Одним из грозных проблем существования человечества стало изменение климата, которое оказалось связанной со сжиганием горючих ресурсов (нефти, газа, каменного угля, древесины). При их сжигании выделяется оксид углерода (углекислый газ), создающий, так называемый, парниковый эффект и повышающий температуру поверхности Земли. Теоретически вопрос решается просто: человечеству необходимо перейти к использованию энергии солнца, ветра и речных стоков. Сложность, однако, в том, что мировая энергетика почти на 80 % основывается на использование горючих ресурсов. Для разрешения данной проблемы с 1995 года ежегодно проводятся конференция ООН по климату (COP), и в этом году она состоится в Баку. Впервые такая масштабная конференция пройдет в тюркском государстве. Это стало возможным благодаря успешной, гармоничной политике Президента Азербайджана Ильхама Алиева, его высокому международному авторитету. COP-29 станет одним из престижных мировых мероприятий. На саммиты СОР собираются лидеры большинства стран мира. Ожидается, что в Азербайджан приедут десятки тысяч политиков, ученых, общественных деятелей. По предварительным данным, в этот период в Азербайджане будут находиться примерно 70–80 тысяч иностранных гостей.  В течение двух недель Баку на самом деле станет центром мира. Участие в COP-29 еще больше поднимет престиж Азербайджана на мировой арене и позволит стране заявить о своей значимости в решении глобальных проблем. Руководство и общественность Азербайджана придают особое значению данному мероприятию. Достаточно сказать, что 2024 год в Республике объявлен Годом солидарности во имя зеленого мира. Вряд ли 35 лет назад можно было представить, что важнейший глобальный форум глав государств мира, посвященный изменению климата будет проходить в Азербайджане. Республика тогда боролась за выживание, за независимость, за сохранение государственности, территориальной целостности. Роль личности в азербайджанской истории. Если оглянуться в историю, то за последние двести лет азербайджанский народ пережил много трагических дней. Это и деление страны в XIX веке на Южный и Северный, это и постепенное вытеснение с исконных земель азербайджанцев и массовое заселение благодатных территорий армянами, это и геноцид народа на протяжение ХХ века, наконец, это, навязанная нам Карабахская война. Трагическую историю Азербайджана вот как поэтически выразил великий Самед Вургун: Над тобою без счета промчались века, От невзгод поседела твоя голова... Как ты много терпела — и снова жива. И невежды порочили имя твое, И безумцы пророчили горе твое, И надежды измучили сердце твое, Но пришла благородная слава твоя, Велики твои дочери и сыновья! Это фрагмент из потрясающего стихотворения «Азербайджан», которое написано почти 90 лет назад. Примечательно, что будущее Азербайджана Самед Вургун связывал с появлением достойных дочерей и сыновей, которые поднимут страну, сделают ее счастливой. И это произошло, когда в годы разрухи, политического хаоса в 90-е годы прошлого столетия пришел и возглавил страну великий Гейдар Алиев, а сейчас его дело успешно продолжает Ильхам Алиев. Гейдар Алиев — легенда современной азербайджанской политики. Стать легендой — значит выразить, проявить себя   в интересах людей, в интересах благополучия и будущего своей страны. Не каждому дано стать легендой. Очень многое, конечно, зависит от мировоззрения и целеустремленности человека, его воли, но немаловажное значение имеет и дар судьбы, стечение обстоятельств. Гейдар Алиев отличался целым рядом интеллектуальных и духовных качеств, которые заметно выделяли его из среды