Şərqdə ilk demokratik respublikanın məhz Azərbaycanda yaradılması xalqımızın tarixində qürurverici hadisədir. Xalq Cümhuriyyəti Azərbaycan tarixində müstəsna yer tutur. Cümhuriyyətin qurulması sonrakı mərhələdə Azərbaycan dövlətçiliyinin qorunmasına, müstəqil respublika kimi inkişafına əsaslı zəmin yaradıb. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması və 23 aylıq fəaliyyəti xalqımızın tarixinin parlaq səhifələrindəndir. Bugünkü müstəqil Azərbaycan Respublikası Cümhuriyyətin siyasi və mənəvi varisidir. Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinin dövlət səviyyəsində geniş qeyd edilməsi haqqında ötən il imzaladığı Sərəncam ölkə rəhbərliyinin xalqımızın dövlətçilik ənənələrinə, xüsusilə Şərqdə ilk demokratik respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə verdiyi yüksək dəyərin təzahürüdür. video AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər Cümhuriyyətin yaradılmasının 101-ci ildönümü münasibətilə mayın 27-də Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında keçirilən tədbirdə səslənib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması tarixindən və fəaliyyətindən danışan Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin ötən il imzaladığı Sərəncam həmin dövrdəki tarixi hadisələrin, qazanılan nailiyyətlərin gənclərimizə çatdırılması və təbliği baxımından böyük önəm daşıyır. Veteranlarımız dövlətimizin başçısının Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti irsinə göstərdiyi bu diqqəti yüksək qiymətləndirirlər. Azərbaycan dövləti və xalqı bu tarixi nailiyyətin qazanılmasında xidməti olan Cümhuriyyətin qurucularının və fədailərinin xatirəsini hörmət və ehtiramla anır. Qeyd edilib ki, xalqımız uzun illər müstəqillik arzusu ilə yaşayıb. XX əsrin əvvəllərində baş verən proseslər, eləcə də Cənubi Qafqaz regionunda yaranmış şərait Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etməsinə tarixi imkan yaradıb. Bu imkandan istifadə edən Cümhuriyyətin qurucuları 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanın müstəqilliyinin elan olunması haqqında tarixi qərar qəbul ediblər. Beləliklə, Azərbaycanın milli dövlətçiliyi bərpa olunub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması bütün dünyaya elan edilib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması XX əsrdə xalqımızın həyatında yeni bir mərhələ, tarixi hadisə oldu. Odur ki, ki, xalqımızın azadlıq və müstəqillik mübarizəsi tarixinə qızıl hərflərlə həkk olunmuş 1918-ci il mayın 28-i hər bir Azərbaycan vətəndaşının qürur duyduğu bir gündür. Məlumat verilib ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 1920-ci ildə süquta uğrasa da, 71 ildən sonra - 1991-ci il oktyabrın 18-də tarixi yaddaşına sadiq qalan xalqımız yenidən müstəqilliyinə qovuşub. Ümummilli lider Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə gəlişi ilə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi daha da möhkəmlənib və ölkə həyatının bütün sahələrində inkişafın əsasları qoyulub. Hazırda bu siyasət Ulu Öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının aparıcı elmi işçisi Vaqif Abışov diqqətə çatdırıb ki, Şərqdə ilk demokratik respublikasının qurulması yalnız Azərbaycanın deyil, bütün türk dünyası üçün mühüm tarixi əhəmiyyət kəsb edib. XX əsrin əvvəllərindəki çətin ictimai-siyasi şəraitdə xalqımızın ziyalıları Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini quraraq onun müstəqilliyinin dünyada tanınması üçün böyük işlər görüblər. İlk respublika dövründə həyata keçirilən tədbirlər müstəqil dövlətçiliyimizin əsaslarının yaradılması və gələcək inkişaf yolunun müəyyənləşdirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyıb. Fəlsəfə elmləri doktoru İmran Əbilov, veteranlar çıxış edərək Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixindən, fəaliyyətinin ayrı-ayrı istiqamətlərindən, həmin dövrdə görülən genişmiqyaslı işlərdən danışıblar. Çıxış edənlər Azərbaycanın ilk müstəqil dövlətinin demokratik idarəçilik mexanizmlərinə, parlamentli respublika quruluşuna malik olduğunu qeyd edərək Cümhuriyyət dövründə Azərbaycanın müstəqil dövlət atributlarının qəbul edilməsi, ölkənin hazırda mövcud olan əksər dövlət orqanlarının yaradılması və s. barədə iştirakçılara ətraflı məlumat veriblər. Diqqətə çatdırılıb ki, hazırda Azərbaycan dövləti bütün sahələrdə sürətlə inkişaf edir. Ordu quruculuğu prosesi Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla reallaşdırılır. Bu gün müasir Azərbaycan ordusu işğal altındakı ərazilərimizi azad etməyə, ölkəmizin ərazi bütövlüyünü təmin etməyə tam qadirdir. Veteranlar da Ali Baş Komandanın əmri ilə qəhrəman Azərbaycan əsgəri ilə bir sırada bu müqəddəs vəzifənin yerinə yetirilməsi üçün hər an döyüşlərə qatılmağa hazırdırlar. Tədbirdə İkinci Dünya, Qarabağ, Əfqanıstan müharibələri, əmək və Silahlı Qüvvələr veteranları, ziyalılar, gənclər, şagirdlər iştirak ediblər.

