10 may tarixi müasir dövlətçiliyimizin banisi, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin dünyaya gəldiyi gündür. Onun fiziki yoxluğundan neçə illər ötməsinə baxmayaraq, Azərbaycan xalqı öz xilaskarını heç zaman unutmur, daim onu ehtiramla yad edir. Tək 10 may günü deyil, adi vaxtlarda da insanlar Fəxri xiyabana gedərək Ulu Öndərin məzarını ziyarət edir, ruhu qarşısında baş əyirlər. Ulu Öndərin hamıya örnək ömür kitabını vərəqləyəndə belə qənaətə gəlirik ki, ömrünü xalqına həsr edən, milləti, dövləti üçün misilsiz xidmətlər göstərən rəhbərlər heç zaman unudula bilməz.   Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı qarşısında böyük xidmətlərindən söhbət açanda ilk öncə 1969-1982-ci illərə, onun Sovetlər birliyi dövründə respublikamıza rəhbərlik etdiyi vaxtlara nəzər yetirmək vacibdir. Həmin illərdə yaşamış dövlət və sənət xadimləri, təsərrüfat adamları, ziyalılar, ictimaiyyət nümayəndələri daim Ulu Öndərimizlə bağlı xatirələrində belə görkəmli şəxsiyyətlə eyni dövrdə yaşayıb fəaliyyət göstərmələrindən qürurlandıqlarını bildirir və qeyd edirlər ki, onun Azərbaycana rəhbərliyi ölkəmizin tarixində əsaslı dönüş nöqtəsi olub. O vaxta kimi Azərbaycan adlı respublika nəinki dünya, hətta ittifaq miqyasında o qədər də tanınmırdı. Halbuki respublikamız ittifaqda zəngin yerüstü, yeraltı sərvətləri ilə seçilib. Təəssüf ki, respublikamızın adı ucqar milli əyalətlərdən biri kimi çəkilirdi. Məhz 1969-cu ilin tarixi iyul plenumunda Heydər Əliyevin respublika rəhbəri təyin edilməsi ilə Azərbaycanın tarixində sürətli inkişaf dövrü başlayıb. Qısa vaxt ərzində onun təşəbbüsü ilə mühüm sənaye müəssisələri Azərbaycanın şəhərlərində inşa edilib, təsərrüfat, elm və təhsil sahələrində qətiyyətli islahatlar həyata keçirilib.   Azərbaycan xalqının xilaskar oğlu Heydər Əliyevin ikinci hakimiyyət dövrü isə müstəqillik qazandığımız çox çətin və mürəkkəb illərə təsadüf edir. 1990-cı illər Azərbaycanın tarixinə ağır faciələrin yaşandığı bir dövr kimi daxil olub. Həmin vaxt Sovetlər birliyi süqut edəndə 15 ittifaq dövləti sırasında Azərbaycan yeganə ölkə oldu ki, ərazisinin 20 faizi işğal edildi, 20 mindən çox şəhid verdik, 1 milyondan çox soydaşımız qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşdü. Sovet rejiminin qəddarlığı sayəsində Azərbaycanda baş verən 20 Yanvar qırğınlarından sonra Heydər Əliyev doğulduğu Naxçıvana qayıtdı və burada xalqın iradəsi ilə Ali Məclisə rəhbərlik etməyə başladı. Məhz onun qətiyyəti və fədakarlığı sayəsində bu diyarda ölüm-itki olmadı, insanlar müdrik rəhbərin ətrafında sıx birləşərək onun timsalında xilas yolunu tapdılar.   Ulu Öndərin dünyaya gəlişindən 99 il ötür. Təəssüf ki, ömür vəfa etmədi, qurub-yaratdığı ölkənin bugün dünya ölkələri ilə müqayisə olunduğunu, xalqa əmanət qoyduğu idarəçilik məktəbinin layiqli davamçısı cənab Prezident İlham Əliyevin diplomatik bacarığı sayəsində ölkəmizin regionda söz sahibinə çevrildiyi günləri görmədi...   Bu gün öz Prezidentinə etimad göstərən, onun ətrafında sıx birlik nümayiş etdirən xalqımız əmindir ki, əsası ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən yaradılan müstəqil dövlətimizin inkişafı etibarlı əllərdədir. Nə qədər ki, Azərbaycan dövləti var, Azərbaycan xalqı var, Ümummilli Lider Heydər Əliyev həmişə hörmətlə anılacaq, onun dövlətçilik məktəbi uğurla fəaliyyətini davam etdirəcək! Məşhur Məmmədov Millət vəkili

