Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı
Veteranların təcrübəsindən biz daim bəhrələnməliyik, istifadə etməliyik
Heydər Əliyev

Сталинградская битва: как азербайджанский разведчик пленил немецкого генерала

Азербайджанский историк рассказал о вкладе Азербайджана в победу над гитлеровцами под Сталинградом и примерах героизма соотечественников.
БАКУ, 2 фев — Sputnik. Прошло 80 лет со дня победного завершения Сталинградской битвы, которая длилась 200 дней и ночей (с 17 июля 1942 года по 2 февраля 1943 года). Героические защитники города держали его оборону. Их лозунгом было "Стоять насмерть, но врага не пропустить!".
Почти два миллиона немецких и советских солдат, а также мирных жителей погибли в Сталинградской битве, вошедшей в историю как самое кровопролитное сражение Второй мировой войны.
Сталинградская битва – одно из решающих сражений Второй мировой войны – имела особое значение для Гитлера. Он поставил перед своей армией задачу захватить город, так как в нем были расположены многочисленные военные и гражданские предприятия. Гитлер хотел взять Сталинград еще и потому, что город носил имя лидера СССР Иосифа Сталина.
Следует отметить, что масштаб вклада азербайджанского народа в Великую Победу в войне, завершившейся разгромом гитлеровского фашизма, весьма велик. Наши соотечественники проявили большое мужество в Сталинградской битве. Существенное влияние на судьбу этого сражения оказало пленение командиром артиллерийской батареи, старшим лейтенантом Хамзой Садыховым немецкого генерала фон Роденбурга.
В ходе разгрома немецко-фашистских захватчиков в битве батарея под командованием Садыхова уничтожила 200 немецких солдат и офицеров, 15 пулеметов, 20 дзотов и укреплений, шесть наблюдательных пунктов, 10 грузовых автомашин с личным составом и военным оборудованием.

Сталинградская битва развеяла миф о непобедимости гитлеровцев

2 февраля этого года исполняется 80 лет со дня разгрома советскими войсками немецко-фашистских войск в Сталинградской битве. Sputnik Азербайджан побеседовал с заведующий фондом Отечественной войны Национального музея истории Азербайджана, историком Шафа Мовсумовым о значении победы, одержанной в Сталинградской битве, ее влиянии на ход Второй мировой войны, а также о мужестве сынов Азербайджана, сражавшихся в этих кровопролитных боях.
 

"В этой войне в рядах Советской Армии участвовали представители различных народов, в том числе и азербайджанцы. Азербайджан и его народ внесли большой вклад в завоевание этой победы", – подчеркнул Мовсумов.

Он подчеркнул, что в этой битве с обеих сторон погибло два миллиона человек, сама битва вошла в историю как сражение с наибольшим число жертв в истории человечества.
Tədqiqatçı Şəfa Mövsümov  - Sputnik Азербайджан, 1920, 02.02.2023
Заведующий фондом Отечественной войны Национального музея истории Азербайджана, историк Шафа Мовсумов
 

"Гитлеровская Германия придавала большое значение взятию Сталинграда, так как на территории города были заводы и фабрики. Кроме того, город имел логистическое значение и представлял высокий интерес для немецких захватчиков", – указал заведующим фондом.

По его словам, победа в Сталинградском сражении стала переломным моментом в истории Второй мировой войны. Мовсумов добавил, что на полях под Сталинградом был развеян миф о непобедимости гитлеровской армии, подготовлена почва для будущих побед Советской Армии.

Роль Азербайджана

Историк подчеркнул, что Азербайджан, будучи независимым государством, продолжает сотрудничать с Россией в вопросе истории.
 

"Важно отдельно изучить Сталинградскую битву. Эти исторические факты должны быть исследованы и доведены до российской общественности. Это важно и для мировой историографии. Роль азербайджанцев в победе над фашизмом должна стать известна всему миру", – отметил он.

По его словам, на основе архивных материалов историки выявили некоторые факты. В частности, продолжил он, исторические факты подтверждают примеры героизма азербайджанцев в Сталинградском сражении.
 