Ermənistanın təxribat cəhdləri onun özünün fəlakəti ilə nəticələnə bilər. Ermənistanın sərhədin müxtəlif istiqamətlərində zaman-zaman təxribatlara cəhd etməsi, ordumuzun mövqelərini atəşə tutması terrorçu dövlətin özü üçün böyük fəlakət və ağır itkilərə yol aça bilər. Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, hərbi ekspert polkovnik Cəlil Xəlilov deyib. C.Xəlilov bildirib ki, Azərbaycan 2020-ci il 10 noyabr Bəyanatının icrasına sadiqlik nümayiş etdirir və bu Bəyanatın bütün şərtlərinin icrası istiqamətində ardıcıl addımlar atır. Təəssüf ki, Azərbaycandan fərqli olaraq, Ermənistan 44 günlük müharibədə darmadağın olmasına baxmayaraq, hələ də təxribatlardan əl çəkmir, müxtəlif yollarla öz məkrli niyyətlərini həyata keçirməyə çalışır. Halbuki hər kəsə məlumdur ki, məğlub Ermənistanın qalib Azərbaycan qarşısında hansısa uğura nail olması mümkün deyil. Ermənistan bunun üçün gərəkli olan hər cür perspektivdən uzaqdır. Polkovnik qeyd edib ki, Ermənistan da bu həqiqəti anlamalı, belə təxribatlarla xalqını yeni problem və itkilərlə üz-üzə qoymaqdan çəkinməlidir. Rəsmi İrəvan dərk etməlidir ki, əgər bu təxribatlar davam edərsə, o zaman “Dəmir yumruq” yenidən hərəkətə gələ bilər. Bu da Ermənistan üçün son deməkdir. Çünki Azərbaycan bu günədək belə təxribatlar qarşısında kifayət qədər səbir və təmkin nümayiş etdirib. Bundan sonra Ermənistanın atdığı hər təxribatçı addım Azərbaycan tərəfindən daha sərt cavab tədbirinə səbəb ola bilər ki, bu da Ermənistanın, sadəcə, bu gününü deyil, sabahını da sual altında qoyacaq.

Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Rəyasət Heyəti Ermənistanın hərbi cinayətləri ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlara, dünya ictimaiyyətinə müraciət ünvanlayıb. Bu barədə Təşkilatın sədr müavini, hərbi-siyasi ekspert, polkovnik Cəlil Xəlilov məlumat verib. Müraciətdə deyilir:  “Artıq 30 ildən çoxdur ki, Ermənistan Azərbaycan xalqına qarşı etnik-milli zəmində sistemli cinayətlər törətməkdə, xalqımıza qarşı terror və soyqırım siyasəti törətməkdə, dövlətimizin ərazi bütövlüyünə qəsd etməkdədir.  XX əsrin 90-cı illərindən etibarən Azərbaycan xalqına qarşı silsilə cinayətlər törədən Ermənistan ordusu, 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıya hücum etmiş, bütöv bir şəhərin sakinlərini qətlə yetirmiş, əsir götürülənləri ağır işgəncələrə məruz qoymuşdur. Ümumiyyətlə, Birinci Qarabağ müahribəsi dönəmində minlərlə Azərbaycan vətəndaşı qətlə yetirilmiş, bütöv şəhərlər, kəndlər yer üzündən silinmişdir. Birinci Qarabağ müharibəsi və işğal dönəmində minlərlə hərbi-mülki şəxsi qətlə yetirən Ermənistan, törətdiyi cinayətləri gizlətmək məqsədi ilə Qarabağ və ətraf rayonlarda qətlə yetirilən azərbaycanlııları kütləvi məzarlıqlarda basdırmış, qanlı əməllərini bu yolla ört-basdır etməyə, məsuliyyətdən yaxa qurtarmağa çalışmışdır. Bugünlərdə Xocavənd rayonunun Edilli kəndində aşkar edilən kütləvi məzarlıq Ermənistanın Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi minlərlə cinayətdən biri, bu cinayətlərin inkaredilməz sübutudur.  Xatırladaq ki, Birinci Qüarabağ müharibəsi nəticəsində itkin düşən 3890 vətəndaşımızdan bu gün də heç bir xəbər yoxdur və Ermənistan həmin şəxslərin aqibəti haqqında Azərbaycana heç bir məlumat təqdim etməyib. Ermənistan 2020-ci ilin 27 sentyabr-10 noyabr tarixlərini əhatə edən 44 günlük Vətən müharibəsi dönəmində də Azərbaycan xalqına qarşı silsilə cinayətlər həyata keçirmiş, Gəncə, Bərdə, Tərtər, Mingəçevir və digər şəhərləri istifadəsi beynəlxalq konvenmsiyaalrla qadağan edilən ballistik raketlərlə atəşə tutmuş, nəticədə içərisində uşaq və qocaların da olduğu onlarla Azərbaycan vətəndaşı qətlə yetirmişdir. Ermənistan Vətən müharibəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsir hərbçilərinə qarşı da ağır cinayət törətmiş, onlara yaxın məsafədən atəş açmaqla vəhşicəsinə qətlə yetirmişdir. Bununla bağlı Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu müharibənin gedişində  - 2020-ci ilin 30 oktyabr tarixində ictimaiyyətə məlumat vermiş, ictimaiyyəti erməni cinayətləri haqında məlumatlandırmışdır.  