руководителей Советского Союза. Именно благодаря компетентности, ответственности и высоким человеческим качествам он остался в памяти не только азербайджанского, но и других народов бывшего Советского Союза. Для Гейдара Алиева были характерны оптимистическая жизненная позиция, высокие гуманистические идеалы, непредвзятая оценка социальных событий. Его деятельность основывалась на всестороннем анализе различных фактов, глубоком понимании политической действительности. Это определяло его уверенность в правоте избранного пути, которая передавалась и широким слоям общества. Характерные черты способа мышления Гейдара Алиева – креативность, устремленность в будущее сформировались во многом благодаря целенаправленному воспитанию и разностороннему образованию. Именно эти качества Гейдара Алиева потребовались азербайджанскому обществу, чтобы под его руководством преодолеть «Карабахский синдром», доминировавший в начале 90-х годов прошлого столетия в общественном сознании Азербайджана. Окончательно этот синдром исчез в 2020 году благодаря беспрецедентной победе азербайджанской армии под командованием Ильхама Алиева во второй Карабахской войне. Гейдар Алиев знал историю армянского национализма. Он понимал, что у армянских фашистов - прошлых и настоящих - одна главная цель: расчленить, уничтожить тюркский мир. И сейчас Армения выступает против создания коммуникационного Зангезурского коридора из-за «угрозы объединения тюркского мира». Все это армянские идеологи никак не скрывают. Об этом свидетельствуют разнообразные публикации, которыми насыщены средства массовой информации Армении. Ныне вызывает удивление, как Гейдару Алиеву удалось вывести Азербайджан из социально-политического, экономического тупика, в котором страна оказалась в начале 90-х годов, определить стратегию его успешного, гармоничного развития. Совершенно очевидно, что это стало возможным благодаря титанической деятельности в политической, экономической, культурной   сферах.  За короткое время была проделана огромная дипломатическая работа. В мае 1994 года Азербайджан и Армения достигли режима прекращения огня. Советом Безопасности ООН были приняты четыре резолюции по освобождению оккупированного Нагорного Карабаха и прилегающих к нему территорий. Под эгидой Минской группы ОБСЕ начались мирные переговоры. Единственной причиной, по которой конфликт не нашел мирного решения, явилась агрессивная сущность армянского руководства и утопическая мечта карабахских сепаратистов сохранить статус-кво. Национальный лидер предвидел неизбежность военного разрешения данного вопроса, но он понимал реальность сложившейся тогда ситуации, требующей значительного усиления военного и экономического потенциала Азербайджана.  В этот период акцент оправданно был сделан на дипломатических усилиях. Нужна была дипломатическая  предпосылка для заключения в сентябре 1994 года «Контракта века», беспрецедентного международного соглашения о совместной разработке нефтяных месторождений в азербайджанском секторе Каспийского моря. Реализация «Контракта века» определила возможность последующего социально-экономического расцвета Азербайджана и создала необходимые предпосылки для победы во второй карабахской войне. Смысл и значение победы Ильхама Алиева. В 2020 г. Азербайджан победил не только карабахских сепаратистов и армянские войска, но и мировое армянство, которое вот уже полтора столетие вынашивало проект «Арцах» как предпосылку создания мифической «Великой Армении от моря до моря». Победа стала возможной под впечатляющим руководством Президента Азербайджана – Ильхама Алиева. Разве это не является доказательством особой роли личности   в истории!  