Tarixi yaddaş qəhrəmanların həyat yolu ilə yaşayır. Müharibələr millətlərin ən çətin sınağıdır və bu sınaqdan keçənlər tarix boyu unudulmaz iz qoyurlar. Azərbaycan xalqı da Böyük Vətən Müharibəsində öz fədakarlığı, igidliyi və qətiyyəti ilə seçilmiş, minlərlə soydaşımız cəbhəyə yollanaraq ümumi qələbəyə töhfə vermişdir. Bu qəhrəmanlardan biri də Ruşan Məhərrəmovdur. Onun həyatı və döyüş yolu təkcə şəxsi şücaətin deyil, eyni zamanda xalqımızın ümumi xidmətlərinin güzgüsüdür. 1922-ci ildə Beyləqanda doğulan Ruşan Məhərrəmov gənclik illərində arzu və ümidlərlə dolu idi. Lakin 1941-ci ildə faşist Almaniyasının Sovet İttifaqına hücumu bu arzuları yarımçıq qoydu. Minlərlə azərbaycanlı gənc kimi o da könüllü olaraq cəbhəyə yollandı. Müharibə zamanı Ruşan Məmmədov 416-cı Taqanroq diviziyasının 73-cü motoatıcı polkunda pulemyotçu olmuşdur. Mazdok və Taqanroq şəhərlərinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir. Bu döyüşlərlə yüzlərlə alman hərbçisi və texnikasını sıradan çıxarmışdır. Sambel təpələri uğrunda gedən döyüşlərdə ağır yaralanmışdır. 22 yanvar 1943-cü ildə ağır yaralandıqdan sonra yeddi gün düşmən səngərinə yaxın döyüş sahəsində qalmışdır. Nəticədə 21 yaşında ikən hər iki ayağını itirmişdir. 1943-44-cü illərdə Qroznı, Mahaçqala və Bakıdakı hərbi hospitallarda müalicə almışdır. Müalicəsi tamamlandıqdan sonra bir müddət hərbi əlillər evində qalmışdır. Yaralandıqdan doqquz il sonra 1950-ci ildə ata yurduna qayıtmışdır. Bu qayıdış həm də mənəvi iradənin, xalqın ruhunun qələbəsi idi. Ruşan Məhərrəmov Müharibədəki fəaliyyətlərinə görə bir sıra orden və medallarla təltif edilmişdir. Bu medallara nümunə kimi 1-ci dərəcəli “Böyük Vətən Müharibəsi” ordeni və “Mı Pobedili” (“Biz Qalib Gəldik”) medalı xüsusi yer tutur. Ruşan Məhərrəmovun həyatı sübut edir ki, qəhrəmanlar unudulmur. Onların adı tarixdə, əməlləri isə ürəklərdə yaşayır. Ruşan Məhərrəmov 2008-ci ildə 86 yaşında Beyləqanda vəfat etmişdir. Əsrin dahi siyasi liderlərindən biri olan Ümummilli lider Heydər Əliyev müharibə veteranlarına və qazilərə göstərilən diqqət və qayğını daim dövlət siyasətinin prioriteti kimi saxlamışdır. Onun təşəbbüsü ilə müharibə iştirakçılarının sosial təminatı yaxşılaşdırılmış, onlara yüksək ehtiram göstərilmiş və gənc nəslin onları tanıması üçün müxtəlif təşəbbüslər həyata keçirilmişdir. Heydər Əliyev deyirdi:“Keçmişinə sahib çıxmayan xalqın gələcəyi olmaz.” Bu düşüncə ilə o, Azərbaycanın qəhrəman oğullarının xatirəsinin əbədi yaşadılmasına çalışırdı. Ruşan Məhərrəmovun həyatı və qəhrəmanlığı bizə bir daha sübut edir ki, igidlər təkcə döyüş meydanında deyil, həm də həyatın çətinlikləri qarşısında sınanmaqla qəhrəman olurlar. O, həm ön cəbhədə, həm də müharibədən sonra göstərdiyi iradə ilə əsl xalq qəhrəmanına çevrildi. Bu gün biz onu və onun kimi minlərlə igidin adını hörmətlə anırıq. Onların göstərdiyi fədakarlıq və qəhrəmanlıq salnaməsi, o cümlədən xalqımızın müharibədəki ümumi xidmətləri Heydər Əliyevin diqqəti nəticəsində unudulmadı. Ruşan Məhərrəmovun adı sadəcə tarixdə deyil, hər bir vətənpərvər azərbaycanlının qəlbində yaşayır. Onu xatırlamaq isə bu gün keçmişə ehtiram, gələcəyə ümid deməkdir.

Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikası ilə münasibətləri əsrlərin sınağından çıxmış dostluq,qardaşlıq və qarşılıqlı hörmət prinsipləri üzərində qurulmuşdur.Bu münasibətlər tarixdən gələn ortaq mədəni dəyərlərə,dini yaxınlığa, etnik və coğrafi bağlılığa əsaslanmaqla yanaşı, müasir dövrdə hər iki ölkənin siyasi iradəsi nəticəsində strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlmişdir.İran İslam Respublikasının Prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycana etdiyi rəsmi səfər bu münasibətlərin inkişafında mühüm mərhələ təşkil etmişdir. Prezident İlham Əliyevin səfər zamanı verdiyi bəyanatlarda qeyd olunduğu kimi, Azərbaycan-İran münasibətləri qarşılıqlı etimada və bir-birinin suverenliyi, ərazi bütövlüyünə hörmət prinsipinə əsaslanır.Bu səfər çərçivəsində imzalanmış sənədlər, aparılan danışıqlar və geniş fikir mübadiləsi göstərdi ki, hər iki ölkə bu münasibətləri daha da dərinləşdirmək əzmindədir.Əldə olunmuş razılaşmalar təkcə ikitərəfli formatda deyil, həm də regional və çoxtərəfli əməkdaşlıq müstəvisində böyük əhəmiyyət kəsb edir.Xüsusilə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi layihəsinin inkişafı və onun region ölkələri üçün iqtisadi səmərəsinin artırılması məqsədilə Azərbaycan tərəfindən reallaşdırılan infrastruktur layihələri bu əməkdaşlığın strateji dəyərini daha da artırır. Prezident İlham Əliyev bəyan etmişdir ki, Azərbaycan artan yük həcmini qarşılamaq məqsədilə nəqliyyat və logistika imkanlarını genişləndirməkdədir. Humanitar, mədəni və elmi sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi də səfərin əsas gündəm mövzularından biri olmuşdur.Qarşılıqlı mədəniyyət günlərinin yaxın gələcəkdə yenidən təşkili ilə bağlı qəbul edilmiş qərar xalqlarımız arasında mədəni dialoqun davamlılığını təmin edəcəkdir.  Prezident Pezeşkianın sözlərinə görə, ortaq dini, etnik və tarixi dəyərlər Azərbaycan-İran münasibətlərinin təməlini təşkil edir və bu birliyi heç bir xarici güc poza bilməz. Prezident İlham Əliyev qeyd etmişdir ki, “Biz əsrlər boyu bir məkanda yaşamışıq, bir dövlət çərçivəsində yaşamışıq”.