"Более 1500 азербайджанцев были награждены медалями за участие в боях за Сталинград. Боевой путь многих азербайджанцев, участвовавших во Второй мировой войне, прошел именно через Сталинград", – пояснил историк.

Мовсумов указал, что легендарный советский разведчик Мехти Гусейнзаде также принимал участие в этой битве, он был командиром минометного взвода и в августе 1942 года под городом Калач он тяжелораненым попал в плен.
 

"В то же время дважды Герой Советского Союза Ази Асланов также проявил большое мужество при уничтожении вражеских танков в Сталинграде, а о героизме Хамзы Садыхова, проявленном им в битве за Сталинград, слагали легенды. Небольшой разведывательный отряд, которым командовал Садыхов, захватил в плен любимца Гитлера генерала фон Роденбурга. При этом был перехвачен план боевых действий гитлеровской армии и получена ценная разведывательная информация", – рассказал историк.

Исследователь считает, что благодаря этой развединформации советская армия одержала победу над гитлеровцами под Сталинградом. По его словам, Садыхов дважды представлялся к званию Героя Советского Союза, однако так и не смог получить его.
Азербайджанский историк сообщил, что в ходе изучения архивных материалов было установлено, что во время Сталинградской битвы Азербайджан направлял на фронт все необходимое для солдат.
 

"Также в архивах есть сведения о том, что раненых под Сталинградом бойцов отправляли на лечение в Баку. Азербайджанцы также участвовали в восстановлении Сталинграда. К сожалению, последняя информация об этом не нашла отражения в истории", – резюмировал он.

2023-02-15 11:07:00
689 baxış

Digər xəbərlər

Xalq-dövlət birliyinin zəfər təntənəsi

Cəlilabad rayon Veteranlar Təşkilatı Vətən Müharibəsində qazandığımız şanlı Zəfərin 5 illiyi münasibətilə “'Xalq-Dövlət birliyinin Zəfər təntənəsi" mövzusunda tədbir keçirib. Tədbirdən öncə Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı, şəhid kapitan Rəşad Abdullayevin büstü önünə tər qərənfil gülləri qoyulub,  şəhidlərimizin ruhuna dualar oxunub. Daha sonra tədbir Veteranlar evində şəhidlərimizin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunmaqla  davam etdirilib. Tədbirdə Rayon Veteranlar Təşkilatının sədri, Prezident təqaüdçüsü Ədalət Salman,  Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Rəşad Abdullayevin atası Arif Abdullayev, "Qarabağ qaziləri" İctimai Birliyi Cəlilabad rayon filialının sədri Maşalla Əliyev, Vətən Müharibəsi iştirakçıları Nicat Sadıqov, Məhəmmədəli Verdiyev, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin nümayəndəsi Cavidan Məmmədov, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri Əfrahim Abbas, İman Abdulla, veteran müəllim İsmayıl  Quliyev, ictimai fəaı Famil Səlimov və başqaları çıxış edərək  işğal olunmuş torpaqlarımızın azad olunmasında  əsgər və zabitlərimizin göstərdiyi şücaətdən fəxarətlə danışıblar, Vətən Müharibəsində Ali Baş Komandan, Möhtərəm Prezident İlham Əliyevin sərkərdəlik məharəti nəticəsində əldə etdiyimiz qələbənin tarixi əhəmiyyətini yüksək qiymətləndiriblər. Çıxış edənlər qazandığımız şanlı Zəfərin  sarsılmaz Xalq-Dövlət birliyinin zəfər təntənəsi olduğunu  xüsusi vurğulayıbar. Tədbirdə oxunan vətənpərvər ruhlu şeirlər tədbir iştirakçılarına xoş duyğular yaşadıb.  