Səfərbərlikdən tərxis edilmiş şəxslərin qəbulunun keçirilməsi, onların müraciətlərinə vaxtında və obyektiv baxılmasının təmin edilməsi məqsədilə Müdafiə nazirinin müvafiq əmrinə əsasən komissiya yaradılıb. Müdafiə Nazirliyindən APA-ya verilən məlumata görə, bu kateqoriyadan olan şəxslərin qəbulu və müraciətlərinə baxılması yanvarın 11-dən başlayaraq (bazar günü istisna olmaqla) saat 09:00-dan 18:00-dək Silahlı Qüvvələrin Təlim və Tədris Mərkəzində (Ünvan: Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Şəfayət Mehdiyev küçəsi 76) həyata keçiriləcək. Komissiyaya müraciət edən şəxslərin nəzərinə çatdırılır ki, hərbi hissənin ərazisinə məlumat daşıyıcıları və digər cihazlar ilə daxil olmaq qadağandır.   Müdafiə Nazirliyi bildirir ki, koronavirus (COVID-19) pandemiyasının yayılmasının qarşısını almaq, hərbi qulluqçuların və mülki şəxslərin sağlamlıq təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın müvafiq qərar və tövsiyələrinə (maskadan istifadə olunması, əllərin müvafiq məhlulla dezinfeksiya edilməsi, sosial məsafənin saxlanılması və s.) ciddi riayət olunmalıdır.    

Prezident İlham Əliyev “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxsin yaradılması haqqında fərman imzalayıb. Axar.az fərmanın mətnini təqdim edir: 1. “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxs yaradılsın. 2. Müəyyən edilsin ki: 2.1. “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxs (bundan sonra – Fond) Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinin bərpası və yenidən qurulması, habelə dayanıqlı iqtisadiyyata və yüksək rifaha malik regiona çevrilməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərə maliyyə dəstəyi göstərilməsini və sərmayələrin cəlb edilməsini, bu sahədə dövlət-özəl tərəfdaşlığının inkişafını təmin edən, eləcə də ölkə daxilində və ölkə xaricində zəruri təşviqat işlərini həyata keçirən publik hüquqi şəxsdir; 2.2. Fondun fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi və nəzarəti həyata keçirmək üçün Müşahidə Şurası yaradılır; 2.3. Fondun fəaliyyətinə cari rəhbərliyi 3 (üç) üzvdən – sədr və onun iki müavinindən ibarət İdarə Heyəti həyata keçirir. 3. Fondun təsisçisinin səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi aşağıdakılara həvalə edilsin: 3.1. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə: 3.1.1. Fondun nizamnaməsinin təsdiqi və nizamnamə fondunun miqdarının müəyyən edilməsi, onlarda dəyişiklik edilməsi; 3.1.2. Fondun strukturunun təsdiqi; 3.1.3. Fondun idarəetmə orqanlarının yaradılması; 3.1.4. Fondun Müşahidə Şurası üzvlərinin, İdarə Heyəti sədrinin və sədrin iki müavininin vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilməsi; 3.1.5. Fondun ləğvi və yenidən təşkili; 3.2. Fonda: 3.2.1. bu Fərmanın 3.1-ci bəndində qeyd edilənlər istisna olmaqla, “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8.2-ci maddəsində publik hüquqi şəxsin təsisçisinin səlahiyyətlərinə aid edilmiş digər məsələlərin həlli. 4. Fondun vəsaitləri aşağıdakı mənbələr hesabına formalaşır: 4.1. fiziki və hüquqi şəxslərin ianələri; 4.2. qrantlar; 4.3. qanunla qadağan olunmayan digər mənbələr. 5. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası 15 gün müddətində Fondun nizamnaməsinin layihəsini hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin. 6. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti: 6.1. Fondun dövlət qeydiyyatına alınması üçün onun nizamnaməsi təsdiq edildikdən sonra 3 (üç) gün müddətində “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş qaydada tədbirlər görsün; 6.2. dövlət qeydiyyatına alındığı gündən Fondun inzibati bina ilə təmin olunması və maddi-texniki təminatı məsələlərinin həlli üçün bir ay müddətində tədbirlər görüb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin; 6.