Azərbaycanda və xaricdə yaşayan həmvətənlərimiz, eyni zamanda, xarici ölkələrin vətəndaşları Prezident, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevə mütəmadi olaraq müraciət edirlər. Müraciətlərdə Ali Baş Komandan İlham Əliyevin fədakar əməyinə görə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı kimi görmək istəyi, onun dövlətimizin başçısı olmasından doğan fəxarət hissi kimi nəcib duyğular bölüşülür, ölkə başçısına böyük dəstək ifadə olunur. Müraciət edənlər bildirirlər ki, Prezident İlham Əliyev son 200 ilin ən şanlı zəfər tarixini yazıb.   Bildirilib ki, Vətən Müharibəsində əldə etdiyimiz tarixi zəfər onun uzaqgörən siyasətinin nəticəsidir. Qeyd olunub ki, dövlətimizin başçısının şücaəti ən yüksək ali adlara layiqdir. Xalq əmindir ki, Ali Baş Komandanın rəhbərliyi altında Azərbaycanı daha böyük gələcək, daha firavan həyat gözləyir.

Prezident İlham Əliyev oktyabrın 6-da Rusiyanın “Pervıy Kanal” televiziyasına müsahibə verib. Dövlətimizin başçısının müsahibəsi bu gün “Pervıy Kanal” televiziyasında yayımlanıb. AZƏRTAC müsahibəni təqdim edir. -Mənim adın Yevgenidir, “Pervıy kanal”ın müxbiriyəm. Çox sağ olun. Prezident İlham Əliyev: Çox yaxşı. Sağ olun. -İlham Heydər oğlu, Siz dəfələrlə bəyan etmisiniz ki, budəfəki hücum əməliyyatının məqsədi Qarabağı geri qaytarmaqdır. “Qarabağ bizim torpağımızdır və biz oraya qayıdacağıq”, - bu, Sizin sözlərinizdir. Bu, tamamilə birmənalı mövqedir. Lakin qarşı tərəfin mövqeyi də bundan az birmənalı deyil – “Bir qarış belə torpağı verməyəcəyik”. Beləliklə, qeyri-müəyyənliyə gedən yol alınır. Sizin fikrinizcə, Azərbaycan və Ermənistanın danışıqlar masası arxasında əyləşməsi üçün nə baş verməlidir? -İlk növbədə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü ildə - erməni işğalçı qüvvələri Azərbaycanın ərazilərini ələ keçirdikləri dövrdə qəbul edilmiş 4 qətnaməsi yerinə yetirilməlidir. Bu qətnamələrdə təcavüzkara çox dəqiq siqnal göndərilir. Orada yazılıb ki, işğal olunmuş ərazilərin dərhal, qeyd-şərtsiz və tamamilə qaytarılması təmin edilməlidir. O vaxtdan 27 il keçib. Erməni tərəfi həmin qətnamələri yerinə yetirmir, onlara məhəl qoymur və hər vasitə ilə münaqişəni mümkün qədər çox, mümkün qədər uzun müddətə dondurmağa çalışır. Status-kvonun qəbuledilməz və dəyişdirilməli olması barədə beynəlxalq ictimaiyyətin, o cümlədən ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri olan ölkələrin bütün çağırışları havada qalır. Buna görə ermənilərin mövqeyi tarixi yalana, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinin pozulmasına əsaslandığı halda, bizim mövqeyimiz beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə, tarixi ədalətə əsaslanır. Əminəm ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri Ermənistan tərəfindən yerinə yetirilən, Ermənistan öz qoşunlarının işğal edilmiş ərazilərdən çıxarılmasına razılıq verən kimi hər iki tərəf qısa müddətdə razılığa gələ bilər. Bu razılıq Qafqazda sülhü bərqərar edər. -Bir həftədən çoxdur döyüşlər gedir və istər bir tərəfin, istərsə də digər tərəfin yaydığı videolardan aydın görünür ki, döyüşlər intensiv, itkilər çox ağırdır. Siz Azərbaycan tərəfindən həmin rəqəmləri göstərə bilərsinizmi? -Ermənistan tərəfindən və Dağlıq Qarabağ tərəfindən artilleriya atəşləri nəticəsində bu gün səhərə olan məlumata görə, bizim tərəfdən 27 dinc sakin həlak olub, 170-dən çox dinc sakin müxtəlif dərəcəli xəsarətlər alıb, 800-dən çox ev dağıdılıb. Qarşıdurmanın budəfəki eskalasiyası sentyabrın 27-də başlanıb. O vaxt Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərindən bizim yaşayış məntəqələrinə, habelə