Ermənistanın Azərbaycan xalqına qarşı cinayətləri 2020-ci ilin 10 Noyabr tarixindən, Vətən müharibəsinin başa çatmasından sonra da davam etmişdir. 30 il ərzində Azərbaycanın işğaldakı torpaqlarında bir milyondan çox mina basdıran Ermənistan, post-müharibə dönəmində də mina terrorunu davam etdirmiş, torpaqlarımızda minlərlə yeni-yeni minalar basdırmışdır. 2022-ci ilin 15-30 avqust tarixlərində, yəni cəmi 15 gün ərzində təkcə Laçın rayonunda 1318 ədəd PMN-Э növlü mina aşkar edilmişdir ki, həmin minalar 2021-ci ildə Ermənistanda istehsal edilmişdir. Bu fakt bir daha Ermənistanın 10 Noyabr bəyanatı əsasında üzərinə götüqrdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmədiyini, əksinə, terror və təxribat siyasətini davam etdirdiyini göstərir.  Ermənistanın cinayətləri fonunda təəssüf doğuran əsas məqamlardan biri də dünya ictimaiyyətinin, beynəlxalq təşkilatların, qabaqcıl dövlətlərin bu cinayətləri görməzdən gəlməsi,  minlərlə insanın qətli ilə nəticələnən məlum cinayətləri susqunluqla qarşılamasıdır. Özünü demokratiya və insan hüquqlarının carçısı hesab edən beynəlxalq təşkilat və dövlətlərin Ermənistanın qətliyam siyasətinə göz yumması, rəsmi İrəvana heç bir etiraz və təzyiq göstərməməsi həm beynəlxalq qanun və insna hüqyqlarına, həm humanizm prinsiplərinə, həm də əxlaqi-mənəvi dəyərlərə tamamilə ziddir. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı olaraq dünya ictimaiyyətini, beynəlxalq birlik və təşkilatları Ermənistana qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə, bu cinayətləri geniş müstəvidə araşdırmağa və həmin cinayətlərin həm sifarişçilərinin, həm də icraçılarının cəzalandırılmasını təmin etməyi xahiş edirik. Bu, ədalətin təmin edilməsi, Ermənistanın növbəti cinayətlərinin qarşısının alınması və regionda sabitliyin təmin olunması baxımından olduqca zəruridir. Ümid edirik ki, beynəlxalq təşkilatlar, dünya ictimaiyyəti minlərlə veteranın mövqeyini əks etdirən bu müraciətə həssaslıqla yanaşacaq, nəhayət ki, Ermənistanın cəzalandırılması istiqamətində əməli addımlar atacaqdır”. О Б Р А Щ Е Н И Е Организации ветеранов Войны, Труда и Вооруженных Сил  Азербайджанской Республики к Международным Организациям, связанным с военными преступлениями Армении        “Уже более 30 лет Армения совершает систематические преступления против азербайджанского народа на этнической и национальной почве, проводит политику террора и геноцида против нашего народа, посягает на территориальную целостность нашего государства.  Армянская армия, совершившая с 90-х годов XX века серию преступлений против азербайджанского народа, в ночь с 25 на 26 февраля 1992 года напала на Ходжалы, убила жителей целого города, подвергла пленных жестоким пыткам. В целом за время Первой Карабахской войны были убиты тысячи граждан Азербайджана, стерты с лица земли целые города и села. Армения, убившая в ходе Первой Карабахской войны и оккупации тысячи военных и гражданских лиц, с целью сокрытия совершенных преступлений похоронила азербайджанцев, убитых в Карабахе и прилегающих районах, в массовых могилах, таким образом пыталась скрыть свои кровавые деяния и избежать ответственности. Массовое захоронение, обнаруженное сегодня в селе Эдилли Ходжавендского района, является одним из тысяч преступлений, совершенных Арменией против азербайджанского народа, неоспоримым доказательством этих преступлений.  