Именно ясная и четкая позиция Ильхама Алиева, его продуманная, взвешенная внутренняя и внешняя политика позволили мобилизовать все возможности страны для победы. Развитие экономики, создание современной армии, патриотическое воспитание стали определяющими факторами государственной стратегии Азербайджана в последние 20 лет.  Параллельно президент обращал особое внимание на формирование «мягкой силы». Необходимо было одолеть антиазербайджанский миф, искусственно создаваемый в мире рупорами армянской диаспоры, и объективно представлять Азербайджан в глобальном коммуникационном пространстве, распространять правдивую информации о стране, народе, его чаяниях. На наших глазах Баку, Гянджа, Габала. Шеки стали центрами многочисленных гуманитарных форумов, различных международных фестивалей, масштабных спортивных состязаний.  Почти 35 лет длилась карабахская драма. Война в Карабахе в начале 90-х годов велась армянской стороной в игнорирование всех международных норм. Достоянием общественности стали бесчисленные преступления армянских фашистов против человечности.  Одна пятая часть территории Азербайджана была разорена армянами. Более тридцати тысяч азербайджанцев — преимущественно женщины, старики и дети — погибли, около миллиона человек стали беженцами и лишились элементарных условий жизни. Армянский фашизм не пощадил и цветущие города, поселения, памятники культуры. Чудовищным образом все было разрушено и разворовано. Мера ненависти и злодейства армян по отношению к азербайджанцам не поддаются разумному объяснению. Как сказал в одном из своих выступлений Ильхам Алиев, «эти античеловеческие, варварские действия очень трудно понять, особенно если учесть, что армяне еще недавно жили рядом с нами, были органично вписаны в азербайджанскую действительность». Азербайджанский народ прошел жестокий экзамен на историческую зрелость. И под руководством Ильхама Алиева весь наш потенциал —культурный, дипломатический, экономический, военный был мобилизован на то, чтобы достойно и с наименьшими потерями выйти из этого испытания. Благодаря должной информационной политике, выдающимся программным выступлениям президента в средствах массовой информации, системному патриотическому воспитанию азербайджанцы прониклись мыслью, что происходящее сегодня на нашей земле — это борьба не на жизнь. а на смерть, это отечественная война. Трагедия Карабаха изменила не только облик городов и сел Азербайджана, но и содержание различных сфер жизни. Эти изменения отразились в психологии, мышлении азербайджанцев, они столь значительны, что можно без преувеличения сказать: азербайджанская нация, ее ценностные установки во многом сформировались заново. «Великое возвращение». Благодаря блестящей победе в Отечественной войне, а также успешно проведенному впоследствии  антитеррористическому мероприятию, Азербайджан освободил оккупированные территории и  полностью восстановил свой суверенитет. Это поставило перед азербайджанским обществом масштабную задачу – полностью восстановить, разрушенные армянскими вандалами освобожденные территории, создать благоприятные условия для возвращения вынужденных переселенцев на родные земли. Азербайджан – страна, в котором и государство, и народ определяют и реализуют единые цели. Освобождение Карабаха и возвращение карабахцев в родные края — вот этими чаяниями жил и народ, и руководство Азербайджана последние 30 лет. С освобождением территорий от армянской оккупации никто не сомневался, что правительство страны возьмет на себя эту чрезвычайно сложную, но почетную миссию. Но никто не ожидал, что этот процесс будет идти столь масштабно, ускоренно и на очень высоком технологическом уровне. Так, в освобожденных городах и селах полным ходом осуществляется концепция «умного города» и «умного села», формируются аграрно-промышленные кластеры, Карабахский регион и Восточный Зангезур планируется превратить в зоны «зеленой энергетики».   