döyüş mövqelərimizə artilleriya atəşləri başlanıb, nəticədə bu hücumun elə ilk dəqiqələrində dinc sakinlər və hərbi qulluqçular həlak olub. Biz adekvat tədbirlər görməyə məcbur olduq, operativ surətdə əks-hücuma keçdik. Bu əks-hücum nəticəsində düşmənin çox sayda atəş nöqtələrini, döyüş mövqelərini susdurduq, şimal və cənub istiqamətlərində işğal altında olan ərazilərin bir hissəsini azad etdik, bununla da Azərbaycanın bir sıra yaşayış məntəqələri, oradakı vətəndaşlar bu gün artıq normal şəraitdə yaşaya bilərlər, çünki ermənilərin artilleriya atəşləri artıq oraya çatmır. Lakin son günlərdə Azərbaycan ərazilərinə artilleriya atəşləri Ermənistan tərəfindən uzaqvuran artilleriya vasitəsilə aparılır, “Toçka U” və “Elbrus” kimi ölümsaçan sistemlərdən istifadə edilir, bu, Cenevrə konvensiyalarının çox kobud şəkildə pozulmasıdır, cinayətdir, müharibə cinayətidir. Bu gün səhərdən münaqişə zonasının bilavasitə yaxınlığında yerləşən Tərtər şəhərinin atəşə tutulması yenidən davam edir. Əhalisinin sayına görə Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncənin əhalisi də atəşə tutulub. Mingəçevirdə bizim ən böyük elektrik stansiyasının ərazisinə bir raket düşüb, 10-dan çox şəhərimiz, yüzlərlə kəndimiz şiddətli artilleriya bombardmanına məruz qalır. Bu, erməni tərəfin köhnə taktikasıdır. Onlar hər dəfə döyüş meydanında məğlubiyyətə uğrayanda dinc əhaliyə ziyan vurmağa və beləliklə, Azərbaycan Ordusunun əks-hücumunu dayandırmağa çalışaraq belə alçaq hərəkətlərə əl atırlar. Lakin onlar bu əks-hücumu dayandıra bilmirlər və bilməyəcəklər. -Hərbi itkilər barədə danışmaq olarmı? -Hərbi itkilər. Bu gün bununla bağlı informasiya məxfidir. Azərbaycan ictimaiyyətinə bu barədə döyüş əməliyyatlarının fəal fazası başa çatandan sonra məlumat veriləcək. -Siz Türkiyəni Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında iştirak etməyə çağırırsınız. Sizin fikrinizcə, bu iştirak hərbi, yoxsa siyasi səylər mənasında məhz nədən ibarət olmalıdır? - Mən bu barədə dünən bəyan edərkən onu nəzərdə tutmuşam ki, Ermənistanın təcavüzkar hərəkətləri davam edir, Ermənistan hər vasitə ilə çalışır ki, bu münaqişəyə mümkün qədər çox ölkə cəlb edilsin. Mən müsahibələrimin birində belə siyasətin yolverilməz olduğunu demişəm. Münaqişə Ermənistanın və Azərbaycanın hüdudlarından kənara çıxmamalıdır. Əslində, münaqişə hətta Ermənistan ərazisinə də çıxmır. Odur ki, Ermənistan ərazisindən artilleriya atəşlərinə baxmayaraq, biz Ermənistan ərazisinə heç bir zərbə endirmirik, Ermənistan ərazisinə keçmirik, hərçənd bunun üçün hər cür imkanımız var. Erməni tərəfi bu qarşıdurmaya KTMT-ni cəlb etməyə çalışır. Uğursuz cəhddir. O, Avropa ölkələrini cəlb etməyə çalışır. Mahiyyət etibarilə bu münaqişəni beynəlmiləlləşdirməyə çalışır. Müvafiq surətdə biz belə yanaşmanın yolverilməz olması barədə öz mövqeyimizi bildiririk. Türkiyənin cəlb edilməsi barədə mənim bəyanatıma gəldikdə isə mən, təbii ki, yalnız siyasi nizamlanmanı, münaqişədən sonrakı dövrdə nizamlamanı nəzərdə tutmuşam. İndiki anda Türkiyə bununla bağlı heç bir faktla təsdiqlənməmiş müxtəlif şayiələrə və insunasiyalara baxmayaraq, əsla münaqişəyə cəlb edilmiş tərəf deyil. Məsələn, guya Türkiyəyə məxsus F-16 təyyarəsinin Ermənistana məxsus Su-25 təyyarəsini vurması barədə xəbər həm Rusiya, həm də Avropa KİV-lərində yayılıb. Heç bir sübut yoxdur. Məlum olub ki, görünür, erməni pilot, sadəcə, peşəkar baxımdan o qədər də hazırlıqlı olmayıb və dağa çırpılıb. Bax, bu cür feyk xəbərlər yayılır. Bunun nə məqsədlə edildiyini bilmirəm. Güman edə bilərəm, lakin bu feyk xəbərlər üçün heç bir əsas yoxdur. Beləliklə, hərbi