İran Prezidenti də çıxışında “Özümüzü Azərbaycanda yad ölkədə yox, sanki Təbrizdə, Ərdəbildə hiss edirik” deməklə bu mənəvi yaxınlığın nə qədər real və dərin olduğunu bir daha göstərdi. Səfər çərçivəsində həmçinin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi, bir-birinə dəstəyin davam etdirilməsi məsələləri müzakirə olunmuşdur.BMT, İƏT, Qoşulmama Hərəkatı və digər qurumlarda iki ölkənin nümayəndələri ənənəvi olaraq bir-birini dəstəkləməkdədir.Prezident Pezeşkian bəyanatında Azərbaycanın regional və beynəlxalq siyasətdə göstərdiyi əzm və iradəni yüksək qiymətləndirmiş, gələcəkdə sənaye, elm, mədəniyyət, iqtisadiyyat və təhlükəsizlik sahələrində daha əhatəli strateji planların hazırlanacağını qeyd etmişdir. O, həmçinin vurğulamışdır ki, gələcək nəsillər bu gün əsası qoyulan əməkdaşlıqdan qürur duyacaqdır. Azərbaycan və İranın strateji tərəfdaşlığı regionda sabitliyin və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi, qarşılıqlı iqtisadi rifahın təmin edilməsi və mədəni yaxınlığın daha da gücləndirilməsi baxımından mühüm rol oynayır. Bu tərəfdaşlıq bir daha göstərdi ki, bölgənin gələcəyi bölgə ölkələrinin öz əlindədir və dialoq, qarşılıqlı hörmət, birgə layihələr bu gələcəyin ən etibarlı təminatıdır. Azərbaycan-İran münasibətlərinin bu tarixi görüşlə yeni mərhələyə qədəm qoyması təkcə dövlətlərin deyil, xalqların da könül bağlarını biraz da möhkəmləndirdi. Bu, sadəcə diplomatik sənədlərin imzalanması deyil, qəlblərin yaxınlaşması, tarix boyu birgə addımlamış iki xalqın yenidən bir cərgədə dayanması anlamına gəlir. Təcrübəli dövlət adamlarının bu uzaqgörən siyasətinə veteranlarımız, ziyalılarımız da xüsusi dəyər verir. Ölkənin hər yerində bu səfər, səmimi çıxışlar və verilən mesajlar böyük rəğbətlə qarşılandı.  İran prezidenti Məsud Pezeşkianın görüş zamanı belə bir fikir səsləndirdi: “Sizin, Azərbaycanın və əziz Azərbaycan xalqının Qarabağda və Azərbaycanın sahib çıxmalı olduğu digər ərazilər üzərindəki hüququnu tanıyırıq. Biz inanırıq ki, Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir və buna hörmətlə yanaşırıq. Təbii ki, bizim burada olmağımız əlaqələrimizin və birliyimizin möhkəmlənməsinə imkan yaradacaq.” İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Qarabağ məsələsində verdiyi qəti və prinsipial mövqe sadəcə cari siyasi jest deyil, həm də strateji mahiyyət daşıyan, uzunmüddətli dövlət iradəsinin bəyanı kimi dəyərləndirilməlidir. 30 il işğal siyasəti yürütmüş Ermənistana müxtəlif mərhələlərdə birbaşa və ya dolayısı ilə dəstək verən qüvvələrin mövcud olduğu bir vaxtda bu cür açıq və qəti mövqe təkcə region üçün deyil, beynəlxalq ictimaiyyət üçün də ciddi mesajdır. Prezident Məsud Pezeşkian bu bəyanatı ilə yalnız şəxsi və ya hökumətinin mövqeyini deyil, həm də İran dövlətçiliyinin gələcək xəttini müəyyənləşdirən bir siyasi yanaşmanı göstərdi. Onun sözləri gələcəkdə İranda hakimiyyətə gələcək istənilən rəhbər üçün sözün əsl mənasında “miras” rolunu oynayacaq. Belə ki, bu bəyanat İranın ərazi bütövlüyü prinsipinə söykənən, qonşuluq və regional sabitlik əsaslı siyasətinə sadiqliyinin bariz ifadəsidir. Bu həm də bölgədə çoxmillətli oyunçuların, böyük güclərin və ikili standartlar siyasəti yürüdən dairələrin nəzərinə çatdırılan ciddi mesajdır ki, “Azərbaycanın ərazi bütövlüyü danışılası və ya müzakirə predmeti deyil” mənasına gəlir. İranın bu cür açıq və qəti bəyanatı regionda sülh prosesinin davamlılığına, erməni revanşizminin qarşısının alınmasına və gələcəkdə sərhədlərin toxunulmazlığı prinsipinin möhkəmlənməsinə mühüm töhfədir. Veteranlar bu qardaşlıq mesajlarını sabitliyin və sülhün zəmanəti kimi qiymətləndirir. Onlar yaxşı bilirlər ki, əgər bölgədə sülh varsa, sərhədlərimiz möhkəmdirsə bu həm də siyasi uzaqgörənliyin nəticəsidir. Bu görüş bir daha sübut etdi ki, sərhədlər qovuşdurur nəinki ayırır. Qonşuluq, tarix, ortaq mədəniyyət və etimad zamanın sınaqlarından çıxaraq xalqları daha sıx bağlayır. Bu gün Azərbaycan və İran arasında qurulan strateji tərəfdaşlıq körpüsü, sadəcə iqtisadi və siyasi maraqlar üzərində deyil qardaşlıq, dostluq və qarşılıqlı hörmət əsasında ucalmaqdadır. Prezident İlham Əliyevin və Prezident Məsud Pezeşkianın bu siyasi iradəsi gələcək nəsillərə miras qalacaq dostluq abidəsinin təməl daşıdır ki, o təməl daşı üzərində yeni uğurlar, ortaq layihələr və daha sabit, daha firavan bir region ucalacaqdır. Cəlil Xəlilov  Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətində mühüm istiqamətlərdən birini dünya miqyasında güc mərkəzlərindən olan Çin Xalq Respublikası ilə qarşılıqlı faydalı və çoxşaxəli əməkdaşlığın genişləndirilməsi işi təşkil edir. Bu siyasətin təməlində suverenlik, müstəqillik, ərazi bütövlüyü və dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq kimi beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərinə hörmət dayanır.  Çinlə ikitərəfli münasibətlərdə bu dəyərlərin qarşılıqlı qəbul olunması əməkdaşlığımızı daha da dərinləşdirir. 2023-cü il iyulun 3-də Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında imzalanmış “Strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə” iki ölkə arasında münasibətlərin keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu təsdiqlədi. Prezident İlham Əliyevin 2025-ci il aprelin 21-də Çinin aparıcı informasiya agentliyi Sinxuaya verdiyi müsahibədə bu Bəyannamənin tarixi əhəmiyyətinə xüsusi diqqət çəkilmiş, əməkdaşlığımızın gələcək inkişafı üçün geniş perspektivlərin mövcud olduğu vurğulanmışdır. Strateji tərəfdaşlıq Bəyannaməsində bir sıra vacib prinsiplər önə çəkilmişdir. Bunlara qarşılıqlı hörmət, etimad, qarşılıqlı dəstək, qarşılıqlı fayda və əməkdaşlıq daxildir. Tərəflər vurğulamışlar ki, diplomatik münasibətlərin qurulmasından bəri yəni 1992-ci ildən etibarən əldə olunan nailiyyətlər yalnız başlanğıcdır və gələcəkdə bu əlaqələrin daha da genişləndirilməsi əsas hədəfdir. Azərbaycan və Çin beynəlxalq münasibətlər sistemində müstəqil siyasət yeridən, regional və qlobal sülhə, sabitliyə töhfə verən mühüm tərəfdaşlardır. Bu baxımdan Astana görüşü zamanı iki ölkə liderlərinin qarşılıqlı səfərlər üçün dəvətləri, yüksək səviyyəli siyasi dialoqun davamlı olmasının göstəricisidir. Eyni zamanda nəqliyyat, logistika, enerji kimi sahələrdə əməkdaşlıq gündəlikdə xüsusi yer tutur. Azərbaycanın təşəbbüsü ilə reallaşan Orta Dəhliz layihəsi, Çinlə Avropa arasında təhlükəsiz, sürətli və səmərəli birləşdirici marşrut kimi diqqətəlayiqdir. Bu infrastruktur təşəbbüsləri hər iki ölkənin iqtisadi maraqlarına xidmət etməklə yanaşı, regionun inteqrasiyasına da ciddi töhfə verir. Azərbaycan və Çin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də əməkdaşlıq etməkdə maraqlıdırlar. Hər iki ölkə bir-birinin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə dəstəyini dəfələrlə bəyan etmiş, bu prinsiplərin pozulmaz olduğunu vurğulamışdır. Azərbaycan-Çin strateji tərəfdaşlığı yalnız ikitərəfli münasibətlərin deyil, həm də regional və beynəlxalq əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə xidmət edən model bir münasibətdir. Mövcud razılaşmalar və qarşılıqlı etimada əsaslanan bu əlaqələr gələcək onilliklərdə daha da inkişaf edəcək, ortaq maraqlara xidmət edəcəkdir. Bu münasibət təkcə ikitərəfli əlaqələrin deyil, həm də Asiya ilə Qafqazı, Şərqlə Qərbi birləşdirən böyük bir sülh və əməkdaşlıq xəritəsinin əsas sütunlarından birinə çevrilməkdədir. Bu tərəfdaşlıq dərin geosiyasi dəyişikliklərin fonunda müstəqilliyini qoruyub saxlayan, öz yolunu azad şəkildə seçən Azərbaycanın dünyaya açılan mühüm pəncərələrindən biridir. Əminliklə demək olar ki, mövcud razılaşmalar, iqtisadi, siyasi və mədəni əməkdaşlıq sahəsində əldə edilən uğurlar gələcək onilliklər ərzində də davamlı inkişaf üçün zəmin yaradacaq, xalqlarımız arasında dostluğu daha da dərinləşdirəcək. Bu strateji xəttə xalqımızın müxtəlif təbəqələri böyük dəyər verir. Onlar yaxşı bilirlər ki, davamlı sülh, güclü diplomatiya və sağlam beynəlxalq tərəfdaşlıqlar yalnız silah gücünü deyil, siyasi müdrikliyi və xalqın rifahını önə çəkən dövlətin gücünü göstərir. Veteranlarımız bu münasibətləri qazanılmış sabitliyin, qorunan ərazi bütövlüyünün, uğurla aparılan xarici siyasətin parlaq təzahürü kimi qiymətləndirir. Onlar üçün bu tərəfdaşlıq – sülhün, iqtisadi tərəqqinin və gələcək nəsillərə ötürüləcək etibarlı mirasın bir hissəsidir. Azərbaycan-Çin münasibətləri bu gün artıq model bir əməkdaşlıq nümunəsinə çevrilmişdir. Bu münasibət nəinki keçmişin təmkinli baxışını, bu günün uğurlu nəticələrini, eyni zamanda gələcəyin güclü təməlini əks etdirir. Bu tərəfdaşlıq körpüsünün hər bir sütunu dostluq, qarşılıqlı fayda və strateji sabitliklə ucaldılır ki, bu körpüdən gələcək nəsillər inamla keçəcəklərdir. Cəlil Xəlilov  Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Aprel ayının 25-də Respublika Veteranlar Təşkilatında tarix üzrə fəlsəfə doktoru Lətif Babayevin “Azərbaycanın sərhəd məsələləri (1918–1920-ci illər)” kitabının təqdimatı keçirilmişdir. Təqdimat tədbirini giriş sözü ilə Respublika Veteranlar Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov açmışdır. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səslənmiş, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, azadlığı və müstəqilliyi uğrunda həyatını qurban vermiş şəhidlərimizin və Ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilmişdir. Məruzə ilə çıxış edən filologiya elmləri doktoru, professor Bədirxan Əhmədli müəllifin elmi, publisistik, bədii əsərləri və həyat yolu barədə qısa məlumat vermişdir. Tədbirdə Milli Məclisin deputatları – Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədri Sadiq Qurbanov, iqtisad elmləri doktoru Rövşən Muradov, tarix elmləri doktorları – Solmaz Tovhidi, Mehman Süleymanov, tarix üzrə fəlsəfə doktorları – Nigar Maksvell, dosent Firdovsiyyə Əhmədova, Məmməd Cəfərli, dosent Kamran İsmayılov, yazıçı Azad Qaradərəli, Respublika Veteranlar Təşkilatı Rəyasət Heyətinin üzvü ehtiyatda olan polkovnik Adil Haqverdiyev, sərhədçi veteran ehtiyatda olan polkovnik Sucəddin Abdullayev, təhlükəsizlik orqanlarının veteranı ehtiyatda olan polkovnik Mahir Cavadlı çıxış etmiş kitabın aktuallığı, elmi və praktik əhəmiyyəti haqqında fikirlərini bölüşmüş, Azərbaycan sərhədlərinin müəyyən olunması sahəsində bu gün aparılan işlərdən danışmışlar. Məruzəçi və çıxış edənlər müəllifin ilk müstəqil dövlətimiz olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə ölkə sərhədlərinin müəyyən edilməsi və mühafizəsi, ərazi-sərhəd məsələlərinin həlli istiqamətində hökumətin və parlamentin həyata keçirdiyi ardıcıl və səmərəli fəaliyyəti hərtərəfli təhlil edərək düzgün elmi nəticələr çıxardığını xüsusi vurğulamışlar. Həmçinin kitabın Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyasında, eləcə də digər hərbi təyinatlı təhsil ocaqlarında gələcək hərbçi kadrların hazırlanması işində və mütəxəssislər tərəfindən gərəkli vəsait kimi istifadə olunacağı bildirilmişdir. Tədbirdə çıxış edən Lətif Babayev bütün dövrlərdə aktual olan bir mövzunun işlənməsində dəyərli tövsiyələri ilə ona dəstək olmuş alim və mütəxəssislərə minnətdarlığını bildirmiş, Cümhuriyyət irsinin araşdırılmasının hər bir tədqiqatçı üçün şərəfli və məsuliyyətli iş olduğunu qeyd etmişdir. Təqdimatın sonunda tədbir iştirakçılarına müəllifin imzalı kitabları təqdim olunmuşdur.