Напомним, что из 3890 наших граждан, пропавших без вести в результате Первой Карабахской войны, до сих пор нет новостей, и Армения не предоставила Азербайджану никакой информации о судьбе этих лиц. В период 44-дневной Отечественной войны, охватившей период с 27 сентября по 10 ноября 2020 года, Армения также совершила ряд преступлений против азербайджанского народа, обстреляла Гянджу, барду, Тертер, Мингячевир и другие города баллистическими ракетами, использование которых запрещено международными конвенциями, в результате чего погибли десятки граждан Азербайджана, среди которых были дети и старики. Армения во время Отечественной войны также совершила тяжкие преступления против пленных военнослужащих Вооруженных сил Азербайджана, зверски убив их с близкого расстояния. В связи с этим Генеральная прокуратура Азербайджанской Республики в ходе войны - 30 октября 2020 года-проинформировала общественность об армянских преступлениях. Преступления Армении против азербайджанского народа продолжались до 10 ноября 2020 года, после окончания Отечественной войны. Армения, которая за 30 лет закопала на оккупированных землях Азербайджана более миллиона мин, и в поствоенный период продолжила минный террор, закопала на наших землях тысячи новых мин. С 15 по 30 августа 2022 года, то есть всего за 15 дней, только в Лачинском районе было обнаружено 1318 мин типа ПМН-Э, которые были произведены в Армении в 2021 году. Этот факт еще раз показывает, что Армения не выполняет взятые на себя обязательства на основании заявления от 10 ноября, а, наоборот, продолжает политику террора и саботажа. На фоне преступлений Армении одним из ключевых моментов, вызывающих сожаление, является то, что мировое сообщество, международные организации, ведущие государства игнорируют эти преступления, молчаливо встречают известные преступления, которые приводят к убийствам тысяч людей. Тот факт, что международные организации и государства, считающие себя сторонниками демократии и прав человека, закрывают глаза на геноцидную политику Армении, не оказывают никакого протеста и давления на официальный Ереван, полностью противоречит как международному праву и правам человека, так и принципам гуманизма и морально-нравственным ценностям. Как организация Ветеранов Войны, Труда и Вооруженных Сил, мы призываем мировое сообщество, международные сообщества и организации ввести санкции против Армении, расследовать эти преступления в широком масштабе и обеспечить наказание как заказчикам, так и исполнителям этих преступлений. Это крайне необходимо с точки зрения обеспечения справедливости, предотвращения дальнейших преступлений Армении и обеспечения стабильности в регионе.   Надеемся, что международные организации, мировое сообщество будут чутко реагировать на это обращение, отражающее позицию тысяч ветеранов, и, наконец, предпримут практические шаги в направлении наказания Армении”. S T A T E M E N T  Organization of Veterans of war, Labor and Armed Forces of the Republic of Azerbaijan to International Organizations related to the war crimes of Armenia  For more than 30 years, Armenia has been committing systematic crimes against the Azerbaijani people on ethnic and national grounds, pursuing a policy of terror and genocide against our people, encroaching on the territorial integrity of our state. The Armenian army, which has committed a series of crimes against the Azerbaijani people since the 90s of the XX century, attacked Khojaly on the night of February 25-26, 1992, killed residents of an entire city, subjected prisoners to cruel torture. In general, during the First Karabakh War, thousands of Azerbaijani citizens were killed, entire towns and villages were wiped off the face of the earth. Armenia, which killed thousands of military and civilians during the First Karabakh War and occupation, buried Azerbaijanis killed in Karabakh and adjacent areas in mass graves in order to conceal the crimes committed, thus trying to hide its bloody deeds and avoid responsibility. The mass grave discovered today in the village of Edilli in Khojavend district is one of the thousands of crimes committed by Armenia against the Azerbaijani people, an indisputable proof of these crimes. It should be recalled that out of 3,890 of our citizens who went missing as a result of the First Karabakh War, there is still no news, and