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin. 7. Müəyyən edilsin ki, Fond dövlət qeydiyyatına alınanadək bu Fərmanın 4-cü hissəsində nəzərdə tutulmuş vəsait Fondun xüsusi xəzinə və bank hesablarında toplana bilər. 8. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi: 8.1. Fond fəaliyyətə başlayanadək bu Fərmanın 7-ci hissəsinə uyğun olaraq Fondun vəsaitinin xüsusi xəzinə və bank hesablarında toplanmasını təşkil etsin; 8.2. Fondun fəaliyyətinin təşkili və təmini üçün tələb olunan vəsaiti hər il üçün dövlət büdcəsinin layihəsində nəzərdə tutsun; 8.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin. *** Prezident İlham Əliyev Qarabağ Dirçəliş Fondunun Müşahidə Şurasının tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Sərəncamda deyilir: Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram: Qarabağ Dirçəliş Fondunun Müşahidə Şurasının aşağıdakı tərkibi təsdiq edilsin: Mikayıl Cabbarov – Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyat naziri Muxtar Babayev – Azərbaycan Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Rövşən Rzayev – Azərbaycan Respublikasının Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Tural Gəncəliyev – Dağlıq Qarabağın Azərbaycanlı İcması İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Fatma Yıldırım – Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Fərhad Bədəlbəyli – Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru Ədalət Muradov – Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin rektoru Kamal Abdulla – Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru Alim Qasımov – Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti.

В предлагаемом небольшом материале речь пойдет о некоторых малоизвестных эпизодах военного времени биографий двух известных ученых-педагогов, выдающихся специалистов в области истории образования – заведующего общеуниверситетской кафедрой педагогики, действительного члена АПН СССР Алексея Ивановича Пискунова (24.02.1921 – 30.05.2005) и члена-корреспондента АПН СССР Кадрии Улькер Исмаил кызы Салимовой (1924-2012). Кадрия Исмаиловна, как называли Салимову коллеги, на протяжении ряда лет была связана с МПГУ: работала внешним совместителем по кафедре педагогики, выступала оппонентом по диссертациям аспирантов и докторантов МПГУ. Алексей Иванович Пискунов родился в г. Оханск Пермской губернии в семье служащих. Отец в годы первой мировой войны – офицер царской армии, в годы гражданской войны – командир отряда частей особого назначения ВЧК. Педагогическую деятельность А.И. Пискунов начал в 1940 году преподавателем немецкого языка в школе. Окончил факультет иностранных языков Ставропольского педагогического института в 1942 году. Работал учителем и завучем в школе Дагестана, преподавал в Махачкалинском педагогическом институте. Официально, в реальных боевых действиях Алексею Ивановичу принять участие было не суждено, однако, в его биографии есть несколько интересных «белых пятен», связанных с Великой Отечественной войной. Первое из этих «пятен»: Алексей Иванович в начале войны работал учителем немецкого языка Маджалисской школы в Дагестане. Период с декабря 1942 года по конец марта 1943 года в его собственноручно написанной биографии в личном деле, хранящемся в архиве МПГУ, значится как «служба в Советской армии». За эту загадочную кратковременную службу учитель немецкого языка был награжден медалью «За оборону Кавказа». Далее, в годы войны, продолжил работу в этой же школе в должности заведующего учебной частью, а затем преподавателем немецкого языка Дагестанского педагогического института. После окончания войны А.