qarşıdurma fazası başa çatanda biz, təbii ki, danışıqlar masası arxasına qayıdacağıq. Yeri gəlmişkən, döyüş əməliyyatlarının lap əvvəlindən Azərbaycan deyirdi ki, biz danışıqlar prosesindən çıxmırıq, biz siyasi nizamlamaya ümid edirik, lakin bu, nizamlama olmalıdır. Biz daha 30 il gözləyə bilmərik ki, Ermənistana nə vaxt müvafiq təsir göstəriləcək. İndiki vasitəçilik missiyasının 28 il ərzində heç bir nəticəyə gətirib çıxarmaması, fəaliyyətsizliyə, mövcud vəziyyətə gətirib çıxarması nəzərə alınmaqla biz, əlbəttə, praqmatik yanaşmanı əsas götürməliyik - eskalasiyanın azalması, möhkəm sülhün bərqərar olması, əməkdaşlığın inkişafı üçün regionda baş verən hadisələrə kimin real müsbət təsir göstərə biləcəyini nəzərə almaqla, şübhəsiz, fəal döyüş əməliyyatları başa çatandan sonra həyata keçiriləcək vasitəçilik missiyasında Türkiyənin böyük ölkə kimi, bizim qonşumuz, Cənubi Qafqazda qonşumuz kimi iştirak etməyə tamamilə haqqı var. Əlbəttə, hesab edirəm ki, bunlar, ilk növbədə, Türkiyə və Rusiyadır. -Siz Avropa ölkələri barədə danışdınız. Fransa prezidentinə çox sərt cavab verdiniz. Onu guya Azərbaycan Ordusu tərəfindən vuruşan muzdlular barədə dediyi sözlərə görə üzr istəməyə çağırdınız. Bu gün Siz bir daha təsdiq edə bilərsinizmi ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində muzdlular Azərbaycan tərəfində iştirak etmirlər? -Mən bütün bu günlər ərzində bu barədə deyirəm. Belə informasiya tullantılarına görə heyrətlənirəm və Fransa prezidenti ilə telefon söhbətlərimdə mən bizim mövqeyimizi kifayət qədər əsaslandırılmış şəkildə müdafiə etmişəm. Əvvələn, sübutlar təqdim etməsini, əgər belə sübutlar yoxdursa, onda Azərbaycan xalqından üzr istəməsini xahiş etmişəm. İkincisi, mən demişəm ki, bizim muzdlulara ehtiyacımız yoxdur. Bu gün Azərbaycan Ordusu güclü ordudur. Bütün beynəlxalq reytinqlərə görə o, dünyanın ən güclü 50 ordusunun siyahısına daxildir. Ehtiyatda olanları, döyüşə hazır olan digər hərbiləşdirilmiş dəstələri nəzərə almasaq, bizim nizami orduda 100 min döyüşçümüz var. Bu gün Azərbaycan Ordusu bizim əraziləri azad edir. Döyüş əməliyyatları yerindən çəkilmiş videolarda bizim artilleriyanın, pilotsuz uçuş aparatlarının necə işləməsi, azərbaycanlı əsgər və zabitlərin işğaldan azad edilmiş torpaqlarda bayraqlarımızı necə ucaltmaları görünür. Buna görə də bu ittihamlar əsassızdır, biz onları qətiyyətlə rədd edirik və bu cür şayiələrin, yoxlanılmamış məlumatların ictimai rəylə necəsə manipulyasiya etməsinə yol verə bilmərik. Qoy, sübutlar təqdim etsinlər. Bu gün fəal döyüş əməliyyatlarının onuncu günüdür, bizə heç bir sübut təqdim edilməyib. -Döyüş əməliyyatlarının başa çatdığını və Azərbaycanın öz qarşısına qoyduğu məqsədlərə nail olduğunu fərz etsək, Qarabağda yaşayan ermənilərin sayını nəzərə almaqla onları hansı gələcək gözləyir? Onların aqibəti necə olacaq? -Bu mövzuda əvvəl də, eskalasiyaya qədər də, eskalasiya dövründə də dəfələrlə danışmışam. Elə dünən Türkiyə telekanalına müsahibədə demişəm ki, biz Qarabağ ərazisində yaşayan ermənilərə öz vətəndaşlarımız kimi baxırıq. Hesab edirik ki, münaqişə nizamlanandan, işğala son qoyulandan sonra Dağlıq Qarabağın erməni və azərbaycanlı əhalisi uzun illər boyu olduğu kimi birlikdə yaşamalıdır. 