К сожалению, реализация программы по восстановлению и возвращению населения регионов оказалась связанной с разминированием огромных территорий. Страшная статистика минных инцидентов показывает, насколько серьезна проблема минной угрозы для простых людей. Армянская военщина сделала Карабах одной из самых загрязненных минами территорий. В период оккупации армянские варвары заложили в этих удивительных по красоте местах более 1,5 миллиона мин. Работы по разминированию с использованием современных технологий поэтому стали первоочередными. Несмотря на минную угрозу восстановление освобожденных территорий началось практически сразу. В первую очередь внимание было сосредоточено на воссоздание и расширение структур коммуникации: дорог, мостов, тоннелей, аэропортов, электрических сетей, систем связи… «Великое возвращение», вошедшее отдельным пунктом в Концепцию развития Азербайджана до 2030 года, было оперативно запущено. Проекты, касающиеся возрождения Карабахского и Восточно-Зангезурского регионов, стали центральными в государственной экономической политике Азербайджана. Сегодня во всех уголках Карабаха и Восточного Зангезура продолжаются широкомасштабные работы. Закладываются основы различных производств, агрокомплексов, учебных заведений, центров культуры. Социально-экономическое развитие данных регионов, обеспечение людей занятостью, улучшение их физического и психологического здоровья являются приоритетом руководства страны. Все это, несомненно, создаст условия для комфортного, качественного проживания граждан. Великое возвращение бывших беженцев и вынужденных переселенцев в родные края, кроме всего остального, становится важным фактором интеграции освобожденных территорий в экономическую сферу страны. Благодаря терпению, непоколебимой вере в торжество справедливости, политической воле азербайджанский народ, под руководством своего Президента, сумел доказать всему миру, что его невозможно сломить. Примечательно, что Президент Республики - Ильхам Алиев так оценил проделанную в Карабахе после войны работу: «Могу сказать, что проделанная в этой области работа восхищает каждого непредвзятого иностранного гостя, посещающего освобожденные земли. Ибо истории, наверное, еще не известен такой случай, когда восстановительные работы ведутся с такой скоростью после столь масштабных разрушений». Масштабы программы «Великое возвращение», ее активное воплощение в жизнь вдохновляют людей, усиливает у них чувства гордости и патриотизма. Широкомасштабная созидательная деятельность и восстановительные работы на освобожденных территориях свидетельствуют о том, что гуманистические и морально-этические основы государственной политики Азербайджана  востребованы обществом.   Активная многогранная деятельность Ильхама Алиева до войны, во время военных действий и после войны в самых различных областях – экономической, политической, дипломатической, информационной позволяет азербайджанскому народу в соответствии с традициями считать: Президент   Ильхам Алиев - достойный сын и достойный политический преемник своего отца. И это большое счастье для Азербайджана. Джалил Халилов, полковник, заместитель председателя Организации ветеранов войны, труда и вооруженных сил Азербайджанской Республики  