И. Пискунов был награжден медалью «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945».   А.И. Пискунов – завуч Маджалисской школы, ок. 1944 года Второе «белое пятно» в биографии ученого напрямую было связано с первым, но получило свое развитие уже в 1980-е гг. И здесь оказались связанными вместе военные и послевоенные периоды биографии Алексея Ивановича Пискунова и другого крупного педагога-ученого – Кадрии Улькер Исмаил кызы Салимовой – члена-корреспондента АПН РСФСР (жены известного советского философа Э.В. Ильенкова). Оба ученых более 20 лет вместе проработали в институте теории и истории педагогики (общей педагогики) АПН СССР. Личность К.И. Салимовой также по-своему уникальна. Родители Кадрии Исмаиловны — по национальности турки. Отец — один из создателей турецкой коммунистической партии. После прихода к власти в Турции Ататюрка, родители вынуждены были эмигрировать в СССР. Обосновались в Азербайджане, поэтому Кадрия Исмаиловна считает себя азербайджанкой. В ноябре 1941 года, в возрасте 17 лет, добровольно ушла на фронт. Кадрию Исмаиловну, свободно владевшую немецким, турецким языками и «морзянкой», направили служить шифровальщицей в особый отдел 46-й Кавказской армии, а после учреждения контрразведки «СМЕРШ» в 1943 г. была причислена к этой структуре. На Кавказе, напомню, работал и служил на протяжении войны Алексей Иванович Пискунов. Кадрия Исмаиловна в годы войны участвовала в освобождении Болгарии, Румынии, Венгрии, Чехословакии, Польши, Югославии. Победу она встретила в Австрии, под Веной. Военную службу закончила в ноябре 1945 г. капитаном «СМЕРШа». Была награждена 14-ю медалями и орденом Отечественной войны II степени. Лейтенант К.И. Салимова проводит военно-политическую беседу «Германия в тисках между двумя фронтами», 1944 г., город Печь, Венгрия.   Итак, события 1942/1943 гг. в биографии А.И. Пискунова, через сорок лет вновь возникли в неожиданном освещении. В середине 1980-х гг. в институте теории и истории педагогики АПН СССР, где работали оба ученых, кто-то бросил слух, что академик А.И. Пискунов, прекрасно знавший с детских лет немецкий язык, в годы войны работал переводчиком в гестапо. Этот же слух был растиражирован в книге (1989) одного известного «ученого». К.И. Салимову – бывшего офицера контрразведки «СМЕРШ», да еще и служившего на Кавказе, эта информация, понятное дело, особо встревожила. После этого, отношения между учеными сильно охладели, они даже не разговаривали… И профессор К.И. Салимова обращается с официальным запросом в КГБ СССР. Через некоторое время, вероятно, состоялось приглашение на Лубянку. Содержание разговора, естественно, не известно, но после этого Кадрия Исмаиловна до самой смерти академика А.И. Пискунова в 2005 году, испытывала к нему нескрываемое уважение, и ученые поддерживали друг друга в науке, откликаясь на взаимные просьбы. Автору этих строк посчастливилось быть аспирантом и учеником Алексея Ивановича Пискунова, а оппонентом по кандидатской диссертации выступала профессор К.И. Салимова, у которой был дважды в гостях и сохранил о ней самые лучшие воспоминания. Обращаясь к нашим студентам, хотелось бы дать им высокие нравственные ориентиры на примере подвигов героев Великой Отечественной войны – ученых и педагогов, работавших в МПГУ, на которых хотелось бы равняться. А.Н. Рыжов