1980-ci illərin sonunda münaqişə başlayanda Dağlıq Qarabağ ərazisində əhalinin 75 faizi erməni, 25 faizi isə azərbaycanlı idi. Onların cinayətkar rejiminin başçısının qondarma “inauqurasiyası”nı keçirdikləri və Azərbaycan xalqını təhqir etdikləri Şuşa şəhərinin əhalisinin 98 faizi azərbaycanlılar idi. Şuşa şəhərinin əsası azərbaycanlı Pənahəli xan tərəfindən qoyulub. Bu qədim Azərbaycan şəhərindən bütün azərbaycanlılar qovulub. Odur ki, münaqişə başa çatandan və dinc yolla nizamlamadan sonra, yeri gəlmişkən, bu məqam Madrid Prinsipləri adlanan baza prinsiplərində əks etdirilib, – azərbaycanlı əhali işğal olunmuş ərazilərə qayıtmalıdır. Orada dəqiq yazılıb ki, köçürülmüş bütün şəxslərin öz yaşayış yerlərinə qayıtmaq hüququ var. Beləliklə, sülh sazişi əldə ediləndən sonra, - bunun baş verəcəyinə ümid edirəm, - azərbaycanlılar Dağlıq Qarabağa qayıdacaq və orada əvvəl yaşadıqları kimi yaşayacaqlar. Mənim mövqeyim həmişə belə olub ki, biz 1980-ci illərin sonunda münaqişə başlayana qədər mövcud olmuş ab-havanı qaytarmalıyıq. Düşünürəm ki, bu, mümkündür. Erməni cəlladların Xocalıda törətdiklərindən, dinc əhalini məhv etmələrindən, bizim tarixi, dini abidələri dağıtmalarından, bu ərazilərdə azərbaycanlıların tarixi irsini yerlə-yeksan edəndən sonra bu, asan olmayacaq. Lakin hesab edirəm ki, biz buna çalışmalıyıq. Döyüş əməliyyatları günlərində mənim Ermənistan xalqına və hazırda Dağlıq Qarabağda yaşayanlara müraciətim dəfələrlə səslənib. Mən erməni xalqını öz hökumətinin başına ağıl qoymağa, erməni anaları öz uşaqlarını işğal edilmiş ərazilərə göndərməməyə çağırmışam. Ona görə ki, yəqin indi heç kəs üçün gizli deyil, qondarma “Dağlıq Qarabağ ordusu” yoxdur. “Dağlıq Qarabağ ordusu” deyilən ordunun 90 faizi Ermənistan vətəndaşlarından ibarətdir. Mən bu cür çağırışlar etmişəm. Erməni tərəfindən bu günlərdə nifrətdən, təcavüzdən, hədə-qorxulardan və tamamilə qeyri-adekvat hərəkətlərdən başqa çağırışlar eşitməmişəm. Bizim mövqeyimiz belədir, biz münaqişənin dinc yolla nizamlanmasının tərəfdarıyıq. İnanıram ki, Ermənistan tərəfinin siyasi iradəsi olarsa, biz buna nail ola bilərik. -İlham Heydər oğlu, bütün müharibələr, hər bir müharibə gec-tez sülhlə başa çatır. Siz həmin anı necə təsəvvür edirsiniz? -Bilirsiniz, bu barədə danışmaq çətindir, ona görə ki, bizim xalqımız o qədər müsibətlər görüb, erməni işğalçılar bu xalqa o qədər əzab-əziyyət verib ki, indi həmin məqamı bir mənzərə şəklində təsəvvür etmək çox çətindir. 30 ildən çoxdur ki, bizdə sülh yoxdur. Son iyirmi ildən artıq müddətdə malik olduğumuz vəziyyət atəşkəs olub. Lakin hamı başa düşürdü ki, bu atəşkəs davamlı deyil, möhkəm deyil. Buna görə Rusiya, ABŞ və Fransa prezidentlərinin şəxsində Minsk qrupunun həmsədrləri bir neçə il bundan əvvəl bəyanatlarla çıxış ediblər, status-kvonun qəbuledilməzliyi, onun dəyişdirilməli olması barədə bir neçə bəyanat qəbul edilib. Onlar çox gözəl başa düşürdülər və başa düşürlər ki, bu atəşkəs çox amanabənddir, davamlı deyil. Bugünkü eskalasiya bunu bir daha təsdiq edir. Buna görə də sülh barədə danışmalı olsaq mən, ilk növbədə, onu genişəhatəli, uzunmüddətli, dünyanın aparıcı ölkələri tərəfindən, həm Azərbaycan, həm də Ermənistan üçün məqbul olan ciddi zəmanətlər şərti ilə əbədi nizamlama kimi görürəm. Bu ölkələrin tərkibinin Minsk qrupunun və onun həmsədrlərinin bugünkü tərkibindən fərqli ola biləcəyini istisna etmirəm. Ona görə ki, Minsk qrupu 1992-ci ildə tamamilə başqa geosiyasi reallıq şəraitində yaradılmışdı. O dövrdə SSRİ yenicə dağılmışdı və səmimi desəm, bu qrupun hansı əsasla yaradılmasını o qədər də başa düşmürəm. Ona görə ki, bu və ya digər birliyin, yaxud müvəqqəti formatın yaradılması müəyyən prinsipə əsaslanmalıdır. Buna görə, sizinlə əvvəl danışdığımız mövzuya qayıdaraq düşünürəm ki, region dövlətləri bu məsələdə fəal iştirak etməli, beynəlxalq təşkilatlar zəmanət verməli və əlbəttə, azərbaycanlılar hüquqa görə onlara məxsus olan torpaqlara qayıtmalıdırlar. -Daha