Azərbaycanın torpaqlarına 33 il əvvəl vurulan yara nəhayət ki, sağaldı. Azərbaycanın tarixində, ruhunda və mədəniyyətində xüsusi yerə malik olan müqəddəs Şuşa şəhəri azadlıq uğrunda aparılan mübarizənin şanlı zəfəri ilə azad edildi. Bu qələbə bütün bir millətin əzmini, iradəsini və azadlıq ideallarını təcəssüm etdirən tarixi dönüş nöqtəsi idi. 2020-ci il noyabrın 8-i Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Prezident İlham Əliyevin "Şuşa azaddır!" ifadəsi milyonlarla azərbaycanlının qəlbində silinməz izlər buraxdı. Bu sözlər yalnız qələbə müjdəsi deyil, 30 illik həsrətin, mübarizənin və sarsılmaz inamın təntənəsi idi. Şuşanın azad olunması ilə xalqımızın ürəyindəki ən böyük nisgil sonsuz sevincə çevrildi. Bir zamanlar Ümummilli lider Heydər Əliyevin dilə gətirdiyi böyük arzu - Şuşanın azadlığı  bu gün reallığa çevrilib. 1992-ci il 8 may tarixində işğal olunan Şuşa düz 28 il sonra 2020-ci il 8 noyabrda öz azadlığına qovuşdu. Bu zəfər böyük bir hərbi uğur olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycanın milli iradəsinin, dövlətçilik prinsipinə sadiqliyinin və xalqın birliyinin bariz nümunəsi idi.  Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən mükəmməl hərbi-strateji əməliyyat bu uğurun əldə edilməsinin başlıca səbəbi idi. Şuşanın qurtuluşunun əhəmiyyətini yalnız onun hərbi-strateji mövqeyi ilə deyil, həm də mədəni və mənəvi dəyəri ilə ölçmək lazımdır. Əsrlər boyu Azərbaycan musiqisinin, poeziyasının və memarlığının beşiyi olmuş bu şəhər dahi sənətkarlarımızın doğulub boya-başa çatdığı müqəddəs məkandır. Məhz buna görə də Şuşanın işğaldan azad olunması xalqımızın tarixi və mədəni kimliyi ilə yenidən qovuşması anlamına gəlirdi. Prezident İlham Əliyevin illər boyu apardığı məqsədyönlü siyasət, Azərbaycanın beynəlxalq hüquq çərçivəsində haqlı mövqeyinin tanıdılması və ölkəmizin dünya miqyasında artan nüfuzu bu qələbənin siyasi əsaslarını formalaşdırdı. Bu həm də Azərbaycanın müstəqil və prinsipial dövlət kimi dünyada öz hüquqlarını müdafiə etmək gücündə olduğunu sübut etdi. Şuşaya bayrağımızın sancıldığı gün Azərbaycan xalqı tarixinin ən şərəfli anlarından birini yaşadı. Hər bir şəhər və kəndimizdə üçrəngli bayrağımız dalğalandı, xalqın qəlbində sevinc və qürur hissi coşdu. Bu bayraq təkcə bir qələbənin yox, həm də Azərbaycanın milli müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin rəmzinə çevrildi. Lakin bu tarixi hadisələrin və görüləcək işlərin sonu deyildi, əksinə yeni bir başlanğıcın simvolu idi. Şuşanın azad edilməsindən dərhal sonra digər kənd və qəsəbələrin də işğaldan azad olunması xəbəri gəldi. Prezident İlham Əliyev 71 kəndin, bir qəsəbənin və 8 strateji yüksəklik nöqtəsinin azad edildiyini elan etdi. Ermənistan acı məğlubiyyətlə barışaraq kapitulyasiya sənədini imzalamaq məcburiyyətində qaldı. Azərbaycanın gücü təkcə döyüş meydanında deyil, diplomatik arenada da öz təsdiqini tapdı. Bu zəfər yalnız Azərbaycan üçün deyil, həm də Cənubi Qafqaz regionunda ədalətin, beynəlxalq hüququn və sabitliyin bərqərar olunması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Azərbaycan əsassız iddiaların qarşısını alaraq bölgədə hüquqi və geosiyasi reallıqları təsdiqlədi. Bu qələbə bir millətin varlığını, tarixini və gələcəyini qorumaq uğrunda apardığı mübarizənin təntənəsidir. Şuşanın azad olunması Azərbaycan xalqının birliyinin, əzminin və milli ruhunun parlaq təzahürüdür. Bu müqəddəs şəhər sadə bir coğrafi məkan deyil, xalqımızın simvoludur. O, bir yurdun, bir mədəniyyətin və bir millətin varlığını təcəssüm etdirən canlı tarixdir. O, öz sahibinə qayıtdı və bu qayıdış Azərbaycanın müstəqillik tarixində əbədi bir qürur səhifəsinə çevrildi. İndi Şuşa təkcə keçmişin acı xatirələri ilə deyil, həm də gələcəyin ümidi, dirçəlişi və azadlığın rəmzi kimi anılır. Bir zamanlar susan bu şəhər bu gün azadlıq nəğməsi oxuyur. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən bərpa və quruculuq işləri nəticəsində Şuşada yollar çəkilib, məktəblər və mədəniyyət ocaqları fəaliyyətə başlayıb. Burada görülən işlər yalnız bir şəhərin bərpası deyil, eyni zamanda milli yaddaşın yenidən dirçəlişi və Azərbaycanın mədəniyyətinin, sənətinin, tarixinin yenidən canlanmasıdır. Şuşa öz zəngin ənənələrini, musiqisini və mədəniyyətini bir daha dünyaya təqdim edir. Bülbülün səsi yenidən Şuşanın dağlarında əks-səda verir. Onun sənəti və arzuları bu şəhərin ruhunda yaşayır. “Xarıbülbül” musiqi festivalı bu qədim şəhərin dirçəlişini və mədəni həyatının yenidən bərpasını simvolizə edir. 32 ildən sonra Cıdır düzündə keçirilən bu festival Şuşanın geri dönüşünün təntənəsidir. Hər notada, hər musiqidə və hər səslə Azərbaycan xalqının həsrəti, mübarizəsi və zəfəri əks olunur. Əlbəttə ki, Şuşanın azadlığı ilə nəticələnən bu tarixi qələbə Azərbaycan xalqının mübarizə iradəsinin və milli həmrəyliyinin ən uca nümunəsi olmaqla yanaşı, öz canından keçərək Vətən uğrunda şəhid olan qəhrəmanların qanı və qazilərimizin rəşadəti hesabına qazanılmışdır. Bu gün Azərbaycan xalqı Şuşaya qovuşubsa, bu məhz şəhidlərimizin müqəddəs qanı, onların göstərdiyi şücaət və fədakarlığın nəticəsində mümkün olmuşdur. Vətən müharibəsində həyatlarını itirən minlərlə igid oğul Azərbaycanın azadlığı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü naminə canlarını fəda etdilər. Onların hər biri tariximizin əbədi qəhrəmanına çevrilərək xalqımızın yaddaşında daim yaşayacaq. Şəhidlərin müqəddəs ruhu qarşısında baş əyir, ailələrinə sonsuz hörmət və ehtiram ifadə edirik. Həmçinin qazilərimiz - bu torpaqlar uğrunda sağlamlıqlarından keçən vətənpərvər döyüşçülər bu qələbənin canlı simvoludurlar. Onların rəşadəti, döyüş meydanında göstərdikləri qəhrəmanlıq Azərbaycan Ordusunun peşəkarlığını və xalqımızın əyilməz iradəsini bir daha bütün dünyaya nümayiş etdirdi. Bu gün Şuşada dalğalanan bayraq şəhidlərimizin ruhuna hörmət, qazilərimizin fədakarlığına dərin ehtiram, xalqımızın mübarizə əzminə verilmiş dəyərdir. Azərbaycan dövləti şəhid ailələrinə və qazilərə daim qayğı göstərir, onların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirir. Bu da dövlətin öz qəhrəmanlarına verdiyi dəyərin bariz nümunəsidir. Unutmayaq ki, Şuşaya gedən yol şəhidlərin və qazilərin qanı ilə yazıldı. Bu torpaq, bu bayraq, bu qələbə onların bizə mirasıdır. Onları daim yad etmək, xatirələrini yaşatmaq, ruhlarını uca tutmaq hər birimizin vətəndaşlıq borcudur. Cəlil Xəlilov  Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Əlişir Nəvai yaradıcılığını öyrənmək ürək əmrimiz olmalıdır “Qardaş xalqlar ədəbiyyatı - Özbək ədəbiyyatı” silsiləsindən V yazı Dünyada insanlıq və ədəbiyyat üçün xidmət edib, dünya miqyasında məşhurlaşmış şairlər çoxdur. Onların əsərlərini əsrlərlə sevərək oxuyuruq, əsərlərindən qəhrəmanları tez-tez dilə gətiririk. Lakin onların arasında, eyni zamanda xalqının dərdini və kədərini aradan qaldıran, ona həmkar və yardımçı olan, eləcə də dünya insanlarını heyrətə salmış əsərlər yaradan yaradıcılardan çox azdır. İndi beş əsrdən artıq bir müddətdir ki, dünya səhnəsindən enməyərək, türkün zəngin və cazibədar dilini hamıya göstərən böyük mütəfəkkir, dövlət xadimi, böyük söz sənətkarı Əlişir Nəvaidir. Bilirik ki, dünyadakı hər bir xalq və millətin araşdırıcı