Veteran.gov.az xəbər verir ki, Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcovu “Türk Dünyasında ilin adamı” Beynəlxalq Diplomu və “Türk Birliyi” Medalı ilə təltif edib. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcov Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin 17 mart 2025-ci il tarixli, 03 saylı qərarı ilə “Türk Dünyasında ilin adamı” (İlin icra başçısı) seçilmişdir. Eyni zamanda “Türk Birliyi” (Turan) medalı ilə təltif edilmişdir.  

2025-ci il tarixə Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80 illiyi kimi daxil olur. Bu əlamətdar tarix təkcə bir müharibənin sonunu deyil, eyni zamanda minlərlə insanın o cümlədən Azərbaycan qadınlarının göstərdiyi qəhrəmanlıq və fədakarlığın rəmzidir. Bu gün biz təkcə silahla döyüşənləri deyil, həm də döyüş bölgələrində, hospitallarda, arxa cəbhədə çalışan cəsur qadınlarımızı minnətlə xatırlayırıq. Azərbaycan qadını tarix boyu mərdliyi, əzmkarlığı və vətənə sədaqəti ilə seçilmişdir. Böyük Vətən Müharibəsi dövründə isə bu xüsusiyyətlər bir daha parlaq şəkildə özünü göstərdi. Müharibənin başlanması ilə minlərlə azərbaycanlı qadın silaha sarıldı, cəbhəyə könüllü şəkildə yollandı, hospitallarda tibb bacısı və həkim kimi çalışmağa başladı, ərzaq təminatı, vətənpərvərlik ruhunun qorunması kimi mühüm işlərdə iştirak etdi. Böyük Vətən Müharibəsi xalqlarının gücünün, mənəvi birliyinin və dostluğunun sərt sınaq yeri idi. Vətən uğrunda gedən döyüşlərdə müxtəlif millətlərdən olan qadınlar müharibənin bütün çətinliklərini dəf edərək qəhrəmancasına vuruşdular və Berlində öz imzalarını atdılar. Onların arasında Katyuşa Mixaylova, Nazxanım Səfərova, Yekaterina Yerşova, Şəfiqə Əhmədova, Simruk Hacıyeva, Pakiza Manafova, Züleyxa Rzayeva, Şəfiqə Əhədova, Mədinə Ahmədova kimi vətənpərvər qadınların adlarını çəkmək yerinə düşərdi. Böyük Vətən Müharibəsi illərində Azərbaycanda 440 mindən çox yaralının sağaldığı 76 hospital təşkil olunmuşdu. Yüzlərlə azərbaycanlı həkim və tibb bacıları hərbi hissələrdə yaralılara tibbi yardım göstərirdilər. Sanitar təlimatçı Mədinə Əhmədova İtaliyada, Böyükxanım Bağırova, Xədicə Lətifova, Firuzə Fətəliyeva, Əsmər Həsənova isə Krımda partizan dəstəsində döyüşürdülər. Kapitan Şura Əlizadə xəstəxana gəmisində, daha sonra dəniz piyadaları briqadasında xidmət keçmiş, Krım, Odessa, Sevastopol uğrunda döyüşlərdə yaponlara qarşı müharibədə iştirak etmişdi. Azərbaycandan ilk hərbi həkimlər arasında isə Aliyə Rüstəmbəyova yer alırdı. Cəbhə bölgəsində olan bütün çətinliklərə o, cəsarətlə sinə gəlirdi. Bu cəsur qadınlardan biri də II Dünya Müharibəsi dövründə böyük fədakarlıq göstərmiş qəhrəman həkim Səfurə Məlikyeqanovadır. Səfurə xanım 1920-ci il aprelin 25-də Xocavənd rayonunun Tuğ kəndində dünyaya göz açmışdır. Uşaqlıqdan arzusunda insanlara kömək etmək, onların sağlamlığının keşiyində durmaq istəyi var idi. Bu istəyin arxasınca gedərək Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda təhsil alır. Lakin o illər müharibə illəri idi. 1942-ci ildə artıq faşist Almaniyası SSRİ torpaqlarına hücum etmiş, döyüşlər qızğın bir mərhələyə keçmişdi. İnstitutunu bitirdikdən dərhal sonra Səfurə Məlikyeqanova könüllü olaraq cəbhəyə yollanır. 21 yaşında olmasına baxmayaraq, o, igidliklə döyüş bölgələrində xidmət edir. Müharibə dövründə tibb xidməti baş leytenantı hərbi rütbəsinə yüksəlmişdir. Onun döyüş yolu İkinci Ukrayna cəbhəsinin 94-cü qvardiya diviziyasının piyada batalyonundan başlayır. Diviziya komandanının əmri ilə batalyona həkim təyin olunan Səfurə xanım, döyüş bölgələrində kişilərə xas cəsarət və iradə nümayiş etdirərək yüzlərlə yaralını xilas edir, onlara yerindəcə tibbi yardım göstərir. Kursk, Xarkov, Podolsk və Belqorod uğrunda gedən ağır döyüşlərdə iştirak edən Səfurə Məlikyeqanova bir dəfə yaralansa da, tezliklə qayıdır və fəaliyyətinə davam edir. Öz xatirələrində yazırdı: “Döyüşlər o qədər amansız idi ki, nə soyuğu, nə yorğunluğu, nə də yuxusuzluğu hiss edirdik.” Bu sözlər onun fədakarlığının, peşəsinə və vətənə bağlılığının bariz nümunəsidir. 1944-cü ildə o, Xarkov şəhərindəki hərbi hospitalda ordinator olaraq fəaliyyət göstərir. Müharibə bitmədən az əvvəl bir qrup qadın həkimlə birlikdə Moskva Hərbi Dairəsinə göndərilir. Daha bir il xidmət etdikdən sonra təxris olunur və doğma vətəni Bakıya qayıdır. Müharibə illərində göstərdiyi xidmətlərə görə Safura Məlikyeqanova “İgidliyə görə”, “1941-45-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində faşist Almaniyası üzərində qələbəyə görə”, “Döyüş xidmətinə görə”, medalları ilə təltif olunmuşdur.  