bir dəqiqləşdirici sual. Sizin fikrinizcə, konfiqurasiya necə ola bilər? -Yəqin ki, bu barədə danışmaq hələ tezdir. Fikrimcə, bu barədə danışmaq hadisələri bir qədər qabaqlamaq deməkdir. Sadəcə istəyirəm ki, qonşularımız və tərəfdaşlarımız mənim mövqeyimi bilsinlər. Düşünürəm ki, regional əməkdaşlıq çox sahələrdə özünü kifayət qədər göstərib. Son illərə diqqət yetirsək görmək olar ki, Azərbaycan öz qonşuları ilə birlikdə əməkdaşlığın möhkəm regional formatının yaradılması üzərində çox fəal iş aparıb. Bu, siyasi, iqtisadi, nəqliyyat, energetika sahələrində və hər hansı başqa sahələrdə əməkdaşlığa aiddir. Uzun illərdən sonra, praktiki olaraq, müstəqillik dövrünün əvvəlindən başlayaraq beş Xəzəryanı ölkə arasında Xəzər dənizinin hüquqi statusunun nizamlanmasına dair Konvensiya imzalamaqla əldə etdiyimiz nailiyyətlərə baxmaq kifayətdir. Əvvəlcə həmin ölkələrin bəziləri ilə razılığa gələ bilmirdik, lakin sonra biz xoş məram göstərərək razılığa gəldik və bunun üstünlüklərini gördük. Bu gün böyük dövlət olan Rusiya ilə digər böyük dövlət, NATO-nun üzvü olan Türkiyə arasında əməkdaşlıq NATO ölkələri ilə Türkiyənin əməkdaşlığından qat-qat səmimi, möhkəm və səmərəlidir. Məsələn, NATO üzvü olan digər ölkə Türkiyəni daim nədəsə günahlandırır. Bunlar yeni geosiyasi reallıqlardır, 1992-ci ildə bunlar yox idi. Dünya dəyişib. Dünya gözümüzün qabağında dəyişir. Biz bunu əsas götürməliyik, filan ölkənin həll potensialına malik olması barədə hansısa ehkamları, fərziyyələri və ya sabitləşmiş fikirləri yox. Bu gün münaqişənin fəal fazaya keçdiyi və Ermənistanın baş nazirinin, - mən bunu görürəm, - öz telefon zəngləri ilə dünya liderlərini bezdirdiyi bir vaxtda kimin nizamlama potensialına malik olması aşkar görünür. Bax, nizamlama potensialına malik olan, ləyaqətinə, ədalətliliyinə, səmimiyyətinə görə Azərbaycanın hörmət etdiyi ölkələr uzunmüddətli sülhün qarantları olacaqlar. -Müsahibəyə və ətraflı cavablara görə çox sağ olun.

Veteran.gov.az xəbər verir ki, millət vəkili Nəsib Məhəməliyev Litvaya səfər edib, bir sıra görüşlər keçirib. Millət vəkili sosial şəbəkədəki hesabında bu barədə ətraflı məlumat verib. Məlumatda deyilir: “Mayın 29-dan iyunun 2-dək hörmətli həmkarım Rasim Musabəyovla birlikdə Litva Respublikasında səfərdə olduq. Səfər çərçivəsində Litva seyminin iqtisadiyyat, energetika komitələrində, Azərbaycanla işçi qrupunun üzvləri, 1-ci və digər üç vitse-spikerlə, müxtəlif fraksiyaları təmsil edən deputatlarla görüşlər keçirdik. 28 May Müstəqillik Günü münasibətilə, ölkəmizin Litvadakı səfirliyinin təşkil etdiyi Bayram tədbirində iştirak etdik. Görüşlərin yüksək səviyyədə keçdiyini, qaldırılan məsələlərlə bağlı tərəflərin mövqeyinə açıq şəkildə aydınlıq gətirildiyini, əksər məsələlərdə baxışlarımızın üst-üstə düşdüyünü xüsusi olaraq vurğulamaq istərdim. Siyasi və təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirəsində, Prezidentlər İlham Əliyevlə, Gitanas Nausedanın qarşılıqlı səfərləri, əldə olunmuş razılaşmaların, ölkələrimizin maraqlarına uyğun olduğu, xalqlarımızın bir-birinə yaxınlaşmasının əhəmiyyətinə toxunuldu. Dövlətlərarası münasibətlərdə parlament diplomatiyasının əhəmiyyəti danılmazdır və görüş ərəfəsində, ötən il Milli Məclisin sədri Sahibə xanım Qafarovanın Litvaya, Seymin vitse-spikerinin başçılığı ilə, nümayəndə heyətlərinin ölkəmizə səfəri xatırlandı. Xüsusilə, litvalı deputatların Qarabağda erməni vəhşiliklərini öz gözləri ilə görmələri, ,,qədim,, ,,mədəni,, millətin apardığı təbliğatla tərs mütənasib olduğu qeyd olundu. Litvada kifayət qədər güclü, ifrat dərəcədə həyasız erməni diasporasının