Armenia has not provided Azerbaijan with any information about the fate of these persons. During the 44-day Patriotic War, which covered the period from September 27 to November 10, 2020, Armenia also committed a number of crimes against the Azerbaijani people, fired at Ganja, Barda, Terter, Mingachevir and other cities with ballistic missiles, the use of which is prohibited by international conventions, resulting in the death of dozens of Azerbaijani citizens, among whom were children and old people. During the Patriotic War, Armenia also committed grave crimes against captured servicemen of the Azerbaijani Armed Forces, brutally killing them at close range. In this regard, the Prosecutor General's Office of the Republic of Azerbaijan informed the public about Armenian crimes during the war on October 30, 2020. Armenia's crimes against the Azerbaijani people continued until November 10, 2020, after the end of the Patriotic War. Armenia, which has buried more than a million mines in the occupied lands of Azerbaijan for 30 years, and continued the mine terror in the post-war period, has buried thousands of new mines on our lands. From August 15 to August 30, 2022, that is, in just 15 days, 1,318 PMN-E type mines were discovered in the Lachin district alone, which were produced in Armenia in 2021. This fact once again shows that Armenia does not fulfill its obligations on the basis of the statement of November 10, but, on the contrary, continues the policy of terror and sabotage. Against the background of Armenia's crimes, one of the key points of regret is that the world community, international organizations, leading states ignore these crimes, tacitly meet known crimes that lead to the murder of thousands of people. The fact that international organizations and states that consider themselves supporters of democracy and human rights turn a blind eye to Armenia's genocidal policy, do not exert any protest and pressure on official Yerevan, completely contradicts both international law and human rights, as well as the principles of humanism and moral values. As an Organization of Veterans of War, Labor and the Armed Forces of the Republic of Azerbaijan, we call on the world community, international communities and organizations to impose sanctions against Armenia, investigate these crimes on a large scale and ensure punishment for both the customers and perpetrators of these crimes. This is extremely necessary from the point of view of ensuring justice, preventing further crimes of Armenia and ensuring stability in the region.   We hope that international organizations and the world community will react sensitively to this appeal, reflecting the position of thousands of veterans, and, finally, will take practical steps towards punishing Armenia.  

Ötən gün Azərbaycan Ordusunun şəhid olan general-mayoru Polad Həşimov dəfn olunur. Oxu.Az-ın məlumatına görə, general-mayorun cənazəsi artıq İkinci Fəxri xiyabana gətirilib. Xiyabanda dövlət himni səsləndirilib.   Qeyd edək ki, iyulun 12-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Azərbaycan - Ermənistan dövlət sərhədinin Tovuz istiqamətində mövqelərimizi ələ keçirmək məqsədilə artilleriya atəşindən istifadə edərək, hücuma keçməyə cəhd göstərib. Düşmən hücumunun qarşısını alarkən döyüşdə Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçuları - çavuş Sadıqov Vüqar Lətif oğlu, baş əsgər Məmmədov Elşad Dönməz oğlu, baş leytenant Mahmudov Rəşad Rəşid oğlu, hərbi qulluqçumuz əsgər Daşdəmirov Xəyyam Məhəmməd oğlu şəhid olub. Dünən isə döyüş zamanı müdafiənin ön xəttində olan general-mayor Həşimov Polad İsrayıl oğlu, polkovnik Mirzəyev İlqar Anzor oğlu, mayor Əhmədov Namiq Hajan oğlu, mayor Novruzov Anar Gülverdi oğlu, gizir Zeynallı İlqar Ayaz oğlu, gizir Babayev Yaşar Vasif oğlu və müddətdən artıq həqiqi xidmət hərbi qulluqçusu, əsgər Mustafazadə Elçin Arif oğlu şəhid olub. İlhamə Əbülfət