alimləri özlərinin qüdrətli, görkəmli şair və yazıçıları tərəfindən qoyulmuş zəngin mənəvi irsi öyrənib, elmi nəticələrini bildirərək təbliğ etmişlər. Xüsusən, onlar yaradıcılarnın əsərlərindəki söz istifadə bacarığı, istedadı və şəxsiyyəti barədə elmi tədqiqatlar aparıblar. Lakin böyük şair və mütəfəkkir Əlişir Nəvai əsərlərinin leksikası, söz zənginliyi və söz yaradıcılığı barədə xarici alimlər tərəfindən də, özbək alimləri tərəfindən də mükəmməl elmi tədqiqatlar aparılmamışdır. Bu baxımdan, keçən əsrin 70-80-ci illərində tanınmış Nəvayişünas, dilşünas, filologiya elmləri doktoru, professor Bəhram Bafoyev “Nəvai əsərləri leksikası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi. Orada şairin türk dilində yazılmış 24 əsəri həm leksik-semantik, həm statistik, həm də tematik baxımdan kartoteka hazırlayaraq ümumtürk, ərəb, fars, hind, monqol və yunan sözlərinin miqdarlarını elmi təhlil etdi. Xüsusən, Əlişir Nəvai həmin 24 əsərində təkcə 26 035 söz istifadə etdiyini elmi cəhətdən sübuta yetirdi. Məlumdur ki, Əlişir Nəvai fars-tacik və türk qəzəlliyinin dörd əsasını — lafz (söz), məna, məsrəf və qafiyələrin həm nəzəri, həm də praktik tərəflərini mükəmməl mənimsəmişdir. Şairin türk dilində yazılmış dörd divanında 2600 qəzəl, fars-tacik dilində yazılmış divanında isə 554 qəzəl toplanmışdır. Həqiqətən də, Əlişir Nəvai qəzəl janrında dünyanın böyük, görkəmli yaradıcıları arasında liderdir. O, iki dildə 20-dən çox janrda yazmışdır. O qədər müxtəlif janrlarda şair 200 min misra dəyərində sənət əsərləri yaratmışdır ki, bunun haqqında ömrünün sonunda yazdığı “Lisan ut-təyr” dastanında belə məlumat vermişdir: Nazm-nasrım katibi təxminşünas, Yazsa yüz min beyt edərdi qiyas. Belə kim nazm içində etdim iştiğal, Xatırımda çıxmaz idi bu xəyal. Alim Bəhram Bafoyev öz elmi tədqiqatları vasitəsilə Əlişir Nəvainin söz yaradıcılığı və söz zənginliyi baxımından dünyanın qüdrətli şairləri arasında rəhbər olduğunu elmi şəkildə sübuta yetirdi. Alimin elmi tədqiqatları 1983-1985-ci illərdə çap olunan 4 cildlik “Nəvai əsərləri izahlı lüğəti”nin yaradılmasında əsas təməl oldu. Həmçinin, alim lüğətin hazırlanmasında birbaşa iştirak etmiş, həmmüəllif olaraq qeyd olunmuşdur. Belə böyük elmi tədqiqatlar aparmış fədakar alim, uşaqlığımdan Nəvaiyə olan sevgini oyatmış şəxs babamdır, buna görə də fəxr edirəm və gələcəkdə əcdadımın başladığı yolu davam etdirmək, Əlişir Nəvai kimi ölməz söz sənətkarının yaradıcılığını öyrənmək üçün ürək əmrimi yerinə yetirməyə çalışacağam. Özbək dilindən tərcümə etdi: Rəhmət Babacan Dürdanə BƏFOYEVA, Özbəkistan Respublikası Nəvai Dövlət Universitetinin tələbəsi  

     Mən ehtiyatda olan zabit kimi, son günlər cumhuriyyet.az saytında şərəfli yol keçmiş Əfqanıstan, Qarabağ müharibələri, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və Təhlükəsizlik orqanları veteranı, Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr veteranları Təşkilatının sədr müavini, ehtiyyatda olan polkovnik Cəlil Xəlilova qarşı ədalətsiz və böhtan xatakterli yazılara münasibət bildirərək demək istəyirəm ki, şərəfli döyüş yolu keçmiş vətənpərvər bir zabitə qarşı, həqiqətə uyğun olmayan, tamamilə əsassız məlumatların yayılmasından böyük təssüf hissi keçirirəm.          