olmasına rəğmən, dostlarımızın sayının getdikcə artması, mövqeyimizi müdafiə etmələri təbii ki, bizi sevindirir. Təsəvvür edin; Litva vətəndaşı olan yazıçı soydaşımız ölkə başçısının sərəncamı ilə ordenlə təltif olunur. Diasporanın hay-küyü azmış kimi, Ermənistan səfiri bütün diplomatik normaları pozur və prezident administrasiyasına rəsmi etiraz məktubu göndərir. Təbii ki, administrasiya rəhbəri tərəfindən layiq olduğu cavabı alır. Nəzərinə çatdırılır ki, burnunu lazım olmayan yerlərə soxmasın və kimin mükafatlandırılması, yaxud digər məsələlərlə bağlı onun məsləhətlərinə qətiyyən ehtiyac yoxdur. Görüşlərdə, Ermənistanla münasibətlər, sülh müqaviləsinin imzalanmasına mane olan amillər, mina problemləri, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aparılan geniş miqyaslı infrastruktur layihələri, tikinti-quruculuq, bərpa işləri, “Böyük Qayıdış” planı barədə litvalı həmkarlarımız məlumatlandırıldı. GÜAM parlament assambleyasının işinin canlandırılması, Türkiyədə keçirilən seçkilər, Avropaya qaçqın köçünün qarşısının alınmasında, taxıl probleminin həllində Türkiyənin rolu, Ukrayna böhranı və bir çox regional məsələlərlə bağlı həmkarlarımızın sualları cavablandırıldı və maraqlandırılan məsələlərə münasibətimizi bildirdik. Avropa İttifaqında, Azərbaycan həqiqətlərinin, maraqlarının daha effektiv şəkildə təmin olunması üçün, Baltik Assambleyasının imkanlarından istifadə edilməsi təklif olundu. Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda, Avropa İttifaqının enerji təhlükəsizliyində, Orta Xətt marşrutunun əsas bəndi kimi nəqliyyat-logistika sahəsində, Pandemiya ilə mübarizədə, Qoşulmama Hərəkatının sədri olaraq, qlobal və regional təhlükəsizliyin qorunub saxlanılmasında ölkəmizin oynadığı rol qeyd olundu. Azərbaycan enerji resurslarının Litvaya çatdırılması, nəqliyyat-logistika baxımından, texniki cəhətdən mürəkkəb olması faktdır. Lakin, Litvalılar, ÜmumAvropa məkanında enerji daşıyıcılarının qiymətinin sabit qalmasında ölkəmizin verdiyi töhfəni başa düşür və yüksək qiymətləndirirlər. Litva, beynəlxalq miqyasda Ukraynanın həm siyasi, həm də hərbi cəhətdən dəstəklənməsini sərt və ardıcıllıqla təşkil edən dövlətlərdən biridir. Paytaxt Vilnüs daxil, ölkənin bütün regionlarında, inzibati binalarda, küçələrdə, meydanlarda Ukrayna bayraqları görünür. Ukraynanın müdafiəsini özü üçün müqəddəs, şərəfli vəzifə hesab edən Litvalılar hər görüşdə, Prezident İlham Əliyevə göstərdiyi humanitar yardımlara ğörə təşəkkürlərini bildirirdilər. İqtisadi müzakirələrlə bağlı qeyd olundu ki, ölkələrimiz arasında illik ticarət dövriyyəsi 62 milyon ABŞ dolları təşkil edir. Müəyyən artımların olmasına rəğmən, göstərilən rəqəmlər, bəzi obyektiv səbəblər üzündən, real potensialı əks etdirmir. 2000-ci ildə Baltik Assambleyası tərəfindən irəli sürülmüş Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi fəaliyyətə başlasaydı, tam fərqli nəticələr ola bilərdi. Hindistan, Pakistan kimi Asiya ölkələrini Azərbaycan, İran vasitəsilə Baltikyanı respublikalarla, daha sonra isə, Şimali Avropa ilə birləşdirəcək dəhliz, dövlətlərarası ticarət dövriyyəsini dəfələrlə artıra bilərdi. Lakin, cənub qonşumuzun anlaşılmaz, məntiqsiz, destruktiv siyasəti nəticəsində Astara-Rəşt dəmir yolu xətti birləşdirilmədi. Baxmayaraq ki, həmin yolun tikintisi qısa zaman ərzində başa çatdırılmaı idi və maliyyə məsələlərini Azərbaycan öz üzərinə götürmüşdü. Litva biznesinin Azərbaycanda və yaxud əksinə, Azərbaycan sahibkarlarının Litvaya qarşılıqlı investisiya imkanları, iqtisadi perspektivlər müzakirə olundu. Litva rəqəmsal iqtisadiyyat, biotexnologiya, energetika, alternativ və bərpa olunan enerji, günəş panellərinin istehsalı, optika, müdafiə sənayesi, kənd təsərrüfatı və qida sənayesi, təhsil, səhiyyə sahəsində əhəmiyyətli inkişafa nail olmuşdur. Litva, ölkə daxilində yanacaq bazarının düzgün tənzimlənməsi üçün Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti,(SOKAR)-la əməkdaşlıqda, ətraf mühitin qorunması üçün ekoloji proqramların icrasında, kadr hazırlığında maraqlıdır. Regionlara səfər çərçivəsində Kaunas tibb universitetində maraqlı görüşümüz oldu. Kaunas universiteti dünya miqyasında tanınmış, yüksək reytinqli, Avropa İttifaqından tutmuş, İsrailə, Amerika qitəsinə qədər bir çox ölkələrdən tələbələrin oxuduğu təhsil ocağıdır. Təqdimatdan bəlli oldu ki, Universitetin beynəlxalq əlaqələri kifayət qədər genişdir və dünyanın bir çox ölkələri ilə əməkdaşlıq edilir. Təəccüblü olsa da, ən çox tələbə İsraildən, İsveçdən, Norveç, Danimarka kimi inkişaf etmiş ölkələrdən təhsil alanlardır. Universitetdə genetika, farmasevtika, nevrologiya, neyrocərrahiyyə və digər sahələr üzrə ciddi elmi tədqiqatlar aparılır. Ən maraqlısı isə, Universitetin nəzdində Veterinar akademiyasının yaradılması, onların birgə fəaliyyətlərinin təşkilidir. Ümumiyyətlə, Litvada təhsilin səviyyəsi yüksəkdir və 200-dən artıq azərbaycanlı gənc orada təhsil alır. Əsasən, müasir dünyanın ən aktual problemlərindən sayılan, kibertəhlükəsizlik üzrə təhsil alan gənclərlə, səfirliyimizin təşkil etdiyi tədbirdə görüşümüz oldu və razılıqlarını bildirdilər. Bir çoxları dövlət tərəfindən təqaüdlər alır. Kaunas Universitetinin rektoru akademik Benetis, ötən il Litva prezidentinin səfəri zamanı Azərbaycana gəlmişdi. Onunla Litvada və Azərbaycanda bir neçə görüşümüz olmuş və hər dəfə ölkəmizlə əməkdaşlıq etmək istədiyini bildirmişdi. Universitet kadr hazırlığı üçün Avropa İttifaqının təşkil etdiyi proqramlarda iştirak edir və maliyyə imkanlarından yararlanır. Bu məsələ, Litva seyminin vitse-spikeri Yonas Yarutisin hörmətli Sahibə xanım Qafarova ilə görüşündə də qaldırılmış və nəzarətə götürülmüşdür. Hesab edirəm ki, səhiyyə nazirliyimiz bu məsələni diqqətdə saxlamalıdır. Azərbaycanla Litva arasında münasibətlər tarixi köklərə əsaslanır və Prezident İlham Əliyevin apardığı çox vektorlu siyasət nəticəsində strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qaldırılmışdır. Əməkdaşlığımız dövlətlərimizi, xalqlarımızı bir-birinə daha da yaxınlaşdıracaq, dostlarımızın sayını artıracaqdır. Hər kəsə məlumdur ki, Azərbaycanın tarixi qələbəsini həzm edə bilməyən, Ermənistanı yenidən təşkilatlandırmaqla müharibəyə sürükləyən bəzi dövlətlər, hələ də siyasətlərində dəyişiklik etmək istəmirlər. Bu baxımdan, aparıcı beynəlxalq təşkilatlarda dostlarımızın sayının çox olması, siyasi çəkilərinin ağırlığı ölkəmizə yönəlik neqativ güclərin neytrallaşdırılması, təhlükəsizlik sisteminin qurulması baxımından əhəmiyyət kəsb edir. Yekun olaraq, Litva və Azərbaycanın müxtəlif qurumları arasında vasitəçilik missiyasını yerinə yetirən və peşəkar diplomat olaraq ölkəmizi layiqincə təmsil edən fövqəladə və səlahiyyətli səfir Tamerlan Qarayevə, Seymin İqtisadiyyat komitəsinin sədri, Azərbaycanla işçi qrupunun rəhbəri, əməkdaşlığımızı dostluğa çevirməyi bacaran Kazis Starkeviçə minnətdarlığımı bildirirəm”.  Seymur ƏLİYEV  