Hamısını oxu
Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyasının üzvləri təyin edildi

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyasının üzvlərinin təyin edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb.  AZXEBER.COM-un məlumatına görə, Sərəncamda deyilir:  Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:  1. Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyasının tərkibinə aşağıdakı şəxslər təyin edilsinlər: Samir Nuriyev – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının rəhbəri Fuad Ələsgərov – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi – Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının Hüquq mühafizə orqanları ilə iş şöbəsinin müdiri Gündüz Kərimov – Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının Qanunvericilik və hüquq siyasəti şöbəsinin müdiri, Azərbaycan Respublikası Birinci vitse-prezidentinin köməkçisi Vilayət Eyvazov – Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri Əli Nağıyev – Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi. 2. "Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyasının üzvlərinin təyin edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 21 aprel tarixli 196 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2004, № 4, maddə 277; 2005, № 6, maddə 524; 2008, № 1, maddə 9; 2015, № 11, maddə 1301; 2017, № 1, maddə 51; 2018, № 6, maddə 1297; 2019, № 9, maddə 1487) ləğv edilsin. 3. Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

Hamısını oxu
Qəhrəmanlar unudulmur! Mikayıl Ələkbərov kimi qəhrəmanların döyüş yolu gənc nəslin ideoloji-mənəvi tərbiyəsində mühüm amilə çevrilmişdir

XX əsrin ən dəhşətli və dağıdıcı muharibələrindən sayılan İkinci Dünya müharibəsində qələbənin qazanılmasında azərbaycan xalqı böyük qəhrəmanlıq və şücaət göstərmişdir. Azərbaycanlılardan ibarət yaradılmış milli deviziyalar Qafqazdan Berlinədək şanlı döyüş yolu keçərək böyük qəhrəmanlıqlar nümayiş etdirmişdir. Moskvanın, Leninqradın, eləcə də yüzlərlə şəhər və kəndlərin azad olunmasında böyük rəşadət göstərmiş, Polşanın, Yunanıstanın, Çexiyanın kimi ölkələrin azad olunmasında iştirak etmişlər. Bu döyüşlərdə Azərbaycanın igid övladları Səlahəddin Kazımov, Pulemyotçu İbrahim Sultanov, döyüşçü Məmməd Məmmədov, 2 dəfə “Qızıl Ulduz” və “Qızıl Bayraq” ordenləri ilə təltif edilmiş kapitan Baxış Mehdiyevin, “Qızıl Ulduz” ordeni ilə təltif edilmiş Əliş Manafov və Əli Əliyev, Dnepr ətrafı döyüşlərdə topçulardan Həsən Mirzəyev, Xanmirzə Hüseynov, Topçu İsfəndiyar Əliyev, serjant Həsənalı Məmmədov, Mikayıl Ələkbərov, kəşfiyyat manqasının komandiri Çərkəz Qurbanov kimi cəsur oğullar Ukrayna torpaqlarının faşistlərdən təmizlənməsində iştirak etmişdir. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı kimi yüksək ada laiq görülmüş və öz hərbi borclarını sona qədər şərəflə yerinə yetirirmişlər. Ukraynanın Dnepropetrovsk vilayətinin Tsariçan rayonunun Rudka kəndində 309 döyüşçünün əbədi uyuduğu qardaşlıq məzarında Azərbaycanın igid oğlu qvardiya qızıl əsgəri, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mikayıl Ələkbərovun abidəsi ucaldılmışdır. 19 yaşında canını xalqı uğrunda fəda etmiş Mikayıl Ələkbərov kimi qəhrəmanların abidəsinin ucaldılması, keçdiyi şərəfli döyüş yolu gənc nəslin ideoloji-mənəvi, hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsində mühüm amilə çevrilmişdir. Mikayıl Ələkbərov 1924-cü ildə Abşeron rayonunun Saray kəndində anadan olmuşdur. Stepnoy cəbhəsinin birinci qvardiya ordusu, 81-ci qvardiya atıcı diviziyasının 79-cu qvardiya əlahiddə kəşfiyyat bölüyünün kəşfiyyatçısı kimi qəhrəmanlıq örnəyinə çevrilən Mikayıl Ələkbərova 1943-cü il oktyabrın 10-da ona Sovet İttifaqı qəhrəmanı adı verilmişdir. Kəşfiyyatçı Dnepr çayının keçilməsində xüsusilə fərqlənmişdir. 1943-cü il sentyabrın 26-na keçən gecə Mikayıl Ələkbərov bir qrup kəşfiyyatçı ilə birlikdə düşmənin atəş sistemini öyrənmək üçün Borodayevka kəndinə getmişdi. Onlar gecə vaxtı hücum təşkil edərək bir saat ərzində düşmənin atəş nöqtələrinin yerini öyrənmişlər. Ertəsi gün bu kənd uğrunda döyüşdə Mikayıl iki alman əsgərini əsir götürmüş, daha dörd faşisti məhv etmişdir. Ələkbərov öz kəşfiyyatçı yoldaşları ilə birlikdə hitlerçilərin 14 əks-hücumunu dəf etmişdir. Sentyabrın 30-da ağır yaralanan Mikayıl Ələkbərov aldığı yaralardan 1943-cü il oktyabrın 13-də hərbi hospitalda vəfat etmişdir. Qvardiya qızıl əsgəri Mikayıl Məmməd oğlu Ələkbərova komandanlığın tapşırıqlarını nümunəvi yerinə yetirdiyinə və alman-faşistləri ilə döyüşlərdə göstərdiyi mərdlik və rəşadətə görə, SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 26 oktyabr 1943-cü il tarixli Fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilmişdir. Həzi Aslanov, İsrafil Məmmədov, Mehdi Hüseyinzadə, Qafur Məmmədov,Mikayıl Ələkbərovunda xatirəsi daima yad edilir, Azərbaycanın hərbi məktəblərində, hərbi muzeylərdə, mümkün olan tədbirlərdə təbliğ edilir, örnəyə cevrilən ömür yolundan qürurla, vüqarla söz açılır. Büten bunlar bir daha sübut edir ki, Mikayıl Ələkbərovun qəhrəmanlığı yalnız öz dövründə deyil, həm də sonrakı nəsillər üçün bir dərs və ilham mənbəyi olaraq qalır.                                               Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları  Təşkilatının sədri                                             polkovnik  Cəlil Xəlilov