Bunlardan əlavə müharibədən sonrakı dövrdə  1947-ci ildə “döyüş xidmətlərinə görə” medalı, 1967-ci ildə “SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi” yubiley medalı, 1980-ci ildə “2-ci dərəcəli Qırmızı Əmək Sancağı” ordeni, 1985-ci ildə “1941-45-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin 40 illiyi” yubiley medalı və 2-ci dərəcəli “Vətən müharibəsi” ordeniylə təltif edilmişdir. Səfurə Məlikyeqanovanın müharibədən sonrakı fəaliyyəti də uğurlarla yadda qalmışdır. Bakıya döndükdən sonra Binəqədi rayonundakı 6 saylı tibb məntəqəsinə baş həkim təyin olunmuşdur. Ardından isə 39 saylı poliklinikada baş həkim vəzifəsində çalışmışdır. Yaşadığı rayonun siyasi həyatında da fəal şəkildə iştirak edən Səfurə Məlikyeqanova Şəhər Sovetinə bir neçə dəfə deputat seçilmişdir. Binəqədi Rayon Qadınlar Şurasının sədri kimi fəal iş aparmışdır. Səhiyyə sahəsində göstərdiyi xidmətlərə görə “Səhiyyə əlaçısı” döş nişanı, “Əməkdar həkim” fəxri adlarıyla təltif edilmişdir. Səfurə xanımın timsalında Azərbaycan qadınının nə qədər güclü, iradəli və vətənpərvər olduğunu bir daha görürük. Qələbənin 80 illiyi münasibətilə biz bu igid qadınların adlarını qürurla xatırlayır, onların fədakarlığını ehtiramla yad edirik. Bu tarix həm də gənc nəsil üçün bir çağırışdır. Vətən sevgisi, cəsarət və əqidə hər bir dövrdə aktuallığını qoruyan əbədi dəyərlərdir. Bu gün müstəqil Azərbaycanın inkişafında, elmdə, təhsildə, səhiyyədə və digər sahələrdə fəal iştirak edən qadınlarımız, keçmişin qəhrəman qadınlarının varisləridir. Səfurə Məlikyeqanova kimi qəhrəman Azərbaycan qadınının izi bu gün də yaşayır və yaşadılır. Qələbənin 80 illiyi bizim üçün yalnız tarixi bir hadisənin ildönümü deyil, həm də xalqımızın əzmini, birliyini və Azərbaycan qadınının misilsiz cəsarətini bir daha xatırladan qürurverici gündür. Cəlil Xəlilov  Müharibə,Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Bu gün Zərifə xanım Əliyevanın anadan olmasının 102 ili tamam olur. Zərifə xanım Əliyevanın parlaq obrazı yaddaşımıza əbədi həkk olunub. O, insanlara nur bəxş edən həkim - dəyərli alim, fədakar ömür-gün yoldaşı və qayğıkeş ana idi.  Tibb elminə çox mühüm yeniliklər gətirən, həkim-mütəxəssis və alim kimi fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilən Zərifə Əliyeva milli-mənəvi dəyərlərə bağlılığı və sadiqliyi ilə fərqlənirdi. Zərifə xanım Azərbaycanda bir zamanlar geniş yayılmış traxomanın öyrənilməsi və aradan qaldırılmasında, peşə ilə bağlı göz xəstəliklərinin profilaktikası və müalicəsində xüsusi rol oynayıb. Müdrik dövlət xadimi, xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevlə ailə həyatını bölüşmək onun üçün həm böyük xoşbəxtlik, həm də məsuliyyət idi. Fərəh və qürur hissi ilə qeyd edirik ki, iki unikal şəxsiyyətin - Zərifə Əliyeva ilə Heydər Əliyevin ailəsində yetişən cənab Prezident İlham Əliyev ata vəsiyyətini, Vətənə, xalqa və dövlətə sədaqət andını gerçəkləşdirərək Azərbaycana parlaq nailiyyətlər qazandırır. Bu, Azərbaycan xalqının iftixarı və xoşbəxtliyidir! Siyavuş Novruzov Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri  

Təşkilat sədri hər iki müəssisəyə Ulu öndər Heydər Əliyev, mərhum dövlət xadimi Əziz Əliyev və general Həzi Aslanovla bağlı kitablar hədiyyə edib Veteran.gov.az xəbər verir ki, Polkovnik Cəlil Xəlilov 17 aprel 2025-ci il tarixində Dərbənd Mərkəzi Kitabxanası və Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Dərbənd filialına baş çəkib, hər iki müəssisəyə Ümummilli lider Heydər Əliyev, mərhum dövlət xadimi Əziz Əliyev və general Həzi Aslanovla bağlı kitablar hədiyyə edib. Mərkəzi kitabxanada Rusiya tarixi ilə yanaşı, həm də Azərbaycan tarixi ilə bağlı nadir kitabların qorunduğundan məmnunluğunu bildirən polkovnik Cəlil Xəlilov, Dərbənd Mərkəzi Kitabxanasının bütün regionda qiymətli məlumat mənbəyi kimi xüsusi çəkiyə malik olduğunu vurğulayıb. Daha sonra Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Dərbənd filialına baş çəkən Təşkilat sədri, Universitet rəhbərliyi ilə görüşüb, burada təhsil alan azərbaycanlılarla maraqlanıb. Polkovnik Cəlil Xəlilov qeyd edib ki, Azərbaycan Dövlət İqtsiad Universitetinin Dərbənd filialı Dağıstanın elmi həyatında mühüm yer tutmaqla yanaşı, xalqlar arasında dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin genişlənməsinə də böyük töhfə verir. Polkovnik Cəlil Xəlilov universitetin müəllim-tələbə heyətinə uğurlar arzulayıb, müvəffəqiyyətlər diləyib. Seymur ƏLİYEV    

“Rusiya  Dövlət Dumasında MDB üzrə komitənin sədr müavini Konstantin Zatulinin Azərbaycan və Türkiyəni hədəf alan açıqlaması siyasi əxlaqsızlıq nümunəsindən başqa bir şey deyil”. Bunu saytımıza açıqlamaısnda Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkivnik Cəlil Xəlilov bildiirb. Polkovnik qeyd edib ki, Zatulin öz gülünc ittihamları ilə tarixi həqqiətləri təhrif edir: “Zatulin öz açıqlamasında bildirir ki, “ermənilərin Dağlıq Qarabağdan qovulması 1915-i il soyqırımının davamıdır”. Bu, açıq-aşkar tarixi təhrif etmək, siyasi riyakarlıq sərgiləmək cəhdididr. Çünki hamı, o cümlədən, Ermənistanın özünə də yaxşı məlumdur ki, 1915-ci ildə Osmanlı imperiyasında ermənilərə qarşı heç bir soyqırımı və ya qətliyam törədilməyib. Əksinə, Birinci Dünya Müharibəsində Osmanlı imperiyasının 7 müxtəlif cəbhədə düşmənlərlə mübarizə aparmasından istifadə edən ermənilər, imperiya daxilində qiyam qaldıraraq dinc türklərə qarşı soyqırımı törədiblər. Belə olan halda tarixi təhrif edərək qatili qurban, qurbanı qatil kimi təqdim etmək beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmaq cəhdindən başqa bir şey deyil. Zatulinin Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycanın guya Qarabağdakı erməniləri qovması ifikri də cəfəngiyyatdan başqa bir şey deyil. Vaxtiylə Qarabağda süni şəkildə yerləşdirilən ermənilərin Vətən müharibəsindən sonra torpaqlarımızı könüllü şəkildə tərk etdiyi bütün dünyaya  məlumdur. Bunu Qarabağdan köçən ermənilərin televiziya və digər media orqanlarına verdikləri  açıqlamalar da təsiqləyir. .  