Xatrlatmaq istəyirəm ki, mən 1985-1987-ci illərdə Əfqanistanında xidməti vəzifəmi yerinə yetirdiyim müddətdə, 1986-ci ilin yanvar ayının sonunda Əfqanistanın Bədəxşah viləyyətində Mövləvi Cəlilə qarşı hərbi əməliyatda  iştirak edən zaman Dağlıq rayon sayılan Bədəxşanın Mürqab sərhəd dəsdəsində siyasi şöbədə baş leytenant, azərbaycanlı zabit Cəlil Xəlilovla  tanış oldum. Dağlıq Bədəxşanın Mürqab sərhəd dəsdəsində xidmət edən sərhədçi  həmyerlimizi, baş leytenant Cəlil Xəlilovu mənə savadlı, hazırlıqlı və cəsarətli bir zabit kimi xarakterezə edərək təqdim etdilər. Baş leytenant Cəlil Xəlilovun düşmənlərlə sərhəddə baş verən sillahlı toqquşmada yaxından iştirak edərək gösdərdiyi igidliyi və sücayəti haqqında eşidikdə onunla qürur duydum.        Sovetlər birliyi dağıldıqdan sonra, Cəlil Xəlilov da 1991-ci ildə könüllü olaraq vətənnə dönərək keçmiş döyüşçü zabit kimi Azərbaycan Republikası təhlükəsizlik orqanlarının tərkibində olan Sərhəd Qoşunlarının yaranmasında yaxından iştirak etdi. Cəlil Xəlilov müxtəlif, yüksək vəzifələrdə xidmət göstərərək Azərbaycan Republikası Silahlı Qüvvələrinin tərkibində bu qoşun növünün formalaşmasında bilik və bacarığını əsirgəməmişdir.      1993-cü ildə Lənkaran şəhərində Əlikram Hümbətovun başçılığı altında Talış-Muğan Respublikası kimi qondarma qurumun yaradılması cəhdlərinin qarşısının alınmasında, qiyamın yatırılmasında Lənkəran Sərhəd Dəstəsinin qərərgah rəisi kimi Cəlil Xəlilovun xüsusi rolu olmuşdur. O, Əlikram Hümbətovun bandasının və özünün tərkisilah edillərək həbs olunması əməliyyatına bilavasitə rəhbərlik edən şəxslərdən biri olmuşdur. Mən o vaxt Talış Muğan separatçılarına qarşı keçirilmiş əməliyatda mayor Cəlil Xəlilovun dövlətçiliyə göstərdiyi dəyərli və əvvəzsiz xidmətlər barədə Azərbaycan Republikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə raportla məlumat vermişdim.        Cəlil Xəlilov Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini kimi vətənimiz uğrunda şəhid olmuş insanların ailələrinə, müharibə əlillərinə, Böyük Vətən Müharibəsi, Əfqanıstan, Qarabağ müharibəsinin veteranlarına diqqət və qayğı ilə yanaşaraq, veteranların hörmətini qazanmışdır.       Cəlil Xəlilov xarici ölkələrdə keçirilmiş Beynəxalq tədbirlərdə Respublika Veteranlar Təşkilatını təmsil edərək, erməni separatçılarına qarşı çəkinmədən çıxışlar etmiş, tarixi faktlarla Azərbaycan, o cümlədən Qarabağ həqiqətlərini dünya ictimayyətinə çatdırmışdır.      Ehtiyatda olan polkovnik Cəlil Xəlilov Azərbaycan Vətəndaş Cəmiyətinin inkişafında, bu sahədə dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində, ölkədə Veteran Hərəkatının genişlənməsində və gənc nəslə vətənpərvərlik ruhunun aşılanmasında yaxından iştirak edən ən fəal veteranımızdan biridir.            Ehtiyatda olan polkovnik Cəlil Xəlilovun Azərbaycan Resublikası Sərhəd Qoşunlarında və Azərbaycan Silahli Qüvvələrindəki xidmətləri dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilərək döyüş medalları və Fəxri Fərmanlarla təltif olunmuşdur.   Cəlil Xəlilov Azərbaycan Silahlı Qüvələrinin Veteranları, ehtiyatda olan hərbiçilər və keçmiş döyüşçülərlə birlikdə Azərbaycan Resublikası Prezidenti, Silahlı Qüvələrin Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyevin əmri ilə hər an səfərbər olaraq torpaqlarımızın erməni işğalçılarından azad edilməsi uğrunda yenidən döyüşlərə qatılmağa hazır olan vətənpərvər zabitlərimizdn biridir.         Şərəfli ömür yolu keçmiş və Vətənə bu gün də layiqincə xidmət edən, ehtiyatda olan polkovnik Cəlil Xəlilov kimi döyüşçü veteranlarımız gənc nəsilin hərbi vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunmasında həmişə örnəkdirlər.      SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin Fəxri əməkdaşı, Əfqanıstan, Qarabağ müharibələri, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin Döyüş əməliyyatları, Azərbaycan Republikası Silahlı Qüvvələri və təhlükəsizlik orqanlarının veteran zabiti, ehtiyatda olan polkovnik Elşad Şabanov.