Hamısını oxu
“Dövlət başçısının Vladimir Timoşenkoya göstərdiyi etimad, həm də veteranlarımıza və Təşkilatımıza verilən qiymətdir”

Xəbər verdiyimiz kimi, Prezident İlham Əliyev Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Rəyasət Heyətinin üzvü Vladimir Vasilyeviç Timoşenkonu “Şöhrət” ordeni ilə təltif edib.   Bununla bağlı Veteran.gov.az-a açıqlama verən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, hərbi-siyasi ekspert, polkovnik Cəlil Xəlilov bu münasibətlə Vladimir Timaşenkonu təbrik edib, həmçinin, dövlət başçısına veteranlara göstərdiyi diqqət və qayğıya görə öz təşəkkürünü bildirib:   “Öncə Təşkilatımızın Rəyasət Heyətinin üzvü Vladimir Timaşenkonu “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunması münasibəti ilə təbrik edir, ona ictimai-siyasi fəaliyyətində uğurlar arzulayırıq.   Vladimir Timaşenkonun “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilməsi bir daha dövlət başçımızın veteranlara, ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak edən şəxslərə qarşı necə böyük diqqət və həssaslıqla yanaşdığını göstərir. Buna görə bütün veteranlar, o cümlədən Təşkilatımız adından dövlət başçısına öz təşəkkürümüzü bildiririk.   Prezidentimizin Vadimir Timoşenkoya verdiyi bu qiyməti ümumilikdə veteranlara, habelə, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatına verilən qiymət hesab edirəm. Əminliklə bildirirəm ki, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı Fatma Səttarovanın rəhbərliyi altında dövlət maraqlarımızın müdafiə edilməsi, gənc nəslin vətənpərvərlik tərbiyəsinin güclənməsi, onların milli maraqların müdafiəsinə köklənməsi, Ali Baş Komandanın ətrafında birləşməsi istiqamətindəki fəaliyyətini əzmlə davam etdirəcək, hər zaman dövlət başçısının etimadına layiq olmağa çalışacaqdır”.

Hamısını oxu