Görndyü kimi, Zatulin öz ənənəsinə sadiq qalaraq həm Osmanlı imperiyası, həm də Azərbaycanla bağlı tarixi həqiqətləri təhrif edir, düya ictimaiyyətini aldatmağa çalışır. Lakin Zatulin və onun kimiləri bilməlidirlər ki, dünya kimin-kim olduğunu yaxşı bilir. Bu gün Bakı Hərbi Məhkəməsində xalqımıza qarşı ağır cinyaətlərdə ittiham olunan ermənilərin səsləndirdiyi etiraflar, Ermənistan və ona bağlı separatçıların bütövlükdə bəşəriyyətə qarşı necə böyük cinayətlər törətdiyinin isbatıdır. Belə olan halda Zatulinin ermənilərin pozulan hüquqlarından danışması absurd və absurd olduğu qədər də iyrəngdir”.  Seymur ƏLİYEV

80 il. Bu rəqəm təkcə bir zaman ölçüsü deyil. Bu bir xalqın yaddaşında silinməz iz buraxan fədakarlıqların, şəhid qanıyla yazılmış qəhrəmanlıq səhifələrinin, səngərlərdə yaşanan iztirabların və zəfərlə bitən müqəddəs savaşın simvoludur. 1945-ci ildə faşizm üzərində qazanılmış Qələbə yalnız hərbi gücün deyil, həm də xalqın iradəsinin, birliyinin və əzmkar ruhunun təntənəsi idi. Bu Zəfərin 80 illiyi münasibətilə keçirilən Dağıstan-Azərbaycan veteranlarının birgə forumu tarixin canlı şahidlərinin iştirakı ilə zamanın içindən boylanan bir sayğı duruşudur. Bu forumda səslənən hər bir fikir, səsləndirilən hər bir mahnı, bir-birini tamamlayan mədəniyyət nümunələri əslində bir xalqın keçmişinə etdiyi ehtiramın, gələcəyinə inamının ifadəsidir. Bu səfər və forumun ruhunda tarixi şəxsiyyətlərə olan dərin hörmət xüsusi yer tutur. Dağıstanda böyük ehtiramla anılan və Azərbaycan-Dağıstan dostluğunun təməlini atanlardan biri olan böyük dövlət xadimi Əziz Əliyev bu münasibətlərin canlı simvoludur. Onun II Dünya Müharibəsi illərində Dağıstanda göstərdiyi fədakar xidmətlər yalnız bir dövlət xadiminin fəaliyyəti deyildi, həm də qardaş xalqlar arasında mənəvi körpülərin çəkilməsi idi. Əziz Əliyev yalnız Dağıstan üçün deyil, Azərbaycan üçün də mənəviyyatın, humanizmin və qətiyyətin rəmzi kimi tarixə düşmüşdür. Mahaçqalada onun abidəsi önündə gül dəstələri qoyularkən təkcə bir şəxsiyyətin deyil, bir ideyanın, bir dostluğun, bir tarixin önündə baş əyildi. Bu gün Prezident cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan xalqı o qəhrəmanlıq irsini layiqincə yaşadır, qoruyur və təbliğ edir. Böyük Vətən Müharibəsində qazanılan zəfərin ruhu Prezidentin çıxışlarında, qərarlarında və xüsusilə də işğaldan azad olunmuş torpaqlarda aparılan quruculuq işlərində yaşayır. Azərbaycanın sülhə, ədalətə və beynəlxalq həmrəyliyə verdiyi töhfələr əslində keçmişdən gələn müqavimət və zəfər ruhunun bu gün də yaşadığını sübut edir. Prezident İlham Əliyev ölkənin daxili və xarici siyasətində tarixi yaddaşı əsas götürərək gələcəyə yönəlmiş sabit və güclü siyasət həyata keçirir. Bu siyasətin təməlində məhz xalqlar arasında birliyə, tarixi həqiqətlərin müdafiəsinə və mədəni irsə verilən dəyər dayanır. Dağıstan və Azərbaycan veteranlarının birgə forumu təkcə sadə bir tədbir deyil, həmçinin hər səhifəsi qürur dolu səhifələrlə dolu olan tarixi memuardır. Bu memuar 80 il öncə qardaşlaşmış əllərlə, eyni düşmənə qarşı çiyin-çiyinə döyüşən Dağıstanlı və Azərbaycanlı əsgərlərin zəhməti və qanı ilə səngərlərdə yazılmışdı. O, Əziz Əliyevin humanist fəaliyyəti ilə onun Dağıstanda xalqın dərdinə yanan bir dövlət xadimi kimi yazdığı səhifələrlə zəngindir. O səhifələrdə təkcə siyasi addımlar deyil, insani münasibətlərin, xalq sevgisinin, vəfa və mərdliyin izləri vardır. Əziz Əliyevin simasında iki xalqın taleyi bir nöqtədə qovuşur və o nöqtə “qardaşlıq” adlanır. Bu xatirə və yaddaş bu gün İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilir.  Prezident İlham Əliyev Ulu öndər Heydər Əliyev məktəbinin yetirməsi kimi bu mirası uğurla yaşadır. Qarabağda yenidən doğulan şəhərlər, bərpa olunan mədəniyyət abidələri kimi bu forum da keçmişlə gələcək arasında mənəvi körpü salır. Bu forumda səslənən mahnılar, ifa olunan rəqslər, aparılan müzakirələr, xatırlanan igidlər bunların hər biri sanki o tarixi yaddaşın yeni səhifələridir. Dağıstan torpağında oxunan Azərbaycan şeiri, Dərbənd küçələrində səslənən “Qarabağ şikəstəsi” bir daha göstərdi ki, bu əsərin yazılışı hələ bitməyib. Onun hər səhifəsi yaşanır, onun hər misrası dostluq və vəfa ilə tamamlanır. Bu forum sübut etdi ki, zaman keçsə də yaddaş silinmir. Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik Cəlil Xəlilovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin 2025-ci il aprelin 16-da Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasına etdiyi səfər məhz bu tarixi və mənəvi bağların yenidən canlandırılması və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Səfər çərçivəsində Dağıstan və Azərbaycan veteranları arasında birgə forumun təşkili, qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi və birgə tədbirlərin keçirilməsi planlarının müzakirəsi bu əməkdaşlığın praktiki təməllərini formalaşdırdı. Forumda ortaq tarixi hadisələrə bir daha nəzər salındı, müharibə dövrünün qəhrəmanlıq səhifələri yad edildi. Səfərin ən mühüm aspektlərindən biri xalqlarımızın ortaq tarixinin və mədəniyyətinin təbliği idi. Dərbənd və Mahaçqala şəhərlərində təşkil edilən tədbirlər, Azərbaycanın tarix və mədəniyyətə göstərdiyi diqqət və ehtiramı, bu istiqamətdə görülən işlərin davamlı olduğunu sübut etdi. Kitabxanalara bağışlanan kitablar, tarixi şəxsiyyətlərə ehtiramın ifadəsi olan abidələrin ziyarətləri, milli-mədəni dəyərlərin paylaşılması bu əməkdaşlığın mədəni təməllərinin necə güclü olduğunu bir daha göstərdi. Səfər çərçivəsində məktəblərdə keçirilən görüşlər, gimnaziyada aparılan müşahidələr gənclərin həm biliyə, həm də milli ruhda tərbiyəsinə verilən önəmin göstəricisi idi. Bu həm də veteranların öz təcrübə və dəyərlərini yeni nəslə ötürmək istəklərinin təzahürü idi. Forumda səsləndirilən mesajlar, xüsusilə də “Tarixi unutma, gələcəyi qoru” ideyası ətrafında səslənən çağırışlar, gənclər üçün bir yol xəritəsi rolunu oynayır. Səfərin mühüm strateji aspektlərindən biri də tariximizin təhrif olunması cəhdlərinə qarşı birgə mübarizə çağırışları idi. Polkovnik Cəlil Xəlilovun da vurğuladığı kimi zaman-zaman Azərbaycan və Dağıstan xalqları arasında qarşıdurma yaratmağa çalışan qüvvələr olub. Lakin bu səfər və forum göstərdi ki, xalqlarımızın birliyi və həmrəyliyi bu cür təxribatçı təşəbbüslərə qarşı ən güclü sipərdir. Veteranlar səviyyəsində əməkdaşlıq yalnız humanitar aspekt daşımır, həm də geosiyasi baxımdan əhəmiyyətli bir prosesdir. Azərbaycan və Dağıstan arasında qurulan bu körpü, ümumilikdə Rusiya və Azərbaycan arasında münasibətlərin daha sağlam zəmində inkişafına, regionda sabitliyin və qarşılıqlı anlaşmanın dərinləşməsinə töhfə verir. Forumda çıxış edən polkovnik Cəlil Xəlilov bu tədbirin sadə bir görüş deyil, tarixə olan sadiqliyin ifadəsi olduğunu bildirdi. O, vurğuladı ki, bu forum xalqlarımızın birgə mübarizə tarixinə, İkinci Dünya Müharibəsindəki ortaq zəfərimizə, Dağıstan və Azərbaycanın qəhrəman övladlarının şücaətinə bir ehtiramdır. Forumda Azərbaycan xalqının qələbədəki töhfələri xüsusilə də Bakı neftinin strateji əhəmiyyəti geniş şəkildə müzakirə olundu. Milli musiqilər, rəqslər, mədəniyyət nümunələri isə tədbirə emosional və mənəvi dəyər qatdı. Tanınmış simaların iştirakı forumun əhəmiyyətini daha da atrırdı.Forumda Dağıstan Respublikasının tanınmış dövlət xadimləri, ictimai-siyasi xadimlər, eləcə də çoxsaylı veteranlar iştirak edirdi. Bu geniş tərkibli iştirak forumun rəsmi və ictimai əhəmiyyətinin bariz göstəricisi oldu. Cəlil Xəlilov xüsusi olaraq Dağıstan Respublikasının Milli Siyasət və Dini İşlər üzrə naziri Müslümov Enrik Selimoviç, “Dərbənd Şəhər” Şəhər Dairəsinin başçısı Əhməd Quliyev, Maxaçqala Şəhər Veteranlar Şurasının sədri Qahrimanov Ferezulla Aqakerimoviç, Ümumrusiya Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr və  Hüquq-mühafizə orqanlarının Veteranları Təşkilatının Dağıstan regional bölməsinin sədrinin I müavini Barkuyev Barku Maqomedoviç, Dərbənd Şəhər Veteranlar Şurasının sədri Hacımurad Yacımurad İbramoviç, hüquq-mühafizə orqanlarının veteranı Ağagülov Əmirbəy Xıdıroviç, əmək veteranı Hüseynov Hüseynbala Yəhyayeviç və digərləri iştirak edirdi. Mən bütün bu şəxslərə, xüsusilə də Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasının rəhbəri Sergey Məlikova, Rusiya Federasiyasının Azərbaycan Respublikasındakı səfiri Mixail Yevdokimova, Dağıstan Respublikasının Azərbaycandakı nümayəndəsi general-mayor Əliyar Abdullayevə  təşəkkür etdi. Həmçinin, Azərbaycan Respublikasının Prezident Administrasiyasının və dövlət qurumlarının göstərdiyi dəstək də yüksək qiymətləndirildi və mədəni və elmi tədbirlər keçmişə dəyər, gələcəyə yatırım fikri vurğilandı. Səfər çərçivəsində nümayəndə heyəti Dərbənd şəhərindəki Mirzə Kazım bəy adına mərkəzi kitabxanaya baş çəkdi. Burada Əziz Əliyev və Ümummilli lider Heydər Əliyevlə bağlı kitablar hədiyyə olundu. Kitabxanada Azərbaycan tarixi ilə bağlı zəngin və qayğı ilə qorunan mənbələrin mövcudluğu Dağıstan xalqının Azərbaycan mədəniyyətinə və tarixinə olan yüksək ehtiramının göstəricisi kimi dəyərləndirildi. Aprelin 18-də Mahaçqala şəhərinə edilən səfər çərçivəsində nümayəndə heyəti Əziz Əliyevin abidəsini ziyarət etdi. Veteranlar və məktəblilər qarşısında keçirilən çıxışlarda onun Dağıstan-Azərbaycan dostluğundakı tarixi rolu vurğulandı. Mahaçqala gimnaziyasında şagirdlərin yüksək vətənpərvərlik ruhu və bilik səviyyəsi nümayəndə heyətini dərin təsirləndirdi. Forumda gələcək planlar və perspektivlər geniş müzakirə olundu. Polkovnik Cəlil Xəlilov müsahibəsində qeyd etdi ki, qarşıda daha geniş əməkdaşlıq perspektivləri mövcuddur. Bu əməkdaşlıq yalnız veteran təşkilatlarının deyil, bütövlükdə Azərbaycan və Dağıstan xalqlarının strateji maraqlarına xidmət edir. O, bildirdi ki, yaxın vaxtlarda Dağıstanlı veteranların Azərbaycana səfəri təşkil olunacaq, o cümlədən işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfərlərin təşkili, Azərbaycanın abadlıq-quruculuq işlərinin nümayişi prioritet