Regionun lider dövləti, güc mərkəzi olan Azərbaycan indiyədək çoxsaylı tarixi və möhtəşəm uğurlara imza atıb. Ölkəmizin yüksəlişini və tərəqqisini təmin edən əsas amil uğurlu strateji kursdur. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin milli maraqlara, dövrün çağırışlarına əsaslanan siyasəti respublikamızın xaos və tənəzzüldən xilas olaraq rifah və inkişaf yoluna çıxmasını şərtləndirib. Ulu Öndərin layiqli davamçısı olan Prezident İlham Əliyev isə xalqımıza bir çox ilklər yaşadıb, bənzərsiz nailiyyətlər qazandırıb, ən əsası, Azərbaycanı Zəfər zirvəsinə yüksəldib. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, YAP Sədrinin birinci müavini, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO-nun və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın dövlətçilik maraqlarına, bəşəri dəyərlərə əsaslanan çoxşaxəli fəaliyyəti də ölkəmizin gücünü artıran, dünyadakı mövqeyini möhkəmləndirən müstəsna amildir. Başqa sözlə, Azərbaycanın möhtəşəm uğurlarında Mehriban xanım Əliyevanın xüsusi imzası var. Mehriban xanım Əliyevanın fəaliyyəti həm çoxşaxəli, həm də məqsədyönlüdür. O, hələ Birinci vitse-prezident təyin edilməmişdən öncə ölkənin siyasi həyatında fəal iştirakı ilə Azərbaycanın inkişafına, sosial məsələlərin həllinə mühüm töhfələr verib. Mehriban xanım Əliyeva millət vəkili kimi fəaliyyət göstərərkən milli maraqları daim üstün tutub, mühüm təşəbbüslərlə çıxış edib, xalqa və dövlətə ləyaqətlə xidmət edib. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan xalqı Mehriban xanım Əliyevanın millət vəkili kimi fəaliyyətini yüksək qiymətləndirib, ona yüksək etimad göstərib. Eyni zamanda, Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu milli məqsədlərin həyata keçirilməsinə müstəsna töhfələr verir. Fondun fəaliyyəti ölkənin ictimai həyatının bütün sahələrini əhatə etməklə yanaşı, Azərbaycanın coğrafi sərhədləri ilə məhdudlaşmır, beynəlxalq əhəmiyyət daşıyır. Birinci xanımın təşəbbüsü ilə Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, xalqımızın mədəni irsinin, milli mədəniyyət nümunələrinin dünya miqyasında təbliği istiqamətində də çox mühüm addımlar atılır. Önəmli nüanslardan biri budur ki, artıq tarixdə qalmış münaqişə ilə bağlı həqiqətlərin təbliği, Xocalı soyqırımının dünyada tanıdılması ilə əlaqədar görülən işlər Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə mövqeyinin möhkəmlənməsini şərtləndirib və tarixi Qələbəmizi təmin edən çox mühüm amillərdən biri olub. Bunlarla yanaşı, Mehriban xanım Əliyeva Yeni Azərbaycan Partiyası Sədrinin birinci müavini kimi fəaliyyətini uğurla davam etdirir. Onun partiyanın güclənməsində, inkişafında xüsusilə, gənclərin, qadınların partiyaya üz tutmasında böyük rolu var. Birinci vitse-prezidentin gördüyü işlər vətəndaşlara dövlət diqqəti və qayğısının gücləndirilməsi, idarəetmədə çevikliyin və funksionallığın artırılması, cəmiyyətin bütün təbəqələrini əhatə edən uğurlu sosial siyasətin davam etdirilməsi baxımından əlamətdardır. Xüsusilə, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün təmin olunması uğrunda gedən döyüşlərdə yaralananların xüsusi tibbi xidmətlərlə təmin olunmaları, əlilliyi olan şəxslərə, müharibə veteranlarına, qazilərə, şəhid ailələrinə və digər həssas kateqoriyadan olan insanlara xüsusi qayğı ilə yanaşılması təqdirəlayiqdir. Azərbaycanın birinci xanımının fəaliyyəti həm ölkə miqyasında, həm də beynəlxalq müstəvidə yüksək qiymətləndirilir. O, müxtəlif nüfuzlu beynəlxalq mükafatlara layiq görülüb. Bu, Mehriban xanım Əliyevanın milli məzmunlu, beynəlxalq əhəmiyyətli fəaliyyətinə verilən yüksək qiymətin ifadəsidir. Mehriban xanım Əliyevanın cənab Prezident İlham Əliyevin ən yaxın silahdaşı kimi fəaliyyətini uğurla davam etdirməsi xalqımıza rifah, inkişaf və qalib Azərbaycana yeni uğurlar, qələbələr, bir sözlə, parlaq perspektivlər vəd edir.   Siyavuş Novruzov Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri