoşunları və həyatını bu qoşunlarda xidmət etməyə həsr etmiş peşəkarlar olmalıdır. General Mustafa Nəsirova həsr etdiyi oçerkdə Cəlil sərhədçini bu cür xarakterizə edir. “Sərhədçi qeyri-adi hərbçidir, onun xidməti ölkənin periferiyasında, dövlət sərhədi xəttində keçir. Bu - dağlar və meşələr, çöllər və səhralar, çay dərələri və dəniz sahilləri deməkdir. Sərhəddəki sərt, riskli xidmətə bir çox cəhətdən ancaq məsuliyyətli, yüksək əxlaqlı insanlar, əsl vətənpərvərlər tab gətirə bilər. Əsgərin hətta qısa müddətə sərhəddə xidmət etməsi də şücaət sayıla bilər. Bütün həyatını sərhəddə xidmətə həsr edənlərin şücaəti isə ölçüyəgəlməzdir”. Cəlil həmişə siyasi və ictimai hadisələrin “qaynar nöqtələrində” olur. Media ilə müntəzəm əlaqə saxlayan, aktual məsələlərin şərhinə həsr olunmuş çıxışlar edən müəllif ictimaiyyətin diqqətini İkinci Dünya Müharibəsinin nəticələrinə yenidən baxmaq cəhdləri, Qarabağ probleminin həllinin nəticələri, veteranların müasir cəmiyyətdə mövqeyi, təhsilin məzmununda hərbi-vətənpərvərlik mövzularının əks olunması, Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi, diasporla əlaqələr kimi aktual mövzulara cəlb edir. 2020-ci ildə Cəlil Xəlilovun hər bir azərbaycanlı üçün müqəddəs olan Qarabağın azad edilməsi uğrunda 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə və 2023-cü ildə Qarabağın separatçılardan tam təmizlənməsi üçün aparılan tədbirlər zamanı fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək istərdim. Bu qanlı-qadalı günlərdə o, dəfələrlə cəbhə bölgəsinə gedib, əsgərlərlə yaxından ünsiyyətdə olub, onları ruhən dəstəkləməyə yönəlmiş mənəvi-psixoloji məzmunlu söhbətlər aparıb, Qarabağın işğaldan azad edilməsinin tarixi mənasını və əhəmiyyətini izah edib. O, həm də mətbuatla fəal əlaqə saxlayır, Respublika Prezidenti İlham Əliyevin yüksək diplomatik və dövlətçilik siyasətini izah edirdi. Cəlil ictimaiyyətin diqqətini belə bir incə məqama yönəldir ki, bizim qələbəmiz misilsizdir, çünki Azərbaycan təkcə Qarabağ separatçılarını və erməni hərbi birləşmələrini deyil, həm də əsr yarım ərzində mifik “dənizdən dənizə Böyük Ermənistan”ın yaradılması üçün ilkin şərt olan “Artsax” layihəsini bəsləyən dünya ermənilərini məğlub edib. Qələbə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin mükəmməl siyasi rəhbərliyi, sərkərdəlik məharəti və Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qəhrəmanlığı nəticəsində mümkün olmuşdur. Bu, şəxsiyyətin tarixdəki xüsusi rolunun, xalqı səfərbər etmək  bacarığının sübutu deyilmi! Məhz İlham Əliyevin aydın və dəqiq mövqeyi, hərtərəfli düşünülmüş, tarazlaşdırılmış daxili və xarici siyasəti ölkənin bütün imkanlarını qələbəyə səfərbər etməyə imkan verdi. İqtisadiyyatın inkişafı, müasir ordunun yaradılması, vətənpərvərlik tərbiyəsi son 20 ildə Azərbaycanın dövlət strategiyasını müəyyənləşdirən amillərə çevrilib. Eyni zamanda, Prezident “yumşaq güc”ün formalaşmasına xüsusi diqqət yetirib. Bu, erməni diasporunun səyləri sayəsində dünyada süni şəkildə yaradılmış antiazərbaycan mifi aradan qaldırmaq və Azərbaycanı qlobal kommunikasiya məkanında obyektiv şəkildə təmsil etmək üçün, ölkə, xalq, onların arzuları haqqında həqiqəti əks etdirən məlumatlar yaymaq üçün lazım idi. Gözümüzün qabağında Bakı, Gəncə, Qəbələ, Şəki çoxsaylı humanitar forumların, müxtəlif beynəlxalq festivalların, irimiqyaslı idman yarışlarının keçirildiyi mərkəzlərə çevrilib. Azərbaycan xalqı tarixin sərt sınağından – yetkinlik imtahanından ləyaqətlə çıxdı. Bu sınaqdan ləyaqətlə və ən az itki ilə çıxmaq üçün müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə bizim bütün mədəni, diplomatik, iqtisadi, hərbi potensialımız səfərbər olundu. Düzgün aparılan informasiya siyasəti, Prezidentin mətbuatda proqram xarakterli çıxışları, sistemli vətənpərvərlik tərbiyəsi sayəsində azərbaycanlılara belə bir ideya aşılanıb ki, bu gün Azərbaycan torpağında baş verənlər həyat uğrunda mübarizədir, bu – Vətən müharibəsidir. Cəlil Xəlilov mötəbər mənbələrə istinad edərək diqqətə çatdırır ki, erməni qəsbkarlar ölkəmizə qarşı hərbi təcavüzlə, əzəli Azərbaycan torpaqlarını ilhaq etməklə yanaşı, xalqımıza məxsus qeyri-maddi dəyərləri mənimsəmək və ya onların tarixi mənasını təhrif etmək cəhdlərindən əl çəkmirlər. Məlumdur ki, özlərini “qədim xalq” hesab edən ermənilər təkzibolunmaz tarixi faktlara rəğmən utanıb-qızarmadan özlərini Cənubi Qafqazın aborigenləri kimi təqdim edir və region xalqlarının həm maddi, həm də qeyri-maddi mədəni dəyərlərini özlərininki kimi qələmə verirlər. Cəlilin bir çox əsərlərində Rusiya imperiyası dövründə ermənilərin indiki İran, Suriya və Türkiyə ərazilərindən Cənubi Qafqaza, ilk növbədə Azərbaycan xanlıqlarının torpaqlarına köçürülməsi ilə bağlı tarixi hadisələr şərh edilir. O vurğulayır ki, çar Rusiyası tərəfindən idarə edilən bu miqrasiyanın gözlənilməz nəticələrindən biri həm yerli əhalinin tədricən sıxışdırılması, həm də onların mədəni irsinin məhv edilməsi və ya mənimsənilməsi olub. Cəlil öz fəaliyyətində Heydər Əliyevin vəsiyyət etdiyi multikulturalizm və Azərbaycançılıq konsepsiyalarına sadiqdir. Buna görə təsadüfi deyil ki, Azərbaycanın veteranlar təşkilatı respublikanın rus, ukraynalı, belarus icmaları ilə fəal əlaqələr saxlayır, MDB ölkələrinin səfirlikləri ilə əməkdaşlıq edir. Faşist Almaniyası üzərində qələbəyə Azərbaycanın verdiyi töhfənin layiqincə qiymətləndirilməməsi Cəlili ciddi narahat edir. Həqiqətən, o vaxt Azərbaycandan 700 min nəfər cəbhəyə gedib, onların yarısı döyüş meydanlarında qəhrəmancasına həlak olub. Böyük Vətən Müharibəsi illərində göstərdiyi şücaətlərə görə Azərbaycanın 124 nümayəndəsi Sovet İttifaqı Qəhrəmanı yüksək adına layiq görülüb. Üstəlik, Sovet ölkəsi üçün o çətin günlərdə cəbhəyə neft və neft məhsullarının əsas tədarükçüsü məhz Azərbaycan idi. Ölkədə yanacaq istehsalının 80 faizi Azərbaycan Respublikasının hesabına təmin edilirdi. Bakıda 123 növdən çox silah və sursat istehsal olunurdu. Buna görə, heç də təsadüfi deyil ki, sovet xalqının böyük şücaətinin xatirəsi Azərbaycanda böyük ehtiramla yad edilir. Müharibə veteranlarına qayğı, onların sosial müdafiəsi Cəlil üçün müqəddəs işdir. Onun təşəbbüsü ilə Azərbaycanda “Veterana kömək et” ictimai hərəkatı çərçivəsində demək olar ki, hər bir cəbhəçi himayəyə götürülüb. Gənclərin Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri sıralarında xidmətə yola salınmasına həsr edilmiş təntənəli mərasimlərdə veteranların iştirakı, veteranların iştirakı ilə igidlik dərsləri, ədəbi və musiqi müsabiqələrinin keçirilməsi xoş ənənəyə çevrilib. Cəlilin beynəlxalq fəaliyyəti diqqətəlayiqdir. Müxtəlif veteran təşkilatlarının Moskvada, Parisdə, Belqradda keçirilən yığıncaqlarında onun çoxsaylı çıxışları iştirakçılar tərəfindən həmişə böyük maraq və rəğbətlə qarşılanır. O, çıxışlarında göstərir ki, son on ildə Azərbaycan iqtisadiyyatının görünməmiş dərəcədə inkişafı sayəsində nəinki əhalinin həyat səviyyəsinin və yaşam keyfiyyətinin aşağı düşməsini dayandırmaq, hətta bu göstəricilərin artmasını təmin etmək mümkün olmuşdur. Vətəndaş cəmiyyətinin və hüquqi dövlətin inkişafı ilə bağlı dövlət siyasəti müxtəlif separatçı hərəkatların əsaslarını sarsıdıb. Orduya, onun mütəşəkkilliyinə, müasir silah növləri ilə təminatına lazımi diqqət və qayğı göstərilməsi sayəsində ölkənin müdafiə qabiliyyəti artıb. Nəticə etibarı ilə, xarici ekspansiya təhlükəsi aradan qalxıb. Beynəlxalq siyasətdə və digər dövlətlərlə münasibətlərdə adekvat mövqelər müəyyənləşdirilərkən milli maraqlar əsas götürüldüyü üçün ölkənin beynəlxalq aləmdə nüfuzu xeyli artıb. Eyni zamanda, bu çıxışlarda hökmən Xocalı soyqırımı, qaçqınların vəziyyəti, bəzi ölkələrdə faşizmin yenidən baş qaldırması cəhdləri kimi mövzulara toxunulur, dinləyicilər dünyada faşizmin yenidən baş qaldırmasının səbəbləri və bu mənfur hərəkətlərə son qoymaq barədə düşünməyə dəvət edilir. Bu yaxınlarda Cəlilin qələminin məhsulları olan iki maraqlı, dərin məzmunlu kitab nəşr edilib: Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş “Xalqa həsr edilən ömür” kitabı və ali məktəblər üçün “Milli təhlükəsizlik nəzəriyyəsi” dərsliyi. Hər iki kitab Azərbaycanın elmi, pedaqoji və mədəni ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Mən bu oçerkdə Cəlil Malik oğlu Xəlilovun irimiqyaslı nəzəri və praktiki işinin yalnız bəzi məqamlarını işıqlandırmağa çalışmışam. Onun ən humanist təsisat olan Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının effektivliyinin artırılmasına yönəlmiş gərgin fəaliyyəti, gündəlik cari işləri kölgədə qaldı. Nizami Məmmədov, fəlsəfə elmləri doktoru, professor, Beynəlxalq Yazıçılar və Publisistlər Birliyinin üzvü