istiqamətlərdəndir. Cəlil Xəlilovun vurğuladığı kimi iki xalq arasında zaman-zaman təxribat yaratmağa çalışan qüvvələrə qarşı belə dostluq tədbirləri mühüm sipər rolunu oynayır. Bu həm də gənc nəslə verilən bir mesajdır: tariximizi bilməli, birlik və qardaşlığımızı qoruyub saxlamalıyıq. Dağıstan və Azərbaycan veteranlarının birgə forumu təkcə keçmişə ehtiram deyil, eyni zamanda gələcək üçün möhkəm bir körpüdür. Bu forum göstərdi ki, iki xalq arasındakı qardaşlıq əlaqələri nəinki tarixi bir ənənədir, həm də uğurlu gələcəyə aparan yolun mənbəyidir. Bu dostluq, ortaq dəyərlər və mübarizə ruhu əsasında qurulan əməkdaşlıq, regionda sülhün və sabitliyin möhkəmlənməsinə xidmət edir. Azərbaycan və Dağıstanın igid oğul və qızları sülh, dostluq və birgə gələcək naminə bu gün də tarix yazmaqda davam edirlər!    Qorqut Süleymanlı

80 il əvvəl - 1945-ci ildə II Dünya Müharibəsi sona çatdı. Bu müharibə insanlıq tarixinin ən qaranlıq və ən ağrılı dövrlərindən biri olaraq, milyonlarla həyatın itirilməsinə, ölkələrin çökməsinə və insanların hüquqlarının ciddi şəkildə pozulmasına səbəb oldu. II Dünya Müharibəsi yalnız bir döyüşlər silsiləsi deyil, eyni zamanda insanlığın özünü sınadığı və təkrar dəyərləndirdiyi bir prosesdir. 1939-cu ildən 1945-ci ilə qədər davam edən bu müharibə bütün dünyaya bir daha göstərdi ki, hər bir insanın azadlıq və yaşamaq hüququ müqəddəsdir və bu hüquqların pozulması cəmiyyətləri qaranlıq bir gələcəyə sürükləyə bilər. Müharibənin ilk illərindəki üzücü anlar, faşizmin və nasizmin Avropada yayılmasına, milyonlarla insanın məhv öldürülməsinə, həmçinin təbii resursların məhv olmasına qısacası böyük fəlakətlərə səbəb oldu. Lakin bu müharibə həm də müqavimət, döyüş və ümidin simvoluna çevrildi. Biz bu müharibənin bitməsinin 80-ci ildönümündə tarixə necə yanaşmalı olduğumuzu, keçmişdən hansı dərsləri öyrənməli olduğumuzu düşünməliyik. Bu müharibənin təbii olaraq Azərbaycanda da dərin izləri qalmışdır. Həm Sovet İttifaqının bir hissəsi olaraq, həm də müharibə iştirakçılarının həyatlarının şiddətini və çətinliyini yaşamaqla biz bu kədərli tarixə qarşı məsuliyyət daşıyırıq. Şəhidlərimiz və qazilərimiz bizə keçmişin ağırlığını, hər bir ailənin müharibə dövründə çəkdiyi əzabı, hər bir insanın itirdiyi həyatın dəyərini anladır. Ağaşirin Cəfərov kimi şəxsiyyətlər bizə göstərir ki, müharibənin əzabları yalnız müharibə meydanlarında deyil, həm də gündəlik həyatımızda özünü göstərir. Onların fədakarlığı, cəsarəti və mübarizəsi bu günümüzə işıq salır, bizə insanların daha yaxşı gələcək qurmaq üçün necə mübarizə apardığını xatırladır.Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq salnaməsinə adını qızıl hərflərlə yazdırmış bu igid döyüşçü, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Ağaşirin Cəfərovun həyat və döyüş yolundan danışmaq böyük şərəfdir. Ağaşirin Cəfərov 25 fevral 1906-cı ildə Neftçala rayonunun Ballıcalı kəndində anadan olmuşdur. Uşaqlıq və gənclik illəri çətinliklər içində keçsə də, vətənə və xalqa bağlılıq hissi onun xarakterində əsas yer tutmuşdur. 1928-1930-cu illərdə Sovet Ordusu sıralarında xidmət etmişdir. Böyük Vətən Müharibəsinin ilk günlərindən qələbə gününə kimi Qafqazdan başlayaraq Berlinədək döyüş yolu keçmiş, özünü bacarıqlı və igid komandir kimi tanıtmışdır. 1942-ci ilin noyabrında 51-ci ordunun tərkibindəki 416-cı Azərbaycan Milli Diviziyasında pulemyotçusu kimi döyüşə başlamışdır. Bu diviziya müharibə tariximizdə xüsusi yer tutur. çünki tərkibi əsasən azərbaycanlılardan ibarət idi və igidlərimiz burada böyük qəhrəmanlıqlar göstərmişdilər. Ağaşirin Cəfərov Melitopol yaxınlığında 1943-cü ilin oktyabrında aparılan döyüşlərdə göstərdiyi igidliklə yadda qalmışdır. Onun sərrast atəşi nəticəsində düşmənin 300-dən artıq canlı qüvvəsi məhv edilmiş, vacib yüksəklik azad olunmuşdur. Bu döyüşdə göstərdiyi rəşadətə görə 1 noyabr 1943-cü ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Qeyd edək ki, bu ad 416-cı diviziyada ilk dəfə məhz Ağaşirin Cəfərova verilmişdi. Bu cəsur döyüşçü müharibə zamanı üç dəfə yaralansa da ruhdan düşməmiş, sona qədər vuruşmuş, Berlinədək şərəfli döyüş yolu keçmişdir. Müharibədən sonra o, doğma kəndinə qayıdaraq kolxoz və kənd soveti sədri kimi çalışmış, daha sonra Bakıda  Neft-qazma idarəsində əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. Sakit və zəhmətkeş həyatı ilə də nümunə olmuşdur. 3 may 1984-cü ildə dünyasını dəyişən qəhrəmanımız Neftçala şəhərinin İsmilli aramgahında dəfn olunmuşdur. Bu gün onun adı Neftçala rayonu Astanlı kənd tam orta məktəbinə verilib. Şəhər parkında onun büstü, bir küçədə isə adı əbədiləşdirilib. Bu təkcə bir insanın xatirəsinə deyil, bir xalqın qəhrəmanlıq irsinə hörmətin təzahürüdür. Ağaşirin Cəfərov kimi qəhrəmanların xatirəsi yaşadıqca bizim milli ruhumuz, vətənpərvərliyimiz və tariximiz də yaşayacaqdır. Onların şücaəti bugünkü gənclər üçün örnək, gələcək nəsillər üçün isə əsl vətənpərvərlik dərsidir. Qəhrəmanlarımızı unutmayaq!  Onları daima yad edək və xatırlayaq!                           Cəlil Xəlilov    Müharibə,Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik  

ilahlı Qüvvələrin Ali Baş